Προσοχή το πάτωμα γλυστράει - Του Κώστα Βαξεβάνη

Και ξαφνικά το πάτωμα άρχισε να γλυστράει επικίνδυνα, από τα βρωμόνερα με τα οποία το έπλυναν τόσα χρόνια οι βρωμιάρηδες του πολιτικού συστήματος. Από τα περισσεύματα του λαδώματος με το οποίο λαδώναμε τον εφοριακό ή τον υπουργό. Από τα σάλια όλων εκείνων των σαλίγκαρων των Μέσων Ενημέρωσης που σέρνονταν προς την επιτυχία. Αλλά και από αυτούς που σήμερα κρατάνε τις φασίνες μιας πλήρους κάθαρσης.

Ξαφνικά όλα κάτω από τα πόδια μας γλυστράνε. Δεν ξέρει πού να πατήσει κανείς για να μην λερωθεί και να μην πέσει. Δεν είναι μόνο το τοπίο θολό, είναι και το έδαφος ολισθηρό.

Μέσα σε αυτή την ολισθηρότητα της αβεβαιότητας, τα πράγματα μπορούν να γίνουν πολύ επικίνδυνα. Αφού όλα είναι αβέβαια, αφού όλα μπορούν να συμβούν, δεν ξέρουμε ποιά είναι η αλήθεια. Αυτός ο επικίνδυνος αγνωστικισμός είναι η μούτζα το μέλλοντος, που θα στραφεί ακίνδυνα σε κάποιους πολιτικούς που θα χρεώνουμε ότι φταίνε. Δεν έχουμε την πολυτέλεια της μεταφοράς ευθύνης, γιατί τώρα πια δεν θα διακυβεύεται η μάρκα του παντελονιού, αλλά η ύπαρξή του.

Και ποιός έχει δίκιο μέσα σε αυτή την κινούμενη άμμο των απόψεων; Αυτό θα αποδειχθεί μόνο από την πράξη, αλλά δεν σημαίνει πως η κάθε μία από αυτές δεν μπορεί να ελεγχθεί από την λογική του καθενός. Μακάρι και από την γνώση. Για παράδειγμα, ένα απλό τεστ λογικής είναι το ερώτημα: «μπορεί να θέλει να με σώσει αυτός που με έχει σπρώξει στην καταστροφή;».’Η «γιατί επιμένει τόσο πολύ αυτός που ως σήμερα επέμενε μόνο για το συμφέρον του;».Με τέτοια λογικά τεστ, δεν βρίσκεις απαραίτητα την αλήθεια αλλά ενδεχομένως καταλαβαίνεις το ψέμα.

Στην έντονη συζήτηση που έχει ξεκινήσει στο διαδίκτυο (γιατί τα κανάλια δεν θέλουν να κάνουν τέτοια συζήτηση) για το αν πρέπει να κάνουμε στάση πληρωμών ή να αποδεχθούμε το μνημόνιο ως αναγκαίο κακό, ο καθένας παίρνει θέση για διαφορετικούς λόγους.

1 Κάποιοι γιατί έχουν καταλήξει ότι έτσι πρέπει

2 Κάποιοι γιατί έχουν συμφέροντα

3 Μια κατηγορία γιατί δεν μπορεί να σκεφτεί πως τα πράγματα μπορεί να είναι αλλιώς

4 και αρκετοί όχι γιατί έχουν επιλέξει θέση αλλά γιατί θέλουν μια ελπίδα και μια διέξοδο. Ουσιαστικά δηλαδή την υπόσχεση που πηγάζει από τη θέση.

Τι κάνει λοιπόν κάποιος; Εξετάζει τα πάντα. Ζήσαμε δεκαετίες μπροστά στην τηλεόραση, μασουλώντας έτοιμες θεωρίες μαζί με έτοιμο φαγητό. Ας το αλλάξουμε. Ας ακούσουμε, ας αναρωτηθούμε, ας ενδιαφερθούμε. Αυτή η διαδικασία δεν έβλαψε ποτέ την κοινωνία. Περνώντας από κρίση τα πάντα που αφορούν στην κρίση. Και κυρίως τις παρακάτω κατηγορίες:

Τους σωτήρες. Όπου ακούς πολλά κεράσια, δεν χρειάζεται καν καλάθι. Ας αναρωτηθούμε ποιοί είναι αυτοί που θέλουν να μας σώσουν. Μήπως είναι οι ίδιοι που δημιούργησαν την καταστροφή; Τι κερδίζουν από τον μεσσιανισμό τους; Μήπως χωρίς αυτόν δεν υπάρχουν; Δεν έχουν καν δουλειά; Μπορούμε να εμπιστευτούμε κάποιον με το επάγγελμα «σωτήρας;»

Τους «ορθόδοξους». Όλους αυτούς τους φορείς της βεβαιότητας, οι οποίοι παρότι οι εξελίξεις αποδεικνύουν πως όλα αλλάζουν ανατρέποντας τους κανόνες, αυτοί κουνάνε στο χέρι τον κανόνα. Αυτούς που λένε «δεν γίνεται αυτό, γιατί δεν έχει γίνει πουθενά».Και η κρίση της Ελλάδας δεν είχε υπάρξει πουθενά, αλλά υπάρχει. Μάλιστα την δημιούργησαν όλοι αυτοί που ήταν σίγουροι για τους κανόνες και τους νόμους της αγοράς. Πού είναι όλοι αυτοί που δημιούργησαν την κρίση; Μα είναι απασχολημένοι με το να δίνουν συνταγές για να βγούμε από αυτήν.

