26 κυβερνησεις σε μία 8ετία με 14 πρωθυπουργούς! - Του Τάσου Κοντογιαννίδη

Όταν η Ελλάδα, από ασυνεννοησία των πολιτικών, άλλαζε κυβερνήσεις όπως τα…  πουκάμισα

Από τον Παπανδρέου το 1944, στον Παπάγο το 1952, ορκίσθηκαν σε 8 χρόνια συνολικά  26 κυβερνήσεις  με 14 πρωθυπουργούς!

Φωτο: Στρατάρχης Παπάγος  και στρατηγός Πλαστήρας, που έγιναν πρωθυπουργοί

akontogiannidis@yahoo.gr

Η σημερινή Ελλάδα με την πλήρη ακυβερνησία και τον πολυκερματισμό των πολιτικών δυνάμεων, θυμίζει εν πολλοίς, την μεταπολεμική περίοδο, όπου κάθε λίγο και λιγάκι, άλλαζαν οι κυβερνήσεις, οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί, σε μια περίοδο μάλιστα, που  υπήρχαν σωρεία προβλημάτων  που κληρονόμησε  ο πόλεμος, ενώ η χώρα σπαρασσόταν απο την εμφύλια σύρραξη. Ενας που ήταν  πρωθυπουργός το Σάββατο, ήξερε ότι θα έχει το αξίωμα και την Κυριακή, όχι όμως και την Δευτέρα… Τότε είχαμε εμφύλιο πόλεμο, σήμερα οικονομική κρίση, που αγγίζει τα όρια της χρεοκοπίας.

Στην ακυβερνησία αυτή, συνέβαλε πολύ και το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, το οποίο ίσχυσε στις εκλογές του 1946 και του 1950.΄Ετσι, στην οκταετία από 18-10-1944 (ημέρα που έφυγαν οι Γερμανοί) έως την 19-11-1952, ορκίστηκαν συνολικά 26 κυβερνήσεις με  14 πρωθυπουργούς, με πρώτο το 1944 τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ακολούθησαν οι Πλαστήρας και Βούλγαρης για να αναλάβει πρωθυπουργός στις 17-10-1945 ο αντιβασιλεύς αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, γιατί, όπως δήλωσε, «ο πολιτικός κόσμος λόγω της αδιαλλαξίας του, δεν ηδυνήθησαν να παραμερίσουν τας αντιθέσεις τους και να συνεργασθούν δια να ανασυγκροτήσουν  τη χώρα και να ανακουφίσουν τον δύσμοιρο λαό».

Φωτο: Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο ρασοφόρος που έγινε πρωθυπουργός

Τη σκυτάλη σε δέκα μέρες από τον Δαμασκηνό παίρνει ο Παν. Κανελλόπουλος, με τρείς διαπρεπείς φιλοσόφους υπουργούς, (Ιω. Θεοδωρακόπουλο, Κων. Τσάτσο Γρ. Κασιμάτη). Θα ακολουθήσουν άλλες δύο κυβερνήσεις υπό τον Θεμ. Σοφούλη και  τέλος υπηρεσιακή υπο τον δικαστικό Παν. Πουλίτσα για να διενεργήσει τις πρώτες μεταπολεμικές εκλογές.

Οι συνδυασμοί που πήραν μέρος στις εκλογές της 31 Μαρτίου 1946 δεν διέφεραν  και πολύ σε αριθμό από εκείνους των πρόσφατων εκλογών, και να φαντασθεί κανείς, αρκετοί σχηματισμοί, με πρώτο το ΚΚΕ είχαν δηλώσει αποχή.  Την ώρα της διεξαγωγής των εκλογών, με πλήθος διεθνών παρατηρητών, κομμουνιστές αντάρτες  επιτίθεντο στο αστυνομικό τμήμα Λιτοχώρου, σημάδι, όπως ερμήνευσαν τότε  οι στρατηγοί Τσακαλώτος και Πεντζόπουλος, ότι  «αρχίζει η ένοπλος εξέγερσις», που κράτησε έως τον Αύγουστο  του 1949 με τραγικές συνέπειες. Η αποχή εκείνη, χαρακτηρίσθηκε αργότερα λάθος  από μετριοπαθείς κομμουνιστές και  από τον Χαρίλαο Φλωράκη.

Φωτο: Παπανδρέου και Κανελλόπουλος. Και οι δύο πρωθυπουργοί

Μετά από παλινωδίες, συγκροτείται τελικώς κυβέρνηση Κων. Τσαλδάρη  για να επιτελέσει πολύ σοβαρό έργο. Μεταβαίνει  τον Ιούλιο στο Παρίσι  συνοδευόμενος από υπουργούς και εμπειρογνώμονες για την Διάσκεψη Ειρήνης, προκειμένου να εξασφαλίσει οικονομική βοήθεια για την κατεστραμμένη Ελλάδα. Στην αποστολή  μετείχε  και η Αντιπολίτευση με τους Σοφ. Βενιζέλο και Αν. Μπακάλπαση, γιατί ο Τσαλδάρης  έκρινε ότι «τις εθνικές διεκδικήσεις θα διευκόλυνε αν προβάλλονταν ως θέμα Πανεθνικό…»

Στη Διάσκεψη ετέθησαν οι ελληνικές απαιτήσεις για επανορθώσεις και αποζημιώσεις,  αλλά και διεκδικήσεις στα εθνικά θέματα, βορειοηπειρωτικό και Δωδεκανήσου. Ορισμένες από τις απαιτήσεις μας δικαιώθηκαν, σε αλλα όμως είχαμε αντιδράσεις από τους σοβιετικούς, αφού άρχιζε η περίοδος του ψυχρού πολέμου.

Πρέπει να προσθέσουμε ότι, από το 1946 έως τις εκλογές του 1950 εκτός από την πρώτη κυβέρνηση  Τσαλδάρη, θα υπάρξουν άλλες δύο του ιδίου, θα μεσολαβήσει μία του Δημ. Μάξιμου, θα ορκισθούν διαδοχικά τέσσερις κυβερνήσεις εθνικής συνεργασίας του  Θεμ. Σοφούλη, μία του Αλ. Διομήδη, καὶ μία υπηρεσιακή του Ιω. Θεοτόκη που διενεργεί τις εκλογές της 5-3-1950. Στα δύο χρόνια που μεσολαβούν έως τις εκλογές του 1952 θα σχηματισθούν δύο κυβερνήσεις του Πλαστήρα, τρείς του Βενιζέλου και υπηρεσιακή διεξαγωγής  εκλογών του Δημ. Κιουσοπούλου.

Το τέλος της ακυβερνησίας

Ο εκλογικός νόμος της απλής αναλογικής άλλαξε τον Οκτώβριο του 1952 όταν στη Βουλή ζήτησε το λόγο ο στρατάρχης Παπάγος, αρχηγός του Ελληνικού Συναγερμού και έκανε την πρόταση στον  πρωθυπουργό στρατηγό Πλαστήρα: «Τι θα λέγατε στρατηγέ αν συμφωνούσαμε σε ένα πλειοψηφικό σύστημα; Αν κερδίσεις τις εκλογές εσύ, σχηματίζεις κυβέρνηση και εγώ θα είμαι στην Αντιπολίτευση. Αν νικήσω εγώ, θα είμαι εγώ πρωθυπουργός και εσύ Αξιωματική Αντιπολίτευση…» Ηγέρθη ο Πλαστήρας και είπε: «Συμφωνώ απολύτως, Στρατάρχα!» Και έδωσαν το λόγο της στρατιωτικής τους τιμής και τήρησαν την συμφωνία…

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Real News”