Πρόσωπα - Της Pίτσας Mασούρα

Δεν ξέρω καν αν συζητάμε πια μεταξύ μας. Συναντιόμαστε, δεν αμφιβάλλω. Μιλάμε για την αφόρητη ζέστη, για τα επικείμενα νέα μέτρα, χρησιμοποιούμε ορολογία τρόικας και υπουργείου Οικονομικών (ισοδύναμα μέτρα, οριζόντιες περικοπές…), μετράμε τις απώλειες, περιγράφουμε στιγμές στο τραμ, το μετρό, το λεωφορείο. Μας διχάζει ή μας ενώνει η λαθρομετανάστευση και η αντιμετώπισή της, δηλώνουμε εξπέρ στην εξειδίκευση των μέτρων, ανησυχούμε για το δόγμα της Θράκης, ένας υφέρπων πατριωτισμός μάς πνίγει, αλλά τίποτα το σπουδαίο, το ανατρεπτικό. Μιλάμε με στόμφο, αλλά και λίγο φόβο – ένα έμπειρο μάτι τον διακρίνει στις συσπάσεις των ματιών. Η επιστροφή στην ελαφρότητα, σε αυτό που λέμε μικροσυζήτηση, είναι δεδομένη. Ο λόγος μας δεν είναι αναθεωρητικός των χαμένων αξιών, ούτε καν των γνωστών δεδομένων. Λες και το μόνο που μας ενδιαφέρει, είναι να ξορκίσουμε τη μιζέρια των άλλων, τον πόνο των άλλων.

Ορισμένοι άνθρωποι είναι αποφασισμένοι να κάνουν τα πάντα για να μη συγκινηθούν, γράφει η Σούζαν Σόνταγκ στο βιβλίο της «Παρατηρώντας τον πόνο των άλλων». Οπως επίσης μας θυμίζει την κατηγορία εκείνων που επιδιώκουν την αίσθηση της ανωτερότητας από την πολυθρόνα, μακριά από τους πραγματικούς κινδύνους. Η ζωή όμως είναι εδώ, σφριγηλή, ωραία ή ωραιοποιημένη ή φρικτή, ανάλογα πάντα με τις περιστάσεις, την κοινωνική γαλήνη ή τις περιόδους πολέμου και βίας. Και τώρα τι έχουμε; Πόλεμο, μήπως; Μια μορφή πολέμου, ίσως; Ποιος θα ορίσει το πλαίσιο της παρούσας ζωής; Σε τέτοιες περιόδους γίνονται πολλαπλές και πολυεπίπεδες ζυμώσεις προκειμένου όλοι μαζί να γυρίσουμε σελίδα. Αλλά φοβάμαι πως μας διαφεύγει η ουσία. Ολον αυτό τον καιρό θα ’πρεπε να ’χουμε μετρήσει τις εγκαταλελειμμένες ανθρωπιστικές αξίες. Την ανθρωπιά του ανθρώπου, το ρόλο του, τη σύμφυτη με την εσωτερική επάρκεια πορεία του προς το μέλλον, την ευθύνη του ως μονάδα, την ευθύνη του μέσα στο σύνολο, την αναγκαία και ισότιμη συμπόρευση. Μια κοινωνία, για να αντέξει, χρειάζεται πλαίσιο αξιών που θα στοχεύουν στην άοκνη καλλιέργεια και εκγύμναση του νου, στην αξιοπρέπεια, στον αγώνα για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Αντ’ αυτού, μετράμε απλώς νούμερα και εκχωρούμε το δικαίωμα για όλα τα παραπάνω σε μικρές πολιτικές μειοψηφίες, με αμφισβητούμενη διαχειριστική ικανότητα.

Στο έργο του «Ρόσμερσχολμ», ο Νορβηγός δραματουργός Ερρίκος Ιψεν (φωτ.) βάζει τον πρωταγωνιστή Ρόσμερ να ρωτήσει τον εξουθενωμένο γερο–Βρέντελ: «Μήπως θα μπορούσα να σε βοηθήσω»; Και απαντά ο Βρέντελ: «Αν μπορούσες να μου διαθέσεις ένα ιδανικό ή ένα ζευγάρι μεταχειρισμένα ιδανικά, θα έκανες καλή πράξη». Ναι, αναζητούμε ένα ζευγάρι ιδανικά. Και ελαφρώς μεταχειρισμένα, δεν θα τα αρνηθούμε. Κυρίως για να τα προσφέρουμε στους νέους ανθρώπους, στα παιδιά μας. Σε αυτούς που έρχονται με νεανική ορμή, αλλά με ψαλιδισμένα φτερά, και αναζητούν μέσα από τις σκόρπιες λέξεις μας την απάντηση για το τι είναι θεμιτό και τι αθέμιτο. Τι είναι ηθικό και τι ανήθικο. Τι θα μπορούσε σε έναν καινούργιο κόσμο να σημαίνει κοινωνική καταξίωση και κοινωνική δικαιοσύνη. Πώς θα μπορούν να διακρίνουν ανάμεσα στην ουσιαστική μοναξιά του ατόμου και τη διάθεση να αποσύρονται για να σκεφτούν, να αναλογιστούν, να βάλουν τάξη στα πρέπει και τα θέλω. Δεν ζούμε πια σε εποχές θυσιών της ζωής μας στο όνομα της επιβίωσης των νεότερων. Γι’ αυτό και αναζητούμε απεγνωσμένα ένα ζευγάρι ιδανικά, έστω και μεταχειρισμένα, για να τα δωρίσουμε στο μέλλον.

Προφανώς, το μέλλον διαμορφώνεται διαφορετικό. Παρατηρούμε στις τηλεοπτικές οθόνες την προσεδάφιση του «Curiosity» της NASA στον Αρη, αναφωνώντας: Μεγαλείο ο άνθρωπος! Πλάθουμε στη στιγμή νέους ήρωες, μάστορες της τεχνολογίας. Ενας από αυτούς είναι ο Bobak Ferdowsi, μικρός θεός της NASA και μέλος της επιστημονικής ομάδας του «Curiosity». Με το μονόπλευρα ξυρισμένο κεφάλι, τα κίτρινα αστέρια, λίγο πιο πάνω από τ’ αυτιά, κι ένα χαμόγελο επιτυχίας, ο Bobak γίνεται must του Τwitter και του Διαδικτύου, αποκτώντας διαμιάς χιλιάδες οπαδούς. Η δήλωσή του ότι σε κάθε σπουδαία αποστολή αλλάζει κουπ είναι καθοριστική! Κι εμείς; Εμείς απέχουμε πολύ από τη στιγμιαία δημοσιότητα. Στο κάτω κάτω έχουμε άλλους ρόλους αναλάβει: να αναστρέψουμε την κλεψύδρα, να τρέξουμε τους δείκτες του ρολογιού και να πάψουμε να κατοικούμε σε φανταστικά σώματα. Η ζωή δεν μπορεί να είναι εγκαυστική!

Πανηγυρική ατμόσφαιρα στη NASA

Στο κέντρο ελέγχου της αποστολής του «Curiosity» στον Αρη, οι πανηγυρισμοί αποτελούν την επιβράβευση ενός σπουδαίου επιτεύγματος. Στη νέα εποχή, όμως, ο άνθρωπος χρειάζεται ένα ζευγάρι ιδανικά. Για να ξαναβρεί τις ακυρωμένες, τόσα χρόνια, αποστολές του.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