Αναβίωση της έδρας Ελληνικών στη Γλασκώβη

Της Λίνας Γιανναρου

Την άνοιξη, στην έναρξη της καλύτερης περιόδου για να επισκεφθεί κανείς τη Σκωτία, πρόκειται να ξεκινήσουν και επισήμως οι διαδικασίες για την αναβίωση της διάσημης έδρας των Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.

Το φιλί της ζωής στο εμβληματικό για το ίδρυμα τμήμα, που όμως παρέμενε σε νάρκη για πάνω από δέκα χρόνια, έδωσε... μετά τον θάνατό του ο επί τριακονταετία (1971-2001) κάτοχος της έδρας φιλέλληνας Ντάγκλας Μορίς Μακντάουελ.

Η διαθήκη του καθηγητή, που έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 2010 σε ηλικία 78 ετών, όριζε ρητά ότι δωρίζει το πινάκιο των μετοχών και τίτλων που κατείχε για την αναβίωση της έδρας των Ελληνικών Σπουδών. Η αξία της δωρεάς πρόσφατα εκτιμήθηκε στο ιλιγγιώδες ποσό των 2,4 εκατ. λιρών.

Σε δύο μήνες περίπου πρόκειται να ανακοινωθούν τα ονόματα των υποψηφίων για την κάλυψη της θέσης του κατόχου της έδρας. Στόχος, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, είναι να οριστεί υπεύθυνος καθηγητής έγκαιρα για το νέο ακαδημαϊκό έτος.

Η είδηση, με έντονο συμβολισμό και για την κρίσιμη συγκυρία για τη χώρα μας, αλλά και γενικότερα για το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών, χαιρετίστηκε από τον ακαδημαϊκό χώρο. «Αν και η μελέτη των ελληνικών ατόνησε τα τελευταία 40 χρόνια περίπου, βλέπουμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για το αντικείμενο από τους φοιτητές και η αναβίωση της έδρας θα ισχυροποιήσει τη φήμη του πανεπιστημίου μας σε αυτό το αντικείμενο σπουδών» είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Κλασικών Σπουδών στη Γλασκώβη Μάθιου Φοξ.

«Ο καθηγητής Μακντάουελ ήταν αυθεντία στη διδασκαλία και στην εδραίωση της ελληνικής γλώσσας καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του. Η αναζήτηση του κατάλληλου υποψηφίου θα πάρει καιρό, θέλοντας να βεβαιωθούμε ότι θα είναι άξιος συνεχιστής της φήμης του προκατόχου του» συμπλήρωσε.

Σύμφωνα με τους συναδέλφους του, πάντως, η δωρεά ήταν συνεπής της συνολικής στάσης του Μακντάουελ ως ακαδημαϊκού, αλλά και της ασίγαστης αγάπης του για την Ελλάδα και την ελληνικότητα. «Το κληροδότημα αντικατοπτρίζει τον ισχυρό δεσμό του με το πανεπιστήμιο και την επιθυμία του να εξασφαλίσει ότι θα παραμείνει κέντρο αριστείας για τη διδασκαλία των ελληνικών», δήλωσε ο καθηγητής Αλεξάντερ Γκάρβι, ο οποίος ήταν και ένας από τους εκτελεστές της διαθήκης. «Ηταν η τελευταία πράξη γενναιοδωρίας σε μια ζωή που πέρασε υποστηρίζοντας τη μελέτη του αντικειμένου». Σημειώνεται ότι πριν από την αποχώρηση του καθηγητή Μακντάουελ το 2001, η έδρα των Ελληνικών Σπουδών λειτουργούσε απρόσκοπτα στη Γλασκώβη από το 1704, οπότε και ιδρύθηκε.

Θα χρειαστούν πάντως πολλοί τέτοιοι ευεργέτες Ελληνες και ξένοι προκειμένου να διασωθούν οι έδρες Ελληνικών Σπουδών που κινδυνεύουν με μαρασμό. Από τις περίπου 185 έδρες Νεοελληνικών Σπουδών που λειτουργούν σε πολλά πανεπιστήμια του κόσμου, αρκετές είναι υπό κατάργηση ή κινδυνεύουν να καταργηθούν, χτυπημένες τόσο από την απαξίωση των ανθρωπιστικών σπουδών όσο και από την αδυναμία του ελληνικού κράτους να τις στηρίξει. Το 2009 διατέθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού 759.040 ευρώ σε 94 έδρες και τμήματα πανεπιστημίων του εξωτερικού, ενώ το 2010 το συνολικό ποσό δεν ξεπέρασε τα 417.650 ευρώ που κατευθύνθηκαν σε μόλις 53 έδρες και τμήματα. Μάλιστα, το 2010 σε 22 από αυτούς τους φορείς η ετήσια επιχορήγηση δεν ξεπέρασε τις 4.000 ευρώ ενώ ο μέσος όρος ανήλθε σε περίπου 8.000 ευρώ. Την ίδια ώρα, το 2010, 81 έδρες και τμήματα Νεοελληνικών Σπουδών του εξωτερικού δεν έλαβαν καμία χρηματοδότηση, αριθμός διπλάσιος από την προηγούμενη χρονιά.