"Zητούνται ξένοι προστάτες" επιμένει το Stratfor - Του Κώστα Ράπτη

Τουλάχιστον στις περσινές δυσοίωνες εκτιμήσεις του περί της Ελλάδας, το Statfor μπορεί να επαίρεται ότι επαληθεύεται. Διότι, για τις πολύ πιο θεαματικές «προβλέψεις» της ότι ο «αμερικανικός αιώνας» κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει, ότι η Κίνα απειλείται με οικονομική κατάρρευση στο τέλος της δεκαετίας ή ότι ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Hugo Chavez θα ανατραπεί (όπως έχει προαναγγείλει τόσες και τόσες φορές), η αμερικανική «δεξαμενή σκέψης» θα πρέπει να περιμένει περισσότερο... Αναδημοσιεύοντας τη Δευτέρα, με μικρές προσαρμογές υπό το φως της συγκυρίας, την πολυσυζητημένη έκθεση που συνέταξε τον Ιούνιο 2010 για την Ελλάδα το Statfor, (ιδιωτικός οργανισμός που ιδρύθηκε από τον George Friedman και αποκαλείται και «σκιώδης CIA», λόγω των δεσμών του με το «στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα» των ΗΠΑ) προκάλεσε ήδη αίσθηση, ιδίως στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, δεν προσφέρει στη δημόσια συζήτηση κάτι πέρα από τις ήδη γνωστές αναλύσεις του, που έχουν επικριθεί για προχειρότητα –αν όχι για αντικατάσταση της περιγραφής των δεδομένων από την απόπειρα επηρεασμού τους με όρους ψυχολογικής βίας.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως η παρέμβαση του Stratfor έχει τη χρησιμότητά της στον βαθμό που επιμένει να υπενθυμίζει τα γεωπολιτικά συμφραζόμενα της οικονομικής κρίσης, έστω και αν για την αμερικανική δεξαμενή σκέψης αυτά συνοψίζονται πρωτίστως στην προτροπή για αναζήτηση «ξένου προστάτη». 

Όπως επισημαίνει η έκθεση, «η Ελλάδα πολύ απλά δεν υπάρχει» χωρίς τον έλεγχο του Αιγαίου, που αποτελεί ένα αντίβαρο στους εγγενείς γεωγραφικούς περιορισμούς που κρατούν τη χώρα μακριά από τις βασικές διεθνείς κεφαλαιακές ροές και παρεμποδίζουν την εγχώρια ανάπτυξη κεφαλαίου. Με αυτή την έννοια, η πρώτη στρατηγική προτεραιότητες της Ελλάδας, κατά Stratfor, είναι η εξασφάλιση του ελέγχου της Κρήτης, της Ρόδου (και, σε ό,τι αφορά τα Στενά του Τάραντα, της Κέρκυρας) για την διαφύλαξη των θαλάσσιων οδών καθώς και της κοιλάδας του Αξιού για την χερσαία επικοινωνία με την υπόλοιπη Ευρώπη. Το υψηλό κόστος διατήρησης αυτού του ελέγχου ήταν δυνατόν να εξασφαλίζεται διαχρονικά, στον βαθμό που η Ελλάδα εγγραφόταν στη «μεγάλη στρατηγική» μιας ξένης δύναμης, όπως συνέβη π.χ. κατά τον Ψυχρό Πόλεμο με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, μεταψυχροπολεμικά η Ελλάδα έχασε την στρατηγική κρισιμότητα και άρα την ξένη υποστήριξη που αναπλήρωνε τις κεφαλαιακές της υστερήσεις, με αποτέλεσμα «για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του 1820 να είναι πραγματικά μόνη».

Όπως άλλωστε επισημαίνει σε βιντεοσκοπημένη παρουσίαση στην ιστοσελίδα του Stratfor, ο Αντιπρόεδρος Αναλύσεων Peter Zeihan, η σύγχρονη Ελλάδα παραδοσιακά στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: ο πρώτος είναι η ναυτιλία, η οποία όπως δεν δύναται να μείνει ανταγωνιστική στην εποχή των super containers και της μεταφοράς της ναυτιλιακής δραστηριότητας στην Κίνα, την Κορέα και τη Νορβηγία. Ο δεύτερος είναι ο τουρισμός, ο οποίος από μόνος του δεν μπορεί να στηρίξει ένα σύγχρονο κράτος. Ο τρίτος, είναι η «μόχλευση» της στρατηγικής θέσης της χώρας, με τη μετατροπή της σε χώρο από τον οποίο κάποια εξωτερική δύναμη μάχεται έναν αντίπαλο στην περιοχή (π.χ. η Βρετανία την Οθωμανική Αυτοκρατορία παλαιότερα ή οι ΗΠα τη Σοβιετική Ένωση). 

Σήμερα η Ελλάδα δεν έχει κανέναν αντίπαλο τον οποίο να μοιράζεται με κάποια άλλη δύναμη. Ο μόνος υποψήφιος είναι η Τουρκία και αυτό μόνο στην περίπτωση που η Άγκυρα υπολογίσει απολύτως λανθασμένα τις σχέσεις της με το Ισραήλ ή την Κύπρο στην παρούσα φάση. 

«Το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να δεχτεί τη μείωση του γεωπολιτικού της ρόλου», αναφέρει η ανάλυση του Stratfor και συμπληρώνει: «Η Ελλάδα πρέπει να ξαναβρεί ένα τρόπο για να ξαναγίνει χρήσιμη στις μεγάλες δυνάμεις -πράγμα απίθανο εκτός αν υπάρξουν συγκρούσεις στα Βαλκάνια- ή θα πρέπει να επιδιώξει μια διαρκή ειρήνη με τη Τουρκία».Τα επόμενα τρία χρόνια, καταλήγει η ανάλυση θα είναι έτσι κι αλλιώς καθοριστικά καθώς οι Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι να «τραβήξουν την πρίζα», μόλις νοιώσουν οι ίδιοι επαρκώς οχυρωμένοι απέναντι στις επιπτώσεις της εκδίωξης της χώρα από το ευρώ. «Μετά τη χρεοκοπία η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίσει την πλήρη κατάρρευση και κοινωνική βία που έχει να δει από τη περίοδο της Χούντας. Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά στο άγνωστο».

Capital.gr