Σεργκέι Ραχμάνινοφ, Βλαντιμίρ Χόροβιτς - 3ο κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (live video) - Του Γιώργου Περπινιά

Σεργκέι Βασίλιεβιτς Ραχμάνινοφ

Ο ίδιος έγραφε το όνομά του Sergei Vasilievich Rachmaninoff, 1 Απριλίου 1873 – 28 Μαρτίου 1943. Ήταν Ρώσος συνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους πιανίστες του 20ου αιώνα, εξ αιτίας των εξαιρετικών τεχνικών δυνατοτήτων του. Υπάρχουν πολλές ηχογραφήσεις με τον ίδιο να εκτελεί έργα δικά του αλλά και άλλα σημαντικά έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου. Η ποιότητα των συνθέσεών του συχνά αμφισβητήθηκε, παρ’ όλο που η δημοτικότητά του ήταν πολύ μεγάλη. Στα έργα του συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, 4 κονσέρτα για πιάνο, 3 συμφωνίες, 2 σονάτες για πιάνο και 3 όπερες. Το ύφος των περισσότερων συνθέσεών του είναι το ύφος του ύστερου ρομαντισμού, συγγενικό με την μουσική του Τσαϊκόφσκι, αλλά διακρίνονται και επιδράσεις από τον Σοπέν και τον Λίστ.

Γεννήθηκε στο Σεμιόνοβο, κοντά στο Νόβγκοροντ, στην βορειοδυτική Ρωσία και ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά μιας αρκετά εύπορης οικογένειας. Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα. Ο πατέρας του (αξιωματικός του Ρωσικού στρατού) είχε πάθος με την χαρτοπαιξία. Κατασπατάλησε την οικογενειακή περιουσία και μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη.  Εκείνη την εποχή η Αγία Πετρούπολη μαστίζεται από επιδημία διφθερίτιδας. Τρία από τα αδέλφια του Σεργκέι – μεταξύ των οποίων και ο ίδιος- προσβάλλονται αμέσως. Και αν ο Σεργκέι και ο αδελφός του Βλαντιμίρ διαφεύγουν τον κίνδυνο, ο τραγικός θάνατος της αδελφής του Σοφίας δίνει το τελειωτικό χτύπημα στον κλονισμένο γάμο των γονιών του. Εκεί γράφεται στο Ωδείο με υποτροφία. Αρχικά δεν ενδιαφερόταν για την μουσική και οι επιδόσεις του ήταν κακές. Αργότερα η μητέρα του τον έγραψε στην τάξη πιάνου του Νικολάι Ζβέρεφ, στο Ωδείο της Μόσχας όπου και μετακόμισαν. Το 1888 άρχισε να ασχολείται με την σύνθεση. Τον Απρίλιο του 1902 παντρεύτηκε την ξαδέρφη του, Ναταλία Σάτινα. Το ζευγάρι απέκτησε δύο κόρες, την Ιρίνα και την Τατιάνα. Κατά το μήνα του μέλιτος, το ζευγάρι επισκέπτεται την Βιέννη, την Βενετία, την Λουκέρνη και το Μπαϋρόιτ, όπου παρακολουθούν έργα Βάγκνερ. Τις εμπειρίες του από αυτό το ταξίδι ο Ραχμάνινοφ τις αποτυπώνει, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις του στην σύνθεση.

Το 1904 επιστρέφει στην Μόσχα και αναλαμβάνει διευθυντής ορχήστρας του θεάτρου Μπολσόϊ. Παρέμεινε δύο χρόνια. Μετακόμισε στην Δρέσδη όπου κι συνέθεσε αρκετά έργα.

Το 1909 επέστρεψε στην Ρωσία για να εγκατασταθεί οριστικά και παράλληλα άρχισε να προετοιμάζεται για περιοδεία στις ΗΠΑ. Για τον σκοπό αυτό συνέθεσε το 3ο Κονσέρτο  για πιάνο και ορχήστρα, που είναι και το σημερινό μου θέμα. Έγινε αμέσως ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του. Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η Ρωσία αποκόπηκε από την υπόλοιπη Ευρώπη και οι περιοδείες του συνθέτη διακόπηκαν. Το 1918 εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ κι έγινε ένας από τους δημοφιλέστερους και πιο καλοπληρωμένους βιρτουόζους της εποχής τους. Αυτό του προσέφερε μεγάλη οικονομική άνεση που του επέτρεπε να ζει με πολυτέλεια. Η νοσταλγία όμως όλης της οικογένειας για την πατρίδα τους ήταν μεγάλη. Ζούσαν αποτραβηγμένοι, δεν είχαν επαφές με τα Μέσα και οι γνώσεις του στην αγγλική γλώσσα παρέμειναν περιορισμένες. Το 1942 εγκαταστάθηκε στο Μπέβερλυ Χίλς και τον Φεβρουάριο του 1943 πήρε την Αμερικανική υπηκοότητα. Έδωσε το τελευταίο του ρεσιτάλ στις 17 Φεβρουαρίου 1943. Πέθανε από καρκίνο στις 28 Μαρτίου 1943, λίγες μέρες πριν τα εβδομηκοστά γενέθλιά του, και ετάφη στο Κοιμητήριο Kensico της Νέας Υόρκης.

Εισαγωγή από το 3ο κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, γνωστό ως Rach 3. Σολίστ ο Βλαντιμίρ Χόροβιτς

Βλαντιμίρ Χόροβιτς.

(Γεννήθηκε στο Κίεβο 1 Οκτωβρίου 1903- 5 Νοεμβρίου 1989).

Συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους πιανίστες όλων των εποχών. Τα πρώτα μαθήματά του στο πιάνο τα πήρε από τη μητέρα του. Σπούδασε στο Κονσερβατουάρ της γενέθλιας πόλης του το Κίεβο, από το 1912 έως το 1919, (θρήσκευμα Ιουδαίος). Θα σας συστήσω να προσέξετε τα δάκτυλά του στο κλαβιέ. Παίζει με διαφορετικό τρόπο. Σπανίως οι παλάμες του του είναι κάθετες, αλλά οριζόντιες. Τα μακριά μαγικά του δάκτυλα, σαν να είναι ξεχωριστά, απλώς στηρίζονται στους καρπούς .

Vladimir Horowitz, Clavier -

New York Philharmonic Orchestra -

Zubin Metha, Leitung

Γιώργος Κ. Περπινιάς.                              16/4/12