Οι μέθοδοι των τοκογλύφων - Του Βασίλη Βιλιάρδου*

Είναι απλά αδύνατον να πλημμυρίζει κανείς κάθε χρόνο τις αγορές με νέα ομόλογα ύψους 1,5 τρις δολαρίων, όσο δηλαδή είναι το ετήσιο έλλειμμα του προϋπολογισμού των Η.Π.Α., διατηρώντας ταυτόχρονα το επιτόκιο έκδοσης (δανεισμού) κάτω από τον πληθωρισμό και το ρυθμό ανάπτυξης.

*********************************

“Η επιτυχία της επέκτασης των πολυεθνικών με τη βοήθεια των κρίσεων χρέους στη Ν. Αμερική, στην Ασία, στην Τουρκία και αλλού, έχει αποφέρει στις ίδιες τόσο εντυπωσιακά κέρδη, ώστε να διψούν για συνεχώς νέες κατακτήσεις. Στα σχέδια τους πια δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά και οι πλούσιες χώρες της Δύσης - όπου τα κράτη ελέγχουν ακόμη πιο προσοδοφόρα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να εκμεταλλευθούν επικερδώς οι ιδιωτικές εταιρείες: τηλεφωνικές επικοινωνίες, λιμάνια, μεταφορές, αεροδρόμια, εταιρείες ηλεκτρισμού, εταιρείες ύδρευσης κλπ”.

Με κριτήριο την τραυματική εμπειρία της Τουρκίας, την οποία έχουμε αναλύσει στο παρελθόν, συμπεραίνεται χωρίς καμία αμφιβολία ότι, η προσέγγιση του μονοπωλιακού καπιταλισμού στην επίλυση των προβλημάτων χρέους, συνίσταται στη «μετακύλιση» ολόκληρου του κοινωνικού κόστους στα ασθενή εισοδηματικά στρώματα – επειδή αυτά αποτελούν την συντριπτική, αλλά και αδύναμη πλειοψηφία.

Επίσης συμπεραίνεται πως η σχέση μίας χώρας με το ΔΝΤ δεν είναι σε καμία περίπτωση χρονικά περιορισμένη – ενώ δεν λύνει κανένα από τα πραγματικά προβλήματα της Οικονομίας της. Τέλος ότι, η αλλαγή της εκάστοτε κυβέρνησης, του «τρέχοντος» κόμματος εξουσίας καλύτερα, δεν σημαίνει ουσιαστικά τίποτα για τους μπράβους των τοκογλύφων – αντίθετα, έχει μάλλον προϋπολογισθεί, με την υφιστάμενη κυβέρνηση να θεωρείται «νομοτελειακά αναλώσιμη».

Στο παράδειγμα της Τουρκίας, η νέα κυβέρνηση και όχι η παλαιά, ήταν αυτή που αφενός μεν «διεύρυνε» την εξαθλίωση των Πολιτών της, αφετέρου ξεπούλησε σχεδόν το σύνολο της δημόσιας περιουσίας - παραμένοντας σταθερά «υποτελής» του Καρτέλ και των τοκογλύφων, χωρίς παραδόξως να διακινδυνεύει την εκλογική της δύναμη. Φυσικά το ξεπούλημα έγινε «έντεχνα», αφού ακολούθησε 2-3 έτη μετά την εκλογική της νίκη και τη σταθεροποίηση της στην εξουσία.

Άρθρο

Η σταθερότητα του δολαρίου, καθώς επίσης της τεράστιας αγοράς ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, οφείλεται σε έναν μεγάλο αριθμό παραγόντων – ένας εκ των οποίων, ο σημαντικότερος ίσως, είναι η κατάσταση της Ευρώπης. Αν και δεν πρέπει κανείς να υποτιμήσει τα σοβαρότατα προβλήματα της γηραιάς ηπείρου, δεν μπορεί να μην απορεί με τη σχεδόν μονόπλευρη επιμονή των οικονομικών και λοιπών ΜΜΕ, να επικεντρώνονται συνεχώς στην κρίση χρέους και δανεισμού της Ευρώπης – ειδικά σε αυτήν της Ελλάδας.

