Οι πιστωτές προστατεύονται, o ελληνικός λαός θυσιάζεται - Του Ερίκ Τουσέν*

Ελλάδα-Γερμανία: Ποιος χρωστάει σε ποιον; (2)

Είναι ηθική υποχρέωση να εναντιωθούμε στους ψεύτικους λόγους περί αλληλεγγύης που δήθεν δείχνουν οι κυβερνήτες των ισχυρότερων χώρων της Ευρωζώνης προς τον ελληνικό λαό και προς τις άλλες ευάλωτες χώρες (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία ...). Τα λόγια τους, που αναμεταδίδονται συνεχώς από τα κύρια μέσα μαζικής ενημέρωσης, διαψεύδονται από τα γεγονότα.

Ξεκινήστε με μια μικρή πρακτική επαλήθευση. Ψάξτε στο Internet «Η Ελλάδα έχει λάβει» με κάποια μηχανή αναζήτησης. Θα δείτε  πώς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης  επαναλαμβάνουν ότι αυτή η χώρα πήρε μια τεράστια βοήθεια. Π.χ. ο Hans-Werner Sinn |1|, ένας από τους πιο σημαντικούς οικονομολόγους στη Γερμανία, σύμβουλος της κυβέρνησης της Άνγκελα Μέρκελ, δεν δίστασε να πει: «Η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από την εξωτερική βοήθεια με 460 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω διαφόρων διατάξεων. Η βοήθεια προς την Ελλάδα μέχρι στιγμής αποτελεί το ισοδύναμο του 214% του ΑΕΠ της, ή περίπου δέκα φορές περισσότερο από όσο η Γερμανία είχε επωφεληθεί από το σχέδιο Μάρσαλ. Το Βερολίνο προσέφερε περίπου το ένα τέταρτο αυτής της βοήθειας προς την Ελλάδα δηλαδή 115 δισ. ευρώ, ποσόν που αντιπροσωπεύει τουλάχιστον δέκα σχέδια Μάρσαλ ή δυόμισι φορές μια συμφωνία του Λονδίνου». |2|

Όλα αυτά είναι λάθος υπολογισμός. Η Ελλάδα δεν έχει λάβει ένα τέτοιο ποσόν και τα ποσά που έχει λάβει μέσω της  χρηματοδότησης δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σοβαρά σαν βοήθεια. Η άποψη του Hans-Werner Sinn να τοποθετεί  επί ίσοις όροις την Γερμανία μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο με την Ελλάδα του 2006 είναι εξωφρενική.  Ξεχνάει τι έκαναν οι Ναζί ηγέτες σ αυτήν. Επιπλέον, αγνοεί τα ποσά που σωστά απαιτεί η Ελλάδα από την Γερμανία μετά από τις ζημιές που υπέστη κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, |3| καθώς και το αναγκαστικό δάνειο που η ναζιστική Γερμανία υποχρέωσε να της δώσει η  Ελλάδα. Το χρέος της Γερμανίας προς την Ελλάδα ανέρχεται σε τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Όπως γράφτηκε στο ιστοτόπο A l’encontre, με βάση τις εργασίες του Karl Heinz Roth, ιστορικόυ για την λεηλασία της κατεχόμενης Ευρώπης από τη ναζιστική Γερμανία |4| «Η Γερμανία έχει δώσει στην Ελλάδα το 1,67% απ όσα όφειλε να δώσει για την καταστροφή που υπέστη από την κατοχή μεταξύ 1941 και 1944».

Μια σειρά από ισχυρά επιχειρήματα χρειάζονται για να αποδειχθεί η περίπου διανοητική ανεντιμότητα του  Hans-Werner Sinn και των κυβερνητικών μέσων ενημέρωσης.

Αυτό που ακολουθεί θα μπορούσε να είναι μια άσκηση για την αλήθεια όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά  και για τις  χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ μέλη της ΕΕ, καθώς και για τις χώρες (στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης)  Πορτογαλία , Ιρλανδία και Ισπανία...

Αλλά, όπως θα το συζητήσουμε στο τρίτο μέρος του παρόντος άρθρου, οι σχέσεις μεταξύ της Γερμανίας και Ελλάδας έχουν μια ιστορία που αξίζει ιδιαίτερης προσοχής.

