11 Σεπτεμβρίου, η άλλη επέτειος… του Μπασάρ αλ Άσαντ

Νεώτερος γιος του Χαφέζ αλ-Άσαντ, ο Μπασάρ αλ-Άσαντ πιεζόταν να διαδεχθεί τον πατέρα του μετά τον αιφνίδιο θάνατο του αδελφού του Βασίλη σε αυτοκινητιστικό ατύχημα το 1994.

Γεννηθείς στη Δαμασκό την 11η Σεπτεμβρίου 1965, ο Μπασάρ αλ-Άσαντ προοριζόταν για ιατρική καριέρα καθώς ολοκλήρωνε σπουδές οφθαλμολογίας στην Αγγλία, όταν ανεκλήθη από τον πατέρα του το 1994 για να αναλάβει τα καθήκοντα του νεκρού αδελφού του ως διοικητής μιας θωρακισμένης  μονάδας του συριακού στρατού.

Μετά την επιστροφή του, οι κυρίαρχοι κύκλοι μεθόδεψαν μέσω ευρείας εκστρατείας στα μέσα ενημέρωσης να κάνουν τον Μπασάρ αλ-Άσαντ δημοφιλή στα μάτια του συριακού λαού, έτσι ώστε η εκλογή του στην προεδρία να ήταν εγγυημένη.

Η πιθανή διαδοχή του Μπασάρ από τον πατέρα του αντιπροσώπευε, σύμφωνα με τους κύκλους κοντά στην κυβέρνηση, «την καλύτερη εγγύηση για τη συνέχιση της πολιτικής του Προέδρου και τη διατήρηση της σταθερότητας στη Συρία».

Διορισμένος Συνταγματάρχης το 1999, ο Μπασάρ αλ-Άσαντ ανέλαβε εμπιστευτικές αποστολές. Πραγματοποίησε έτσι μια μακρά επίσκεψη στον Πρόεδρο του Λιβάνου Εμίλ Λαχούντ, την επομένη μέρα μετά τον διορισμό του. Τον Νοέμβριο του 1999, γίνεται επίσης δεκτός σε τετ-α-τετ συνάντηση στα Ηλύσια με τον Γάλλο Πρόεδρο Ζακ Σιράκ.

Αναμενόταν επίσης ότι ο Μπασάρ Αλ Άσαντ θα γινόταν μέλος της «Περιφερειακής συριακής Διοίκησης» του κόμματος Μπάαθ στην διάρκεια της επόμενης γενικής συνέλευσης που είχε προγραμματισθεί για τις 17 Ιουνίου 2000. Αυτή η διαδικασία προετοιμασίας ανάληψης εξουσίας επιταχύνθηκε απότομα λόγω του ξαφνικού θανάτου του Χαφέζ αλ Άσαντ στις 10 Ιουνίου.

Την ίδια μέρα, το κοινοβούλιο της Συρίας, μόλις μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Προέδρου, τροποποίησε τη συνταγματική διάταξη που όριζε τα 40 ως το ελάχιστο όριο ηλικίας για να γίνει πρόεδρος, μειώνοντας το όριο στα 34 χρονών.

Δύο ημέρες αργότερα, ο Μπασάρ διορίστηκε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Συρίας από τον αντιπρόεδρο Αμπντ αλ-Halim Khaddam, ο οποίος εκτελούσε προσωρινά χρέη αρχηγού του κράτους. Στις 25 Ιουνίου, το Κοινοβούλιο τον πρότεινε ως αρχηγός του κράτους, μια επιλογή που επιβεβαιώθηκε για μια περίοδο επτά ετών από το δημοψήφισμα που διεξήχθη στις 10 Ιουλίου 2000.

Παρά το γεγονός ότι ενσάρκωνε τη συνέχεια ενός σταθερού ολοκληρωτικού καθεστώτος που θεσπίστηκε από τον πατέρα του, ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, ωστόσο, λόγω της νεότητας του και των συγχρόνων επιλογών του, μεταξύ άλλων στο τομέα της πληροφορικής, δημιουργούσε ελπίδες για μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού του συστήματος.

Άτυπα φόρουμ συζητήσεων μέσω διανοούμενων, χωρίς λαϊκή υποστήριξη, έλαβαν χώρα στη συνέχεια μετά τον Ιούνιο του 2000 στην Δαμασκό και σε ορισμένες πόλεις της Συρίας, όπου τα θέματα ήταν ο εκδημοκρατισμός του καθεστώτος και ο τερματισμός της κατάστασης έκτακτης ανάγκης (σε ισχύ από το 1963 ).

Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 2001, ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, ενθαρρυμένος από την παλιά φρουρά του καθεστώτος του κόμματος Μπάαθ, θα θέσει τέλος στην «Άνοιξη της Δαμασκού», δηλώνοντας ότι «υπάρχουν κόκκινες γραμμές που δεν μπορούν να περαστούν» και συλλαμβάνει τότε μια δεκάδα διανοούμενους.

Από τότε, ο Μπασάρ Αλ Άσαντ δεν αντιπροσωπεύει πλέον μια πραγματική δυνατότητα για υποθετικό εκδημοκρατισμό του σημερινού καθεστώτος.

Το 2003, ο  Άσαντ αντιτάχθηκε στην εισβολή στο Ιράκ από το στρατό των ΗΠΑ. Όταν τον Φεβρουάριο του 2004 δολοφονήθηκε ο Χαρίρι στο Λίβανο, έπεσε βαριά υποψία έναντι της συριακής κυβέρνησης, η οποία ενισχύθηκε από τη μαρτυρία του πρώην αντιπρόεδρου της Συρίας Αμπντέλ Χαλίμ Khaddam ο οποίος κατηγορούσε τον σημερινό πρόεδρο ότι απειλούσε τον Χαρίρι λίγο πριν του θάνατο του και ότι ήταν ο επικεφαλής της συρολιβανικής μαφίας.

Το 2008, ο Μπασάρ Αλ Άσαντ επέστρεψε στη διεθνή σκηνή με την προτεινόμενη Ένωση για τη Μεσόγειο που ξεκίνησε από τον Νικολά Σαρκοζί.

Προσκαλείται τότε στη σύνοδο κορυφής για την ίδρυση της Μεσογειακής Ένωσης στις 13 Ιουλίου  2008, παρά το πάγωμα των γαλλο-συριακών σχέσεων που επιβάλλονταν από τον Πρόεδρο Ζακ Σιράκ. Προσκλήθηκε επίσης να παρακολουθήσει την παρέλαση της 14ης Ιουλίου. Η παρουσία του Μπασάρ αλ-Άσαντ σε αυτή την αναμνηστική ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχολιάστηκε έντονα.

Λίγο πριν, ο Σύρος πρόεδρος είχε δηλώσει την προθυμία του να συνάψει διπλωματικές σχέσεις με τον Λίβανο και να εγκαταστήσει εκεί μια πρεσβεία. Παράλληλα, ο ίδιος εξέφρασε την επιθυμία να δει τη Γαλλία μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες να συμβάλουν σε μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Συρίας.

Egalite et Réconciliation via Ινφογνώμων Πολιτικά