Θα χρεοκοπήσει τελικά η Ελλάδα, θα εγκαταλείψει την Ευρωζώνη με τη θέληση της ή θα αποβληθεί από τους εταίρους της; Θα διαδεχθεί ο κομμουνισμός την αστική δημοκρατία ή μήπως θα οδηγηθεί η Ευρώπη σε εμφυλίους πολέμους και σε αιματηρές κοινωνικές εξεγέρσεις; Θα επεκταθεί η κρίση δημοσίου χρέους στην Ισπανία, στην Ιταλία και στη Γαλλία; Το ενδεχόμενο αυτό θα σημάνει το τέλος της Ευρωζώνης και του κοινού νομίσματος;

Θα συμφωνήσει η Γερμανία στην έκδοση Ευρωομολόγων ή μήπως θα εγκαταλείψει πρώτη το ευρώ, υιοθετώντας το μάρκο; Είναι δυνατόν να αποφύγει η Ιταλία την υιοθέτηση του εθνικού της νομίσματος, όταν το επιτόκιο δανεισμού της ξεπεράσει το 7%, αφού δεν είναι εφικτή, λόγω μεγέθους, η υπαγωγή της στο μηχανισμό στήριξης; Υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπηςή μήπως πρόκειται για μία ουτοπική επιθυμία, η οποία πολύ σύντομα δεν θα γίνεται πιστευτή από κανέναν;

Τα παραπάνω δραματικά ερωτήματα, καθώς επίσης οι επιθετικές παρεμβάσεις των εταιρειών αξιολόγησης, σε συνδυασμό με τις συνεχείς επεμβάσεις του ΔΝΤ, στρέφουν την προσοχή όλων μακριά από την κατάσταση των Η.Π.Α. – η οποία είναι πιθανότατα πολύ χειρότερη, από αυτήν της Ευρώπης.

Ειδικότερα, η απόλυτη αδυναμία «ρύθμισης» των χρηματοπιστωτικών αγορών, οι οποίες «εκβάλλουν» στην οικονομία-καζίνο της Wall Street, η απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης αφενός μεν να διασώσει τις χρεοκοπημένες τράπεζες, αφετέρου να τους εξασφαλίσει τη συνέχεια των εγκληματικών δραστηριοτήτων τους, καθώς επίσης η πολιτική μηδενικών επιτοκίων και ποσοτικών διευκολύνσεων της Fed (QE1, QE2 κλπ.), θέτουν σε πολύ μεγάλο κίνδυνο τόσο το οικονομικό μέλλον της υπερδύναμης, όσο και το νόμισμα της.

Είναι απλά αδύνατον να πλημμυρίζει κανείς κάθε χρόνο τις αγορές με νέα ομόλογα ύψους 1,5 τρις $, όσο δηλαδή είναι επίσημα το ετήσιο έλλειμμα του προϋπολογισμού των Η.Π.Α., διατηρώντας ταυτόχρονα το επιτόκιο τους κάτω από τον πληθωρισμό και το ρυθμό ανάπτυξης. Οποιοσδήποτε επενδύει σε ομόλογα, κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, αγοράζει έναν τίτλο, ο οποίος χάνει συνεχώς σε αγοραστική αξία – με αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα, την κατάρρευση των αγορών ομολόγων των Η.Π.Α.

Σε αντίθεση τώρα με τα αμερικανικά ΜΜΕ, τα οποία επιμένουν να στρέφουν την προσοχή όλων στην Ευρώπη, τα κράτη και οι ιδιώτες διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους αξιόγραφα σε δολάρια, παρακολουθούν με αγωνία τα συνεχώς διευρυμένα «δίδυμα ελλείμματα» του προϋπολογισμού, καθώς επίσης του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών της υπερδύναμης - τα οποία ουσιαστικά προαναγγέλλουν τη θορυβώδη κατάρρευση της (άρθρο μας).

Παράλληλα, φαίνεται ότι κοιτάζουν εξαιρετικά ανήσυχοι τα χωρίς καμία εγγύηση στοιχήματα (ανοιχτές πωλήσεις κλπ.) που συνάπτονται καθημερινά στο μεγαλύτερο καζίνο του κόσμου, στη Wall Street, καθώς επίσης τα «παρακμιακά» σχέδια πολέμου σε διάφορες περιοχές του πλανήτη - με πιθανότερο το παρακάτω συμπέρασμα: «Πρέπει να προσπαθήσω όσο πιο προσεκτικά γίνεται να φύγω κατά το δυνατόν σώος από εδώ – να πουλήσω δηλαδή ομόλογα και δολάρια, χωρίς να με καταλάβει κανένας».

Η ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

Σε αντίθεση με την Ιαπωνία, η οποία έχει μεν το υψηλότερο δημόσιο χρέος στον πλανήτη (230% του ΑΕΠ), αλλά το χρηματοδοτεί εσωτερικά, το μεγαλύτερο μέρος των εκδόσεων ομολόγων εκ μέρους των Η.Π.Α. διατίθεται σε διεθνείς επενδυτές – κυρίως στην Κίνα, στην Ιαπωνία και στις χώρες του OPEC (Πίνακας Ι).

