Το σύνδρομο του άσπρου και μαύρου: οι όψεις του ίδιου νομίσματος - Του Κωνσταντίνου Αντωνίου*

Πώς αλλιώς ν’ αποκαλέσω την τάση μας να αντιμετωπίζουμε καταστάσεις και γεγονότα, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού συγκεκριμένες εκδοχές των πραγμάτων, κάτι σαν άσπρο – μαύρο δηλαδή; Όπου άσπρο, η μεν άποψη, η μεν ιδεολογία, η μεν διάθεση και  όπου μαύρο η δε άποψη, ιδεολογία και διάθεση παρομοίως.

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος – ή δύο άκρες του ίδιου νήματος, όπως εσείς προτιμάτε – φαίνεται να είναι αυτές που στοιχειώνουν τις συνειδήσεις των ανθρώπων πάνω σε πολλά ζητήματα. Για να είμαι ακριβής και δίκαιος, η πλειοψηφία αυτών, όχι όλοι. Υπάρχουν σίγουρα κάποιοι που δεν παρασύρονται από τέτοιου είδους απλουστευτικές στάσεις ζωής.

Είναι οπωσδήποτε στάση ζωής, καθοριστική και σημασίας. Ακόμα και αν σε αντίθεση με τον συνήθη τρόπο η τήρηση αυτής αγνοείται κι από το ίδιο το πρόσωπο. Θα το έλεγα έτσι. Πως δηλαδή από τα γεννοφάσκια του ένας λαμβάνει μια συγκεκριμένου είδους παιδεία, μια εκ γονέων, εκπαιδευτών, φορέων και λοιπών ανάπλαση που του διδάσκει τούτο: ή έτσι ή αλλιώς. Ή το μαύρο ή το άσπρο – διάλεξε!

Σε έναν κόσμο που τα άτομα προσδιορίζουν τους εαυτούς τους, τις συμπεριφορές και γενικότερα το ποιόν της ζωής τους βάσει κάποιας ιδεολογίας και κοσμοθεωρίας, το σύνδρομο της αντίληψης των πραγμάτων δια του “μαύρου – άσπρου” παρατηρείται καθημερινώς. Σε πολλές συζητήσεις, πολιτικές και μη, σε στιγμές που ο καθένας πρέπει να πάρει μια θέση επί θεμάτων, φαίνεται ότι οι επιλογές του είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.

Φυσικά για την πλειοψηφία των ανθρώπων αυτών δεν υπάρχουν καν επιλογές παρά μόνο “το σωστό”, “το πρέπον”, “το αξιόλογο” και όλα αυτά πάντα σαν μία από τις όψεις του ίδιου νομίσματος. Για παράδειγμα, ποιός υπαγορεύει ότι πρέπει να γίνω δεξιός, αριστερός και τα σχετικά; Ποιός πάνω απ’ όλα με υποχρεώνει να έχω ιδεολογία, να ψηφίζω ομάδες και κόμματα, να είμαι μέλος ακόμα και να αυτοπροσδιορίζω τη ζωή μου σύμφωνα με αυτά;

Πρακτικές χαζές που όχι απλώς εφαρμόζονται, κάτι που θα δικαιολογούσα στα πλαίσια της ανθρώπινης συμπεριφοράς σαν μια παρέκκλιση, αλλά διδάσκονται και μεταβιβάζονται στους νέους από γενιά σε γενιά. Λες και η ζωή θα ήταν άχρηστη χωρίς στρατόπεδα, χωρίς ο καθένας να πρέπει να ταχθεί σε κάποιο απ’ αυτά. Χωρίς νόημα η ζωή, άρα, άμα αρνιέσαι τα δόγματα και κρατάς στάση περισσότερο σεμνή για τα πράγματα. Έτσι πιστεύεται!

Όμως αυτά είναι λάθος και σφάλματα τρανά. Το ουσιώδες και το αληθές (αν αποφανθούμε πως αυτά μας ενδιαφέρουν και όχι άλλα) δεν έχουν μεριά, χρώμα και δεν κυκλοφορούν σε εκδόσεις, αλλά απλώς ε ί ν α ι. Περιεκτικά, έτσι στεγνά σχεδόν. Το ε ί ν α ι αυτό δεν πρέπει ισοπεδώνεται τόσο εύκολα με γραμμές και σχήματα φτιαχτά, δηλαδή προπαγάνδες που εξυπηρετούνε διάφορα. Αυτά απεναντίας είναι που περιορίζουν τη δυνατότητα της αληθινής ενόρασης των πραγμάτων και των καταστάσεων. Διευρυνθείτε όσο μπορείτε και αφήστε τα καλούπια. Η ουσία γύρω μας σε καθετί που γίνεται και είναι έχει πολλές αποχρώσεις.

*Κωνσταντίνος Αντωνίου, φοιτητής ΜΙΘΕ

Konstantinos Antoniou

Nirvana 24/7 - News
Ποιητική Αλήθεια