Wolfgang Amadeus Mozart - Του Γιώργου Κ. Περπινιά

Θα προσπαθήσω μέσα από ένα περιληπτικό κείμενο, να περιγράψω το μέγεθος του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη και ανδρός. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες κλασικής μουσικής. Μαζί με τον Γιόζεφ Χάυντν και τον Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, αποτελούν τους σημαντικότερους εκπροσώπους του λεγόμενου βιεννέζικου κλασικισμού και του κλασικισμού γενικότερα. Έχει το μεγαλύτερο έργο από πολλούς άλλους μουσουργούς. Έζησε λίγα χρόνια (Σάλτσμπουργκ 27 Ιανουαρίου 1756 – Βιέννη 5 Δεκεμβρίου 1791). Δικαίως του λόγου είπαν γι αυτόν, ότι γεννήθηκε μεγάλος και πέθανε μικρός. Μεγάλος ως προς την τέχνη και μικρός στην ηλικία. Γιός μουσικού, πήρε μουσική παιδεία από τον χώρο της οικογενείας του. Ανέπτυξε το μεγάλο ταλέντο του με την βοήθεια διασήμων δασκάλων της εποχής. Έγραψε μουσική δωματίου, συμφωνική κι εκκλησιαστική μουσική, κονσέρτα, σονάτες, φαντασίες, ορατόρια, όπερες κλπ. Απίστευτα μεγάλο έργο, ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Η μουσική του καριέρα άρχισε από τα πέντε του χρόνια. Δεξιοτέχνης στο πιάνο, στο αρμόνιο και το βιολί. Αποστήθιζε μουσικά κομμάτια που άκουγε για πρώτη φορά. Τα έπαιζε, ή τα διασκεύαζε επί τόπου, χωρίς την χρήση παρτιτούρας. Λογικά θεωρήθηκε παιδί θαύμα στην εποχή του, που ήταν η ακμή των τεχνών. Η ζωή του ήταν γεμάτη επιτυχίες. Έδωσε πολλές συναυλίες σε μεγάλες πόλεις της πατρίδας του, αλλά και της Ευρώπης. Σάλτσμπουργκ, Βιέννη, Μόναχο, Λίντς, Παρίσι, Φρανκφούρτη, Μάιντς, Άαχεν, Λιόν, Γενεύη, Λονδίνο, Μιλάνο, Ρώμη. Έπαιξε μπροστά στην αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία. Γνώρισε την αρχιδούκισσα Μαρία Αντουανέτα, μετέπειτα  βασίλισσα της Γαλλίας, στην οποία έκανε και πρόταση γάμου. Προσεκλήθη να παρουσιάσει το ταλέντο του, ενώπιων πολλών Γερμανών ηγεμόνων. Στην Ιταλία  παρασημοφορήθηκε από τον Πάπα με το παράσημο των ιπποτών. Οι σχέσεις του με τις αυλές των ηγεμόνων της εποχής, ήταν προβληματικές. Η μουσική του ιδιοφυία δεν τον άφηνε να υποταχθεί στο πρωτόκολλο. Ήταν η ανεξαρτησία και η έπαρση, ίδιον των μεγάλων ανδρών. Γνώρισε μεγάλη δόξα, χειροκροτήθηκε από κοινό εθισμένο στην ποιοτική μουσική, μέσα στα μεγάλα λυρικά θέατρα της Ευρώπης, ανάμεσα σε ευγενείς, αλλά και σε ευκατάστατους μεγαλοαστούς. Η προσωπική του ζωή δεν ήταν καλή και ήταν αρκετοί παράγοντες που συνέτειναν σ’ αυτό. Ίσως έφταιγε το νεαρόν της ηλικίας του, η γρήγορη δόξα, ο αυταρχισμός του πατέρα του, ή η εκλογή της συζύγου του. Παντρεύτηκε μικρός, μα η σύζυγός του δεν ήταν ικανή να σταθεί κοντά σε μια τόσο μεγάλη ιδιοφυία. Υπέφερε συχνά από ασθένειες, αλλά και η δική του υγεία ήταν προβληματική. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, τα οικονομικά του ήταν καλά. Τα χρήματα όμως λόγω των ασθενειών, αλλά και την ροπή του στον τζόγο, δεν κάλυπταν τις ανάγκες τους. Με βεβαρυμμένη κατάσταση υγείας, έφυγε από τον μάταιο τούτον κόσμο μέσα στο καταχείμωνο, 5 Δεκεμβρίου 1791. Κηδεύθηκε φτωχικά με έξοδα του δήμου και ετάφη σε ομαδικό τάφο στο νεκροταφείο του αγίου Marx. Ο τάφος του δεν εντοπίσθηκε ποτέ.

Πικρό τέλος για άνθρωπο με τόσο μεγάλο θείο χάρισμα. Η ζωή δεν κάνει εξαιρέσεις.

Εκτός από την χήρα Constance, άφησε και δύο παιδιά, τον Carl και τον Wolfgang. Κάτι ακόμη. Λίγες πριν τον θάνατό του, όταν ήταν ήδη βαριά ασθενής, ο κόμης Βάλζεγκ – Στούπαχ, του παρήγγειλε ένα Ρέκβιεμ (Requiem) το οποίο έμεινε ημιτελές. Η χήρα ζήτησε να τελειώσει, κάτι το οποίο έγινε από τους J. Eybler και . X. Suessmayer. Είναι ένα μουσικό αριστούργημα, με ορχήστρα και χορωδία. Ενώ όλες οι συνθέσεις του Μότσαρτ μοιάζουν μεταξύ τους, δηλαδή ένας γνώστης καταλαβαίνει την σύνθεση από την τεχνοτροπία του. Αυτό είναι κάτι το διαφορετικό και μεγαλειώδες. Είναι ένα μοναδικό αριστούργημα. Η σκέψη που περνά απ’ το μυαλό του ακροατή είναι ότι το έγραψε για τον εαυτό του, για τον θάνατό του. Ένα μέρος του μπορείτε να το ακούσετε στο τέλος του άρθρου, σε Video που ακολουθεί.

Γιώργος Κ. Περπινιάς.                        27/2/12