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ξένοι πιστωτές των Η.Π.Α., σε ποσοστά επί του συνόλου

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ουσιαστικά λοιπόν, η οικονομία της υπερδύναμης ευρίσκεται σε ξένα χέρια, γεγονός που σημαίνει ότι, οι Η.Π.Α. είναι εκτεθειμένες σε πολύ μεγάλους κινδύνους - του οποίους προσπαθούν να «ελέγξουν», κυρίως με τη συνεχή αύξηση της πολεμικής τους ισχύος.

Εάν όμως, για παράδειγμα, η Κίνα αποφάσιζε να επιτεθεί οικονομικά στις Η.Π.Α., διαθέτοντας μαζικά στην αγορά τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου που έχει στην κατοχή της (περί τα 2 τρις $), οι τιμές τους θα κατέρρεαν – με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί η Fed να αναζητήσει πολύ γρήγορα την απαιτούμενη ρευστότητα, έτσι ώστε να αγοράσει τα ομόλογα, καθώς επίσης τα υπόλοιπα αξιόγραφα, με τα οποία θα πλημμύριζε η Κίνα την αγορά.

Η ρευστότητα αυτή, τα δολάρια δηλαδή με τα οποία θα αγοράζονταν τα ομόλογα, θα διεύρυναν μαζικά την ποσότητα χρήματος στις αγορές συναλλάγματος, πιέζοντας επικίνδυνα την ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος – ένα καταστροφικό ενδεχόμενο για μία ελλειμματική οικονομία, όπως αυτή των Η.Π.Α., η οποία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές (Πίνακας ΙΙ).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Εμπορικό ισοζύγιο των Η.Π.Α. εκτιμήσεις 2011, σε δις $

Πηγή: World Factbook

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν βλέπουμε τα προβλήματα της χώρας μας και δεν την κατηγορούμε για το ότι, εισάγει σχεδόν τα πάντα, χωρίς να παράγει τίποτα, δεν μπορούμε παρά να διαπιστώσουμε πως και οι Η.Π.Α. έχουν το ίδιο ακριβώς πρόβλημα – οπότε εξάγουν συνεχώς θέσεις εργασίας, ενώ πολύ σύντομα θα εισάγουν υπερπληθωρισμό.

Η Fed λοιπόν θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει άλλα μέσα, για την αγορά των ομολόγων που θα πουλούσε η Κίνα, για να αποφύγει την κατάρρευση της ισοτιμίας του δολαρίου – η οποία θα δημιουργούσε μία κρίση άνευ προηγουμένου στο εσωτερικό των Η.Π.Α., αφού θα αύξανε ραγδαία το κόστος ζωής των Αμερικανών, θα δημιουργούσε ύφεση, ανεργία, κοινωνικές επαναστάσεις κοκ.

Επειδή τώρα έχει έλλειψη ξένου συναλλάγματος, θα έπρεπε να συνάψει swaps συναλλάγματος με την Ευρωζώνη, για να αγοράσει ευρώ, με τη Ρωσία, για να αγοράσει ρούβλια και με την Ιαπωνία, για την απόκτηση γεν – έτσι ώστε να τα διαθέσει αμέσως μετά για την αγορά των ομολόγων και τη στήριξη του δολαρίου.

Ακόμη όμως και να τα κατάφερνε, τα συναλλαγματικά αυτά swaps θα παρέμεναν στον Ισολογισμό της, αποκλείοντας μία αντίστοιχη τοποθέτηση στο μέλλον – οπότε, εάν τυχόν επαναλαμβανόταν μία ανάλογη ενέργεια εκ μέρους κάποιας άλλης χώρας, να μην έχει πλέον τη δυνατότητα η Fedνα αμυνθεί.

Ακριβώς για το λόγο αυτό όλοι οι κατ’ ανάγκη «πελάτες» της αμερικανικής αυτοκρατορίας (Ευρώπη, Ιαπωνία), πόσο μάλλον οι χώρες της BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική), θέλουν να «απεξαρτηθούν» το γρηγορότερο δυνατόν από το δολάριο – αντικαθιστώντας το τουλάχιστον στις μεταξύ τους συναλλαγές.

Ολόκληρο το άρθρο στο:

http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2630.aspx

Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)

Αθήνα, 24. Ιουνίου 2012

viliardos@kbanalysis.com

* Ο κ. Βιλιάρδος είναι Οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει το βιβλίο «Υπέρβαση Εξουσίας» και γράφει οικονομικές αναλύσεις σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Πρόσφατη έκδοση "Η κρίση των κρίσεων - Βιβλίο Α".