Ενας μεγάλος αλλά άγνωστος φιλέλληνας, ο Γερμανός ποιητής Ουίλλιαμ φον Μύλλερ

Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης

akontogiannidis@yahoo.gr

Αν ζούσε σήμερα ο  γερμανός ποιητής Ουϊλλιαμ Φόν Μύλλερ, είναι σίγουρο, ότι θα είχαμε έναν συμπαραστάτη και θα αποστόμωνε όλους εκείνους τους νεογερμανούς που λοιδόρησαν και καταφέρθηκαν με αβασάνιστο τρόπο κατά της Ελλάδος. Ο,τι ήταν ο Άγγλος λόρδος Βύρων για την Ελλάδα, ήταν και ο Μύλερ. Φιλέλληνες, αφυπνιστές των συνειδήσεων των Ευρωπαίων, σαλπιγκτές της ελευθερίας, μαχητές της δικαιοσύνης των λαών, όπως του ελληνικού που αγωνιζόταν να αποτινάξει τον δυσβάστακτο Οθωμανικό ζυγό.

Ποιητές και οι δύο. Εξύμνησαν και τραγούδησαν την Ελλάδα και είχαν το θλιβερό προνόμιο να πεθάνουν νέοι, 35 ο Βύρων, 30 ο Μύλλερ.  Πασίγνωστος και τιμημένος στην Ελλάδα ο πρώτος (αθηναϊκή συνοικία φέρει το όνομά του και  ανδριάντας του κοσμεί τη νότια πλευρά του Ζαππείου), άγνωστος ο «Μύλλερ των Ελλήνων» όπως τον λέγανε οι Γερμανοί, στο έργο του οποίοι θα αναφερθούμε.

Γεννήθηκε το 1794 στο Ντεσσάου, μαγεύτηκε από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό κι έμαθε την ομηρική γλώσσα. Είναι η εποχή που στη Γερμανία αναπτύσσεται πλατύ κίνημα φιλελληνισμού: Των Ουμανιστών που έβρισκαν την έκφρασή τους στην κλασσική αρχαιότητα και των Χριστιανών, τους οποίους συγκινούσε ο αγώνας των Χριστιανών Ελλήνων, εναντίον του Μωαμεθανισμού.

Στο κίνημα στρατεύθηκαν προσωπικότητες, στις οποίες ηγετικό ρόλο έπαιζαν, ο βασιλιάς της Βυρτεμβέργης και ο διάδοχος της Βαυαρίας πρίγκιψ Λουδοβίκος, πατέρας του βασιλιά των Ελλήνων Οθωνα. Νεώτερο μέλος του κινήματος ήταν ο Μύλλερ. Ταξίδεψε στην Βιέννη, γνώρισε πολλούς Έλληνες με τον διακαή πόθο της ελευθερίας. Συνδέθηκε μαζί τους, τους αποκάλυψε την αποστολή του να μεταβεί στην Ελλάδα, να μελετήσει από κοντά τον αρχαίο πολιτισμό και να βοηθήσει τον αγώνα των Ελλήνων.

Στη Βιέννη, ο Αλέξανδρος Βασίλης του δίδει συστατικές επιστολές για να τον υποδεχθούν οι Έλληνες και να τον βοηθήσουν. Συνδέθηκε με τους δημοσιογράφους Θεόκλητο Φαρμακίδη και Κωνσταντίνο Κοκκινάκη που εξέδιδαν τον «Λόγιο Ερμή» και τον βοήθησαν  στην εκμάθηση της νεοελληνικής γλώσσας, αλλά και του άτυπου εθνικού ύμνου που κυκλοφορούσε στον απόδημο ελληνισμό: «΄Ω λυγερόν και κοπτερόν σπαθί μου, κι εσύ τουφέκι φλογερόν πουλί μου, εσείς τον Τούρκον σφάξατε, τον τύραννον σπαράξατε, ν’ αναστηθεί η πατρίς μου…» Από την Βιέννη ο Μύλερ επέστρεψε στη Γερμανία, χωρίς να μπορέσει να επισκεφθεί την Ελλάδα. Πρόλαβε πριν πεθάνει, να εκδώσει την ποιητική συλλογή: «Τα τραγούδια των Ελλήνων».

Το 1952, 125 χρόνια μετά, Γερμανοί και Έλληνες τον τίμησαν στήνοντας στο Ντέσσαου  τον ανδριάντα του από μάρμαρα του Πεντελικού και του Ταϋγέτου, με την ελληνική επιγραφή : « Τω της ελληνικής ελευθερίας αοιδώ τον λίθον εκ των Αττικών και Λακωνικών λατομείων, η Ελλάς ευγνωμονούσα». Στις τέσσερις πλευρές του βάθρου απεικονίζονται: Μπροστά η ποίηση, πίσω η επιστήμη, δεξιά η Γερμανία και αριστερά η Ελλάδα που σπάει τις αλυσίδες της.

Από την συλλογή των ποιημάτων του φλογερού αυτού φιλέλληνα που αγάπησε και  δεν αξιώθηκε να επισκεφθεί την Ελλάδα, παραθέτουμε ορισμένα, που δείχνουν πόσο καλά γνώριζε το πάθος των Ελλήνων και τις θυσίες τους για την  ελευθερία.

« Μανιάτης»: «Περηφανεύεται οτι δεν ένοιωσε ποτέ ζυγό σκλαβιάς στον τράχηλό του, ούτε βαριές αλυσίδες στα χέρια του, ζει ελεύθερος στα βουνά και παλεύει να φέρει σε όλους το πολυτιμότερο δώρο, τη λευτεριά..» Επίσης: « Η κουκουβάγια, το πουλί της σοφίας, το σύμβολο της Αθηνάς, πετάει τη νύχτα και βλέποντας τις βαρβαρότητες των Τούρκων φωνάζει : Αλλοίμονο, αλλοίμονο ! για τη μωρία της φωτεινής ημέρας» Και για τους Έλληνες έγραψε: « Εγώ είμαι εκείνος ο λαός, που καίγομαι στάχτη γίνομαι, και πάλι ξαναγεννιέμαι!...»

Μανιάτισσα και Φαναριώτης

Μανιάτισσα: « Έχω θηλάσει στο στήθος μου εφτά γιούς. Έχω δώσει στο χέρι των εφτά γιών μου το ιερό σπαθί, για την πίστη, τη λευτεριά, την τιμή και το δίκιο. Χαρά σε μένα, κανείς απ τους γιούς μου δεν είναι πια δούλος!» Φαναριώτης: «Τον πατέρα και την μητέρα μου τους επνιξαν στη θάλλασσα και τα πτώματά τους τα διέσυραν στους δρόμους. Την όμορφη αδελφή μου την πούλησαν σκλάβα... Για εκδίκηση κόβω τούρκικα κεφάλια... Ο πιο μεγάλος μου πόθος είναι να ξαναφέρω ελεύθερη την αδελφή μου στην ελευθερωμένη Ελλάδα».

*Το αρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News