Βαρύ κλίμα στη Σύνοδο Κορυφής - Άκαμπτη η Μέρκελ

Βορράς εναντίον Νότου

Σε κλίμα έντονου διχασμού μεταξύ των ευρωπαϊκών ηγεσιών και υπό τα δύσπιστα βλέμματα των αγορών για την προοπτική συναινετικού αποτελέσματος, διεξάγεται στις Βρυξέλλες η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζουν «βαρύ» το κλίμα λίγο μετά την έναρξη της Συνόδου, περιγράφοντας ότι η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ εμμένει στην πάγια θέση της για περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία και «περισσότερη Ευρώπη». Στο πλευρό της Γερμανίας, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Αυστρία είναι επιφυλακτικές ως προς τις άμεσες λύσεις που προτείνουν η Ιταλία και η Ισπανία.

Εμμεσεις συστάσεις Μέρκελ

Οι ίδιες πηγές δηλώνουν ότι κατά τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), η Γερμανίδα καγκελάριος αναφέρθηκε στα προβλήματα που παρουσιάζονται στο ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, σε αντιδιαστολή με την πρόοδο που έχουν επιτύχει η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, ο δε πρόεδρος του ΕΛΚ Βίλφριντ Μάρτενς επισήμανε την ανάγκη ο νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας να προχωρήσει το μεταρρυθμιστικό έργο.

Η ελληνική πλευρά υπογράμμισε τη δέσμευσή της για παραμονή στο ευρώ και τον σεβασμό των διεθνών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα. Επεσήμανε όμως τις αρνητικές επιπτώσεις της κρίσης και συγκεκριμένα την οικονομική ύφεση που βαθαίνει για 5η συνεχή χρονιά και την ανεργία που έχει φτάσει το 23%. Με αυτά τα δεδομένα, η ελληνική πλευρά αναφέρθηκε στην ανάγκη επικαιροποίησης του Μνημονίου, ώστε να καταστεί δικαιότερο και λειτουργικότερο.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΟΔΟ:

Φρανσουά Ολάντ: «Ήρθα εδώ για να μπορέσει η Ευρώπη να αποκτήσει ένα μεσοπρόθεσμο πλαίσιο που θα εμπνέει εμπιστοσύνη. 'Ηρθα εδώ για να μπει η ανάπτυξη στο επίκεντρο των δεσμεύσεών μας και για να υπάρξουν αποφάσεις, οι οποίες ελπίζω να γίνουν αποδεκτές και θα μας επιτρέψουν να δημιουργήσουμε επιπλέον (οικονομική) δραστηριότητα για τις χώρες που τη χρειάζονται. «Ήρθα εδώ προκειμένου να βρεθούν πολύ γρήγορες λύσεις για να στηριχτούν οι χώρες με τα μεγαλύτερα προβλήματα στις αγορές, παρά το γεγονός ότι έχουν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για να ανορθώσουν τα δημοσιονομικά τους. Έρχομαι, επομένως, με ένα πνεύμα να δώσουμε στην Ευρώπη την αναγκαία δύναμη, συνοχή και αλληλεγγύη».

Αγκελα Μέρκελ: «Στο επίκεντρο των σημερινών συζητήσεων βρίσκεται το πακέτο για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Έχουμε εργαστεί πάνω σε αυτό σε όλες τις συνόδους φέτος, τον Ιανουάριο, το Μάρτιο και τώρα. Σήμερα είναι ολοκληρωμένο για να μπορέσουμε να το περάσουμε».

Μαριάνο Ραχόι: «Χρηματοδοτούμαστε μόνοι μας με υπερβολικά υψηλό κόστος και πολλοί ισπανικοί οργανισμοί δεν έχουν καν πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Το κόστος δανεισμού για την Ισπανία είναι πολύ υψηλό αυτήν τη στιγμή και νομίζω ότι η ΕΕ πρέπει να έχει επίγνωση αυτού του γεγονότος και ότι πρέπει να ληφθούν αποφάσεις».

Ολι Ρεν: «Έχω την πεποίθηση ότι στη Σύνοδο Κορυφής θα έχουμε τη δυνατότητα να λάβουμε τις αποφάσεις που θα βοηθήσουν βραχυπρόθεσμα να σταθεροποιηθούν οι αγορές και θα βοηθήσουν να πέσει το κόστος δανεισμού για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία».

Ζαν Κλοντ Γιούνκερ (πρόεδρος Γιούρογκρουπ, πρωθυπουργός Λουξεμβούργου): «Πρέπει να συζητήσουμε το θέμα της ανάπτυξης. Πρέπει να συζητήσουμε τα βραχυπρόθεσμα προβλήματα στις χρηματαγορές».

