Πρόσωπα - Της Ρίτσας Μασούρα

Είναι παρόντες ενώπιόν μας και σύντομα θα ζητήσουν τη ψήφο μας. Θα επιχειρήσουν να πετάξουν από πάνω τους το λερό γιλέκο, θα ράψουν ολοκαίνουργιο κοστούμι σε αποχρώσεις του γκρι, θα πάνε σε κουρεία και κομμωτήρια. Παίζει ρόλο η εμφάνιση ή έτσι, τουλάχιστον, πιστεύουν. Τους καίει να πείσουν τον κόσμο ότι εξαγνίστηκαν. Οτι διδάχτηκαν από τα λάθη του παρελθόντος. Πολλοί από τους πολιτικούς θα προβάρουν στον καθρέφτη την εικόνα του μεταμελημένου. Αν και δεν θα ξεχάσουν το «με το χέρι στην καρδιά» ή «να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους», θα επιλέξουν νέες λέξεις–κλειδιά και πάνω τους θα κτίσουν το καινούργιο πολιτικό οικοδόμημα. Ποιο οικοδόμημα όμως; Εχουμε προδιαγραφές; Αρκεί, άραγε, να αφαιρέσουμε τις λέξεις διαφθορά, μίζα, συντεχνία κ.λπ. για να πούμε ότι προχωράμε; Αμφιβάλλω. Το πρόβλημα της Ελλάδας και της Ευρώπης κατ’ επέκτασιν παραμένει βαθιά αξιακό.

Ο προεκλογικός χρόνος είναι ελάχιστος για θέματα αυτού του μεγέθους. Πολύ πιθανό οι πολιτικοί να προσμετρήσουν τον λόγο τους υπέρ και κατά του Μνημονίου ή ποιος θα το εφαρμόσει καλύτερα προς όφελος της κοινωνίας. Εδώ που φτάσαμε, τι άλλο; Ενδιαμέσως θα μας βομβαρδίζουν με την ανάπτυξη, λες και η ανάπτυξη είναι αυτή η βιταμίνη που παίρνεις μαζί με το γεύμα σου και ξαφνικά αποκτάς φτερά. Εντόπισα ένα εδάφιο στο «Περί Παίδων Αγωγής» του Πλουτάρχου (φωτ.). Κατά μία έννοια ταιριάζει στην περίπτωσή μας. Οι δάσκαλοι, οι γονείς και τα παιδιά είναι το αντικείμενό του. «Το σημαντικότερο είναι αυτό που θα σας πω τώρα. Για δασκάλους των παιδιών σας πρέπει να παίρνετε εκείνους που η ζωή τους είναι αψεγάδιαστη, η διαγωγή τους ακέραιη και η γνώση τους άριστη. Είναι πηγή και ρίζα ανθρώπινης τελειότητας το να πάρουμε τη μόρφωση που πρέπει. Οπως οι γεωργοί μπήγουν δίπλα στα φυτά στηρικτικούς πασσάλους, έτσι και οι καλά καταρτισμένοι δάσκαλοι δίνουν στους νέους συμβουλές και παραινέσεις ώστε να τους στηρίξουν για να βλαστήσουν απ’ αυτούς τα σωστά ήθη. Είναι να φτύνει κανείς κάποιους πατεράδες που προτού εξετάσουν ποιοι είναι οι σωστοί δάσκαλοι, άλλοτε από άγνοια, άλλοτε από αμάθεια, ρίχνουν τα παιδιά τους σε χέρια ανθρώπων ασήμαντων και ουτιδανών». Ας προσέξουμε, λοιπόν, σε ποιους δασκάλους θα παραδώσουμε τα παιδιά μας, φίλοι μου.

Παλιότερα, η Αριστερά διέθετε πεφωτισμένους ηγέτες. Αν μη τι άλλο, πάλευαν για το ιδεώδες του ουμανισμού, ή έτσι πίστευε ο κόσμος. Στη χώρα μας παρατηρείται σοβαρή υστέρηση και το βλέπουμε τελευταία μέσω των δημοσκοπήσεων, αλλά και μέσω της φοβιστικής ανόδου της άκρας άκρας δεξιάς. Ενα κομμάτι της σημερινής ελληνικής Αριστεράς εξακολουθεί να βλέπει παντού μονοπώλια. Να θεωρεί «συνωμοσία» των μονοπωλίων ακόμη και το κίνημα της πατάτας! Ναι, ακούστηκε και αυτό. Μικρό, αλλά ενδεικτικό. Είναι αλήθεια, όπως λέει ο Ραφαέλε Σιμόνε (φωτ.) στο βιβλίο του «Το μειλίχιο τέρας», η Αριστερά (γενικότερα πλέον) πρέπει να απαλλαγεί από τον ερεθιστικό τόνο που είχαν πάντα οι θέσεις της απέναντι στα συμφέροντα των άλλων και να απελευθερωθεί από τη βαθιά ριζωμένη συνήθειά της να αμφισβητεί τις θεσμικές δομές και τις εξουσίες που συνδέονται με αυτές. (Αυτή τη δεύτερη νοοτροπία την έχουμε ζήσει πολλές φορές εντός του ελληνικού Κοινοβουλίου.)

Κατά την προεκλογική περίοδο, ο προβληματισμένος Ελληνας θα αναρωτηθεί αν στο υπάρχον έδαφος θα παραχθεί το ζιζάνιο που θα διαλύσει την κρίση, και αν ο πολιτικός κόσμος θα διαθέσει χρόνο για την ανάδειξη της κουλτούρας του αποδοτικού διαλόγου και της συμβίωσης, ενδεχομένως και της συναίνεσης. Οσοι επιζήσουν της κρίσης, θα ’χουν δικαίωμα στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα της ζωής και θα επινοήσουν ξανά τον ανθρωπισμό. Οπως δε σημειώνει στο βιβλίο του ο Γάλλος φιλόσοφος Εντγκάρ Μορέν, ο πολίτης οφείλει να επινοεί διαρκώς, να αναζητεί διεξόδους, όταν η κοινωνική δικαιοσύνη και η συνοχή σκοντάφτουν σε ποταπά συμφέροντα. Ο άνθρωπος θα πρέπει να επανατοποθετηθεί πάνω στην αξία του ατόμου. Τούτος ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά οι επιζώντες οφείλουν να το πράξουν στο όνομα της ομαλής διάταξης της κοινωνίας.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