Σπάνια βιβλία και χειρόγραφα από 1 ευρώ

Του Βασίλη Καλαμάρα

Ο βιβλιόφιλος του περιεχομένου, ο φετιχιστής του βιβλίου, ο μανιακός του συλλέγειν. Δεν απευθύνεται μόνον σ' αυτούς η 104η Δημοπρασία Σπάνιων Βιβλίων Ελλήνων Βιβλιόφιλων, που οργανώνει η «Βιβλιοφιλία» του Κώστα Σπανού.

Φωτο: Δίγλωσση έκδοση «Μήτηρ Θεού» του Αγγ. Σικελιανού (1944)

Συνυπολογίζοντας τους δύσκολους οικονομικούς καιρούς, δεν αποκλείει ούτε τον υποψήψιο αγοραστή που έχει στην τσέπη του ένα και μοναδικό ευρώ. Από 1 ευρώ ξεκινάει, παραδείγματος χάρη, η τιμή του εννιάτομου «Μεγάλου Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσης», με την υπογραφή του Δ. Δημητράκου, στην έκδοση της «Προόδου», με χρονολογία έκδοσης το 1953. Η δημοπρασία γίνεται απόψε και αύριο, στις 7, στο Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός» (πλ. Καρύτση 8).

Ομως ο τόμος, ο οποίος ξεχωρίζει για τη μοναδικότητά του και τη σπανιότητά του, είναι η πρώτη έκδοση των «Απάντων» του Πλάτωνα, που φέρει τη βαριά υπογραφή του Βενετού τυπογράφου Αλδου Μανούτιου. Βρισκόμαστε στα 1513 και είναι η πρώτη φορά που το έργο του Πλάτωνος περνάει από τη χειρόγραφη παράδοση και παίρνει τη μορφή βιβλίου. Η τιμή εκκίνησής του είναι 5.000 - 8.000 ευρώ . Με βεβαιότητα απευθύνεται σε συλλέκτες.

Οι τιμές δεν είναι απαγορευτικές στις εκδόσεις για χάιδεμα, αφού έχουν επάνω τους την τυπογραφία όταν ακόμη λειτουργούσε με όρους τέχνης. Ας δούμε ορισμένες από αυτές. Το αντίτυπο με τον αρ. 70 της ποιητικής σύνθεσης «Μήτηρ Θεού» του Αγγέλου Σικελιανού, από τα 100 που τυπώθηκαν, σε επιμέλεια Σπύρου Βασιλείου (1944). Δίγλωσση έκδοση, σε ελληνικά και γαλλικά, με εισαγωγή και μετάφραση του Γάλλου νεοελληνιστή Ρομπέρ Λεβέκ (120-180 ευρώ ). Η αριθμημένη έκδοση της ποιητικής συλλογής του Ι.Ν. Γρυπάρη «Σκαραβαίοι και Τερρακόττες» (1928), τυπωμένη σε χαρτί πολυτελείας και αυθεντικές ξυλογραφίες της Πολυξένης Δημαρά (100-150 ευρώ ). Το δεύτερο από τριακόσια αριθμημένα αντίτυπα της φερώνυμης «Αμοργού» του Νίκου Γκάτσου, από τον «Ικαρο», το 1943 (250-350 ευρώ ). Το πρώτο βιβλίο «Χωματόδρομος» (1954) του Τίτου Πατρίκιου, με χειρόγραφη αφιέρωση του ποιητή (45-65 ευρώ ). Ο ιδιόρρυθμος πεζογράφος Νίκος Καχτίτσης, με την πρώτη έκδοση (1965) της «Περιπέτειας ενός βιβλίου» (70-90 ευρώ ).

Από την κατηγορία των χειρογράφων, ρίχνουμε φως σε μια τρισέλιδη επιστολή του χαράκτη και καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών, Γιάννη Κεφαλληνού, προς τον αδελφό του Νίκο Κεφαλληνό, έμπορο λιναριού, στο Κάιρο της Αιγύπτου (28 Αυγούστου 1956). Η πρώτη τιμή στο «σφυρί» ανέρχεται στα 100-150 ευρώ . Μια μικρή γεύση:

«Είδα πόσο δυσκολεύεσαι να πουλήσεις τα λινάρια. Οι τιμές να 'ναι χαμηλές ή δεν υπάρχει αγοραστής; Αν η ίδια η Αίγυπτος δεν μπορεί να απορροφήσει τα λινάρια που σπέρνεις, θα περάσουν πολλά χρόνια -τουλάχιστον μετά το τετραετές σχέδιο Marshal- για να μπορέσει το εξωτερικό να ζητήσει από την Αίγυπτο λινάρια».