Μαρκ Ρούτε (πρωθυπουργός Ολλανδίας): «Δεν είμαι διατεθειμένος να εφεύρω κάθε είδους νέα εργαλεία. Υπάρχουν ήδη εργαλεία που μπορούν, υπό αυστηρούς όρους, να χρησιμοποιήσουν τα κράτη-μέλη που δεν τα βγάζουν πέρα μόνα τους. Τα προβλήματα της ευρωζώνης δε λύνονται παραχωρώντας κυριαρχικά δικαιώματα. Λύνονται τηρώντας τα συμφωνηθέντα. Δεν υπάρχουν φάρμακα ή ασπιρίνες. Τα κράτη που έχουν πρόβλημα πρέπει να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις (...) Ο μόνος δρόμος για να βγουν η Ισπανία και η Ιταλία από αυτήν την κρίση είναι η φυγή προς τα μπρος και να συνεχίσουν ό,τι δεν κατάφεραν επαρκώς τα τελευταία χρόνια: να μεταρρυθμίσουν τις αγορές εργασίας τους, να κάνουν περικοπές και μεταρρυθμίσεις (...) Η Ιταλία και η Ισπανία δε μπορούν να σταματήσουν τις μεταρρυθμίσεις, επειδή δέχονται έκτακτη βοήθεια από την Ευρώπη».

Χωρίς αποφάσεις άμεσου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα

Η υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ειδικής σύνθεσης ελληνική αποστολή (ύστερα από τα ιατρικά και άλλα κρούσματα που έπληξαν την κυβέρνηση άμα τη συστάσει της) δεν αναμένεται να επιστρέψει στην Αθήνα με συγκεκριμένες αποφάσεις αφού η παρατεταμένη απουσία της τρόικας έχει ουσιαστικά κλείσει το παράθυρο ελέγχου της ελληνικής οικονομίας από τους δανειστές της, καθιστώντας αδύνατη την όποια ουσιώδη ευρωπαϊκή ενασχόληση.

Στη Σύνοδο, οι ηγέτες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας αναμένεται να ρίξουν στο τραπέζι μερικές ιδέες κατευνασμού της κρίσης που εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα απορριφθούν από την καγκελάριο Μέρκελ που εκτός από το να τις ακούσει είναι και το πρόσωπο που καλείται να τις χρηματοδοτήσει.

Κάποιοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι ζητούν άμεση δράση: «Νομίζω ότι η συγκεκριμένη Σύνοδος είναι πολύ σημαντικό να βάλει τέρμα σε κάθε αμφιβολία γύρω από τη μή αναστρεψιμότητα του ευρώ», είπε ο Μανουέλ Μπαρόζο. Αφαιρώντας την ξύλινη ευρωπαϊκή αργκό από τη δήλωσή του, αυτό που είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής είναι το εξής απλό: «Σήμερα πρέπει να πείσουμε ότι το ευρώ δεν μπορεί να διαλυθεί».

Οι 27 ηγέτες θα συζητήσουν τους τρόπους που οι οικονομίες της ευρωζώνης μπορούν να φέρουν πιο κοντά τους στόχους, τη σύνταξη και τον έλεγχο των εθνικών τους προϋπολογισμών αλλά και τις λειτουργίες των τραπεζικών τους συστημάτων. Αλλά «το μόνο πράγμα που μπορεί να αποφασίσει η Σύνοδος είναι μια πανευρωπαϊκή επίβλεψη του τραπεζικού συστήματος», εκτιμά στη Wall Street Journal, οικονομολόγος της ING.

Δεν έχω ψευδαισθήσεις

Η Αγκελα Μέρκελ ήδη από χθες αναγνώρισε ότι το διήμερο ραντεβού της δεν θα είναι καθόλου εύκολο για την ίδια: «Δεν έχω ψευδαισθήσεις. Περιμένω έντονες συζητήσεις στις Βρυξέλλες. Για μία ακόμη φορά όλα τα μάτια, ή τουλάχιστον τα περισσότερα, θα είναι στραμμένα στη Γερμανία», δήλωσε.

Δύο ημέρες μετά το «όσο ζώ ξεχάστε τα ευρωομόλογα», η καγκελάριος επανέλαβε και χθες στη Βουλή της χώρας της ότι η Γερμανία δεν μπορεί να λύσει μόνη της το πρόβλημα ολόκληρης της ευρωζώνης και δεν πρόκειται να να επιτρέψει την έκδοση ευρωομολόγων, κάτι που θα ελάφρυνε τα κόστη δανεισμού Ιταλίας και Ισπανίας.

«Πολύ φοβάμαι ότι στη Σύνοδο, για άλλη μια φορά θα κάνουμε πολλή κουβέντα για κάθε είδους ιδέα γύρω από την κοινή διαχείριση χρέους και ελάχιστη για βελτιωμένα μέσα ελέγχου των οικονομιών μας και για διαρθρωτικές αλλαγές», είπε.

