Το τέλος του Νησιώτη, το σκίσιμο μιας σελίδας στην ιστορία της Αθήνας...

Του Πέτρου Κατσάκου

Δεν έκλεισε ούτε μια μέρα στην Κατοχή και τώρα έβαλε λουκέτο!

Θα πει κανείς ένα λουκέτο ακόμα. Σε μια εποχή που κάθε μέρα δεκάδες καταστήματα και επιχειρήσεις κατεβάζουν ρολά και αφήνουν πίσω τους ανέργους γιατί να νοιαστώ για ένα μαγαζί με ασημικά που έπεσε κι αυτό όπως και τόσα άλλα θύμα της κρίσης;

Ναι, λοιπόν. Και ο Νησιώτης δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα όνομα στον μακρύ κατάλογο των αθηναίων εμπόρων του κέντρου που μη αντέχοντας τα οικονομικά προβλήματα των ημερών μας αποφάσισαν να γυρίσουν για πάντα το κλειδί και να εγκαταλείψουν την χειμαζόμενη αγορά. Μα μονάχα που το λουκέτο σε αυτό το κατάστημα στην συμβολή των οδών Σταδίου και Κολοκοτρώνη είναι σαν να σκίζεται μια σελίδα από το βιβλίο της ιστορίας αυτής της πόλης.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας ταξιδέψουμε δύο αιώνες πίσω και ας βρεθούμε στο μακρινό 1886 όταν ο Νικόλαος Νησιώτης, ένας επιτυχημένος αργυροχόος της εποχής εκείνης αποφασίζει να εγκαταλείψει την Πριγκηπόνησο και την Κωνσταντινούπολη και έρχεται να εγκατασταθεί στην Αθήνα. Λίγα χρόνια αργότερα ο πολίτης τεχνίτης ανοίγει το κατάστημά του στην οδό Κολοκοτρώνη πίσω από το κτίριο της τότε Βουλής. Είναι το 1899 και τα «Ασημικά Νησιώτη» στεγάζονται σε ένα από τα κεντρικότερα κτίσματα της πρωτεύουσας. Πάνω από το κατάστημα δεσπόζει ένα από τα πρώτα ξενοδοχεία της Αθήνας, το Ίλιον Παλλάς,  εκεί που  οι τότε κοσμικοί της πρωτεύουσας συχνάζουν για το ρόφημά τους και οι κυρίες επισκέπτονται το ισόγειο για να θαυμάσουν τα ασημένια κομψοτεχνήματα του μικρασιάτη τεχνίτη.

Ήδη από τα πρώτα κιόλας χρόνια του 20ου αιώνα δεν νοείται σπίτι της καλής κοινωνίας των Αθηνών που στα σερβίτσια του να μην υπάρχουν ασημένια μαχαιροπήρουνα Νησιώτη.

Στο πέρασμα των χρόνων, το κατάστημα γίνεται ένα σύμβολο για την αγορά της πρωτεύουσας. «Στα 1913 ο Νικόλαος Νησιώτης είναι ο πρώτος καταστηματάρχης της Αθήνας που βάζει κρυστάλλινες πόρτες, ενώ τοποθετεί και εσωτερικό ασανσέρ γεγονός που γίνεται θέμα συζητήσεων σε όλο το κέντρο» λέει στο protothema.gr η Μάρα Νησιώτη, τελευταία ιδιοκτήτρια της επιχείρησης.

