Αλέξανδρος Παπαναστασίου – Ελευθέριος Βενιζέλος: Οι πρωτεργάτες της Δημοκρατίας

Στη σημερινή εξαιρετικά δύσκολη περίοδο που διανύει η πατρίδα μας, ανάμεσα σε όλα τα προβλήματα και τις ελλείψεις, υπάρχει δυστυχώς ένας παράγοντας ιδιαίτερα καθοριστικός για την αρνητική εξέλιξη των πραγμάτων. Η έλλειψη χαρισματικών πολιτικών με ήθος, αρχές και αγάπη για την Ελλάδα.

Ωστόσο, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Στην πραγματικότητα, η νεότερη Ιστορία αυτού του δύσμοιρου τόπου δεν είναι παρά μια δραματική πορεία ανάμεσα σε συμπληγάδες κι ένας διαρκής τιτάνιος αγώνας ενάντια σε Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες. Υπήρχαν όμως στιβαροί ηγέτες οι οποίοι είχαν την ικανότητα και τη θέληση να οδηγήσουν έναν ολόκληρο λαό στην έξοδο της σήραγγας.

Στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου που ταλανίζεται από τις έριδες, το πολιτειακό καθεστώς αμφιταλαντεύεται, οι κυβερνήσεις ανεβοκατεβαίνουν με ταχύτητα ανελκυστήρα, τα κινήματα έχουν γίνει καθημερινή συνήθεια και η χώρα έχει κατακλυστεί από πρόσφυγες, στην Ελλάδα αυτή που απεγνωσμένα ψάχνει να βρει το δρόμο της, δυο μορφές θα ξεχωρίσουν με την ισχυρή προσωπικότητά τους: ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου.

Οι δυο άντρες, ορκισμένοι δημοκρατικοί, διαδοχικά και επανειλημμένα θα πάρουν στα χέρια τους τα ηνία του τόπου μας στα ταραγμένα εκείνα χρόνια.  Ο Βενιζέλος, δημιουργός της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών και ο Παπαναστασίου, πατέρας της δημοκρατίας, δεν είχαν και λίγες περιπέτειες στην πολιτική ζωή τους.  Ο Βενιζέλος γλίτωσε από τις σφαίρες των δολοφόνων του και καταψηφίστηκε στις εκλογές από το λαό, ενώ ο Παπαναστασίου - ο επονομαζόμενος και «λευκός πολιτικός» λόγω της τιμιότητάς του - φυλακίστηκε μαζί με τους συνεργάτες του εξ αιτίας του «Δημοκρατικού Μανιφέστου», που καταφερόταν εναντίον του βασιλικού θεσμού και κυνηγήθηκε από τον Πάγκαλο κι αργότερα από τον Μεταξά που τον έθεσε σε «κατ’ οίκον περιορισμόν».

Ο Παπαναστασίου, επιστήμονας κοινωνιολόγος, με σπουδές στη Γερμανία, εκλέχτηκε πολλές φορές βουλευτής. Διετέλεσε υπουργός, αλλά και πρωθυπουργός. Με το φωτεινό πνεύμα του δεν έπαψε να δίνει μάχες για την επίλυση του αγροτικού ζητήματος και την παραχώρηση των τσιφλικιών στους ακτήμονες της Θεσσαλίας. Επίσης οι προτάσεις του σχετικά με την ένωση των Βαλκανικών λαών, αποτέλεσαν σταθμό στην εξωτερική μας πολιτική. Όσο για τον Βενιζέλο, τα πράγματα είναι ήδη γνωστά. Όλοι ξέρουμε για την επανάσταση της Θερίσου και τις δάφνες που χάρισε στη χώρα μας με τη Συνθήκη των Σεβρών.

Οι σχέσεις των δύο ανδρών, ωστόσο, δεν ήταν οι καλύτερες. Ο Παπαναστασίου, θα μπορούσαμε να πούμε πως εκπροσωπούσε την αριστερή πτέρυγα των βενιζελικών και από πρωτοπαλίκαρο του Βενιζέλου, εξελίχθηκε στον αρχηγό της βενιζελογενούς αντιπολίτευσης των Φιλελευθέρων, υποστηρίζοντας πιο ριζοσπαστικές θέσεις και καταφέρνοντας τελικά να καταργήσει τη βασιλεία, πράγμα που κι ο Βενιζέλος επιθυμούσε, δεν το είχε όμως πραγματοποιήσει.

Σαν πατέρας της πρώτης ελληνικής δημοκρατίας, ο Παπαναστασίου, εξ άλλου, δεν δίστασε να πάρει μέτρα καθαρά αντιδημοκρατικά, προκειμένου να την κατοχυρώσει, όπως το περιβόητο «Κατοχυρωτικό».

Δεν ήταν, άλλωστε, η πρώτη φορά που η δημοκρατία έπαιρνε τέτοιου είδους μέτρα. Ας μην ξεχνάμε την Εθνική Άμυνα του Βενιζέλου, που δεν έκανε και λίγα, το περίφημο «Ιδιώνυμο» κατά των κομμουνιστών, που καθιέρωνε και τον θεσμό της εκτόπισης ως διοικητικό μέτρο, δηλαδή χωρίς δικαστική απόφαση. Αν ανατρέξουμε πάντως στην παγκόσμια Ιστορία, θα διαπιστώσουμε πως είναι χαρακτηριστικό των αρτιγέννητων δημοκρατιών να παίρνουν σκληρά μέτρα για να καταφέρουν να εδραιωθούν.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Τέτοιοι χαρισματικοί ηγέτες, που κατάφερναν να σταθούν στο ύψος των τότε εξαιρετικά δύσκολών περιστάσεων - ανεξάρτητα σε ποια παράταξη ανήκουν – γιατί έχουν εκλείψει πια από το ελληνικό πολιτικό προσκήνιο; Γιατί οι πολιτικοί εκείνοι είχαν κάποιες αρχές, κάποιο κύρος, κάποιο λόγο τιμής; Γιατί τώρα η Ελλάδα της παρακμής έχει καταντήσει τιμάριο των πολιτικάντηδων, έρμαιο της διαφθοράς και θύμα της διασπάθισης του δημοσίου χρήματος και της αβελτηρίας των ιθυνόντων, ανοίγοντας την κερκόπορτα σε προστάτες και αρπακτικά; Εξανδραποδισμός των πάντων, λοιπόν; Τίποτα δεν έχει μείνει όρθιο πια; Κανείς δεν έχει μείνει για να σηκώσει αυτόν τον τόπο στους ώμους του και να μας δώσει ελπίδα και δύναμη για το δύσκολο έργο που έχουμε μπροστά μας; Ένα έργο που θα βάλει τα θεμέλια της νέας Ελλάδας, γιατί η παλιά έχει πια οριστικά πεθάνει.

Χριστιάννα Λούπα

Φωτο από:

http://yiorgosthalassis.blogspot.com/2012/05/blog-post_9213.html