Δεν θα φύγουμε, αν δεν βρούμε λύση

Από την άλλη πλευρά, η τρόικα του ευρωπαϊκού Νότου εμφανίζεται αποφασισμένη να διασώσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα διεκδικώντας μια πρακτική, άμεση και λειτουργική επιστροφή σε τροχιά ανάπτυξης. Καταφθάνει στις Βρυξέλλες συγκροτημένη σε ένα αρραγές μέτωπο, έτοιμο να αναμετρηθεί με τις γερμανικές εμμονές σε μια «μάχη» μέχρις εσχάτων.

«Δεν πρόκειται να φύγουμε εάν προηγουμένως δεν καταλήξουμε σε κάποια λύση», διακήρυξε χθες από τη Ρώμη, λίγες ώρες προτού μεταβεί στις Βρυξέλλες, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, απευθυνόμενος στους βουλευτές της χώρας αλλά κυρίως στο Βερολίνο.

Μιλώντας στην ιταλική Βουλή (για να ακούει η Μέρκελ), ο τεχνοκράτης ηγέτης υποστήριξε ότι «η διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες θα πρέπει να συνεχιστεί χωρίς χρονικό περιορισμό, ώσπου να εξευρεθεί λύση, για να μπορέσουν να τεθούν υπό έλεγχο τα σπρεντ και να μην καταρρεύσει το κοινό νόμισμα».

Η Ρώμη προσέρχεται στις συνομιλίες επαναλαμβάνοντας την πρότασή της για απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων των χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα, από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης, δηλαδή το προσωρινό Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και τον διάδοχο, μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Για να αυξήσει μάλιστα την πίεση στο Βερολίνο, ο Μόντι προχώρησε χθες ακόμη παραπέρα προειδοποιώντας με νόημα πως η Ρώμη «δεν πρόκειται να στηρίξει τον προτεινόμενο φόρο Τόμπιν επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών» (που ζητά η Μέρκελ), «εάν η Ευρωζώνη δεν βοηθήσει την Ιταλία να μειώσει το υπερβολικό κόστος εξωτερικού δανεισμού της».

«Εάν μια χώρα, που νοικοκυρεύει τα του οίκου της, ζητήσει από τους μηχανισμούς της Ευρωζώνης μια διευκόλυνση ώστε να μη δανείζεται με τόσο υπερβολικό κόστος, γιατί θα έπρεπε αυτό το αίτημα να θεωρείται κάτι το αφύσικο», διερωτήθηκε ο Μάριο Μόντι.

Τις ανησυχίες του μοιράζεται και ο Ισπανός ομόλογός του, Μαριάνο Ραχόι, καθώς και αυτός σημείωσε χθες πως η χώρα του δεν μπορεί να συνεχίσει «να δανείζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα» με τα σημερινά επιτόκια που της επιβάλλουν οι αγορές.

«Η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες χώρες θα προσπαθήσουν ώστε να ληφθούν σαφείς και πειστικές αποφάσεις στη διάρκεια της Συνόδου», διακήρυξε ο Ισπανός πρωθυπουργός, ο οποίος προσέρχεται στις Βρυξέλλες με προτάσεις όπως η δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης. «Θα ζητήσω μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και ιδιαίτερα μια τραπεζική και δημοσιονομική ένωση», ξεκαθάρισε ο Ραχόι, αυξάνοντας την πίεση.

Η πίεση την επηρεάζει, αλλά είναι σκληρόπετση

Οι πιο παλιοί από τους δημοσιογράφους που ακολουθούν την Μέρκελ στα ταξίδια της, αναφέρει το Reuters, παραδέχονται ότι όλη αυτή η πίεση έχει επηρεάσει Καγκελάριο που είναι πλέον αρκετά εχθρική με τα ΜΜΕ. Στην πρόσφατη Σύνοδο του G20 δεν έδωσε εκτενή συνέντευξη Τύπου, κάτι ασυνήθιστο, ενώ όταν ο Ομπάμα την ρώτησε φιλικά «τι κάνει», στο περιθώριο των επαφών, αρκέστηκε να ανασηκώσει τους ώμους της.

Ωστόσο, δεν ανησυχούν όλοι: «Εχει γερά νεύρα και είναι σκληρόπετση», υποστηρίζει στο ίδιο πρακτορείο ο βιογράφος της Gerd Langguth. «Μπορεί να δείχνει κάπως κουρασμένη αλλά δεν πτοείται από την θύελλα γύρω της, έχει εξαιρετικό αυτοέλεγχο και δεν πρόκειται να αλλάξει πολιτική».

Διπλό ντέρμπυ

Αλας στην κατά τα φαινόμενα πικρή Σύνοδο Κορυφής προσθέτει η ποδοσφαιρική αναμέτρηση Ιταλίας – Γερμανίας. Διεξάγεται στην Βαρσοβία, σε απόσταση 1.200 χιλιομέτρων αλλά σε ώρα (9.45) παράλληλη με το ντέρπι Μέρκελ - Νότου που εκείνη την ώρα θα μαίνεται στις Βρυξέλλες...

ΕΘΝΟΣ

Αποστολή: Δημήτρης Κεφαλίδης, Γερμανία