Σε φωτογραφίες της συλλογής του Πέτρου Πουλίδη, που σήμερα ανήκουν στο ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ μπορεί κανείς να διακρίνει την επιγραφή του Νησιώτη στην οδό Κολοκοτρώνη των αρχών του περασμένου αιώνα, τότε που ακόμη στην Αθήνα κυκλοφορούσαν ιππήλατες άμαξες. Η επιχείρηση έχει ήδη περάσει στον υιό του Νικόλαου Νησιώτη τον Λεωνίδα που ακολουθώντας την τέχνη του πατέρα του συνεχίζει την παράδοση διατηρώντας την επιχείρηση στην αθηναϊκή εμπορική αφρόκρεμα. Στα χρόνια του Λεωνίδα Νησιώτη το κατάστημα θα φτάσει να απασχολεί 35 υπαλλήλους, αριθμό ρεκόρ για τα δεδομένα της εποχής ενώ στην επιχείρηση θα βρουν στέγη και πολλοί μικρασιάτες πρόσφυγες που θα βρεθούν στην Αθήνα μετά την καταστροφή του '22.

Ο Λεωνίδας Νησιώτης θα φύγει νέος από τη ζωή αλλά θα αφήσει κληρονομιά την ξακουστή πια φίρμα των ασημικών του στα δυο αμούστακα τότε αγόρια του, τον Νίκο και τον Σταύρο που παρά το νεαρό της ηλικίας τους θα αναγκαστούν να σηκώσουν το βαρύ φορτίο της επιχείρησης. Σε αυτούς θα πέσει ο κλήρος να κρατήσουν ορθάνοιχτες τις κρυστάλλινες πόρτες της οδού Κολοκοτρώνη ακόμη και τις μαύρες μέρες της γερμανικής κατοχής. «Ο άντρας μου με τον αδελφό του δεν έκλεισαν το μαγαζί ούτε μία μέρα, ούτε καν τα χρόνια που ήταν οι Γερμανοί στην Αθήνα» θυμάται η Μάρα Νησιώτη, σύζυγος του Σταύρου Νησιώτη.

Και όμως αυτές οι πόρτες που δεν έκλεισαν τα χρόνια της απόλυτης φτώχειας και πείνας που θέρισε την Αθήνα από το 41 ως το 44, ήταν γραφτό να κλείσουν τις μέρες της κρίσης, του ΔΝΤ και του Μνημονίου.

Πριν λίγες ημέρες η Μάρα Νησιώτη, μετά τον θάνατο του συζύγου της και εγγονού του ιδρυτή της επιχείρησης, πήρε την απόφαση να κλείσει την επιχείρηση μην αντέχοντας τα οικονομικά προβλήματα.

«Κατεβάζοντας τα ρολά του μαγαζιού αυτού που παρέμενε ανοιχτό από το 1899 ως σήμερα ήταν σα να χάνω τον άντρα μου για δεύτερη φορά» εξομολογείται η Μάρα Νησιώτη που τους τελευταίους μήνες μόλις και μετά βίας κατάφερνε να συντηρεί το ιστορικό κατάστημα της οδού Κολοκοτρώνη μαζί με δύο μονάχα υπαλλήλους.

«Δεν άντεξα άλλο, έχασα τον ύπνο μου, έχασα τα πάντα» λέει η τελευταία ιδιοκτήτρια που πήρε τελικά την απόφαση να βάλει λουκέτο σε ένα από τα πλέον ιστορικά καταστήματα της Αθήνας..

Σήμερα μια λιτή επιγραφή κολλημένη στην άλλοτε λαμπερή βιτρίνα του Νησιώτη ευχαριστεί την αθηναϊκή πελατεία που για δεκαετίες τίμησε αυτό το κατάστημα. Σύντομα η βιτρίνα μπορεί και πάλι να γεμίσει με κάποια σύγχρονα προϊόντα ή μπορεί και να γίνει ένα από τα πολλά άδεια μαγαζιά που στοιχειώνουν πια το εμπορικό κέντρο της Αθήνας. Όποιο και να είναι πάντως το μέλλον αυτής της βιτρίνας, το σίγουρο είναι πως έσβησε ένα ακόμη ζωντανό κομμάτι της αθηναϊκής ιστορίας.

Διαβάστε την Κυριακή στο Πρώτο Θέμα ένα μεγάλο ρεπορτάζ για την ιστορική επιχείρηση που τερμάτισε την πορεία της.

Πρώτο Θέμα