Στη συνέντευξη του καθηγητή του Λονδίνου Κ. Λαπαβίτσα που φιλοξενούμε στο www.koutipandras.gr, θέση του καθηγητή ήταν η ανάγκη προσφυγής στη δραχμή με δύο ισοτιμίες. Μια στο εσωτερικό όπου μία δραχμή θα ισούται με ένα ευρώ και μία στο εξωτερικό όπου ένα ευρώ θα είναι χιλιάδες δραχμές για να μπορεί να υπάρχει υποτίμηση. Η ισοτιμία του εσωτερικού πρέπει να είναι τέτοια για να μην υπάρχει κερδοσκοπία. Επίσης θα γίνεται έλεγχος εισροής χρήματος για να μην έρχονται δραχμές από το εξωτερικό. Είναι μια θέση. Κάποιος οικονομολόγος λοιπόν σχολίασε «μα αυτά δεν γίνονται ούτε στην Β. Κορέα». Δηλαδή αυτοί που επί δεκαετίες δέχονταν χωρίς να τους πειράζει ως λογικό η οικονομία να είναι ένα σύνολο στοιχημάτων και τοξικών προϊόντων, αντί μια παραγωγική οικονομία, χωρίς κανόνες, ενοχλούνται από μια πρόταση όχι λογικά, αλλά γιατί δεν έχει ξαναγίνει.

Τους απαξιωτικούς: Αυτούς που δεν αντιμετωπίζουν θέσεις με θέσεις, αλλά προχωρούν στην απαξίωση. Που ξεμπερδεύουν με τις θέσεις, βάζοντας ταμπέλες: «Αυτός είναι μαρξιστής», «έλα μωρέ είναι αγράμματος», «σιγά τον γραφικό», «έχει τα λεφτά του σε λίρες στην Ελβετία».Όποιος αποφεύγει να απαντήσει με επιχείρημα, έχει λόγο. Και δεν είναι απαραίτητα καλός.

Τους εμμονικούς. Αυτούς που εξηγούν την πολυπλοκότητα της κρίσης προτάσσοντας ένα παράγοντα- αιτία. «Φταίει ο κακός καπιταλισμός» ή «φταίει το Δημόσιο». Προφανώς και φταίει ο καπιταλισμός αλλά στη Σουηδία τι γίνεται; Προφανώς και φταίει το αντιπαραγωγικό Δημόσιο αλλά δεν έγινε μόνο του. Μάλλον έγινε από αυτούς που τώρα ανακάλυψαν ότι φταίει. Επίσης το ελληνικό Δημόσιο δεν συνέβαλε στο χρέος με τους μισθούς των υπαλλήλων μόνο. Συνέβαλε κυρίως με το γεγονός ότι το Δημόσιο χρεωνόταν δις ευρώ για να τρώνε εργολάβοι και μιζαδόροι (Ολυμπιακοί Αγώνες, έργα με διόδια, «επενδύσεις» SIEMENS, υποβρύχια, εξοπλισμοί). Αυτή τη λειτουργία θέλουν να την αγνοούν.

Τους έλλειμματολάτρεις. Αυτούς που επικαλούνται το μεγάλο έλλειμμα για να δείξουν ότι καταστρεφόμαστε και δεν υπάρχει εναλλακτική. Το έλλειμμα δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει χρήμα στα «εσωτερικά» ταμεία. Και βέβαια το έλλειμμα δημιουργείται επίσης από την άδικη φορολόγηση και την αποδιοργάνωση της παραγωγής. Αν λοιπόν οι «έλλειμματολάτρεις» δεν εξετάζουν την ανάγκη προγραμματισμού στην παραγωγή και κυρίως την φορολόγηση όσων φοροαπαλλάσσονται (όχι μόνο όσων φοροδιαφεύγουν) κάτι τρέχει.

Τους «είδα φως και μπήκα». Είναι μια κατηγορία ανθρώπων που κινούνται όπως υποστηρίζουν από ιδεολογικά κίνητρα. Εραστές της αγοράς και των νεοφιλελεύθερων απόψεων. Πολλοί από αυτούς εμφανίζονται στο διαδίκτυο (κυρίως στα social media και στο twitter) ως λαμβάνοντες μέρος σε μια δημοκρατική συζήτηση. Με λίγη προσοχή (γκουγκλαροντας ας πούμε αν εμφανίζονται με το πραγματικό τους όνομα) θα δείτε πως πολλοί εργάζονται σε δικηγορικές εταιρείες, γραφεία προώθησης, εταιρείες συμβούλων αποκρατικοποίησης, επενδυτικούς ομίλους, που συνδέονται συμφεροντολογικά με το μνημόνιο. Αν τους ρωτήσετε λοιπόν «είσαι ο τάδε» (το έχω κάνει) και σας απαντήσουν «σημασία έχει η άποψή μου» η φάβα δεν έχει λάκο, αλλά τον ανοίγουν και για να πέσετε μέσα.

Τους Ενβεροχοτζικούς. Όσους δημιουργούν κλίμα φόβου, λέγοντας απλώς επιχειρήματα ότι θα γίνουμε Αλβανία του Ενβερ Χοτζα, Αφρική, Κορέα και άλλα σχετικά χωρίς επιχειρήματα. Αλλά αρνούνται να διαβεβαιώσουν πως με τον άλλο δρόμο δεν θα συμβούν ακριβώς αυτά. Ο φόβος είναι το τηλεκοντρολ των ανθρώπων.

Ας διαβάσουμε, ας σκεφτούμε και ας κουβεντιάσουμε. Ας κάνουμε αυτό που δεν κάναμε τόσα χρόνια. Και βέβαια αμφισβητείστε. Και πρώτα εμένα.

Το Κουτί της Πανδώρας