Ι. Τα σχέδια για "βοήθεια" εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ιδιωτικών τραπεζών και όχι αυτά του ελληνικού λαού

Το Σχέδιο «Διάσωσης», που ισχύει από το Μάιο 2010, είχε πρωταρχικό στόχο να προστατεύσει τα συμφέροντα των ιδιωτικών τραπεζών των ισχυρότερων χωρών της ευρωζώνης , των οποίων τα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα και προς τις ελληνικές αρχές είχαν αυξηθεί δραματικά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000. Τα δάνεια προς την Ελλάδα από την Τρόικα από το 2010 χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή των δυτικών ιδιωτικών τραπεζών, ώστε  να τις βοηθήσει να ξεφύγουν με ελάχιστες απώλειες. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν  για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών ιδιωτικών τραπεζών, μερικές από τις οποίες είναι θυγατρικές ξένων τραπεζών, κυρίως γαλλικών.

Τα Σχέδια «Διάσωσης» είχαν στόχο να προστατέψουν τα συμφέροντα των ιδιωτικών τραπεζών των ισχυρότερων χώρων της ευρωζώνης.

Το χρέος του ελληνικού ιδιωτικού τομέα αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000. Τα νοικοκυριά, στα οποία οι τράπεζες και όλος ο ιδιωτικός εμπορικός τομέας (μεγάλη διανομή, αυτοκίνητα, κατασκευές...) προσέφεραν ελκυστικούς όρους, κατέφυγαν σε μαζικό δανεισμό, καθώς και οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και οι τράπεζες που μπορούσαν να δανείζονται με χαμηλό κόστος (χαμηλά επιτόκια και υψηλότερος πληθωρισμός από ό, τι στις βιομηχανικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, το Μπενελούξ). Αυτό το ιδιωτικό χρέος υπήρξε η κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει ότι η ένταξη της Ελλάδας στη ευρωζώνη το 2001, είχει ενισχύσει τις εισροές χρηματοπιστωτικών κεφαλαίων που αντιστοιχούν σε δάνεια ή επενδύσεις χαρτοφυλακίου (Non-IDE στον πίνακα, δηλαδή, εισροές που δεν αντιστοιχούν σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις), ενώ οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις (IDE – Investissement direct à l’étranger, Άμεση Επένδυση στο Εξωτερικό) παρέμειναν στάσιμες .

Πηγή: ΔΝΤ [5]

Με την τεράστια ρευστότητα που τέθηκε, κατά την περίοδο 2007-2009, στη διάθεση  των κεντρικών τραπεζών, οι τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης (κυρίως οι γερμανικές και γαλλικές, αλλά και οι τράπεζες του Βελγίου, της Ολλανδίας, της Βρετανίας, του Λουξεμβούργου, της Ιρλανδίας...) δάνεισαν μαζικά την Ελλάδα (τον ιδιωτικό τομέα και τις δημόσιες αρχές). Μετά το 2001, με την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ, η τελευταία κέρδισε την εμπιστοσύνη των τραπεζιτών, που πίστευαν ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες θα τους βοηθούσαν σε περίπτωση προβλημάτων. Δεν ανησύχησαν για την ικανότητα της Ελλάδας να αποπληρώσει το κεφάλαιο που είχαν δανείσει μεσοπρόθεσμα και θεώρησαν ότι μπορούσαν να πάρουν πολύ υψηλούς κινδύνους. Η ιστορία τους έδωσε δίκιο μέχρι τώρα: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα οι γαλλικές και γερμανικές κυβερνήσεις, παρείχαν ακλόνητη υποστήριξη στους ιδιώτες τραπεζίτες της Δυτικής Ευρώπης.

Το παρακάτω γράφημα δείχνει ότι οι τράπεζες των χωρών της Δυτικής Ευρώπης αύξησαν τα δάνειά τους προς την Ελλάδα για πρώτη φορά μεταξύ Δεκεμβρίου 2005 και Μαρτίου 2007 (κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο όγκος των δανείων αυξήθηκε κατά 50%, περνώντας από 80 δισεκατομμύρια σε 120 δισεκατομμύρια δολάρια). Ενώ η κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου ξέσπασε στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα δάνεια αυξήθηκαν +33% από τον Ιούνιο 2007 μέχρι το καλοκαίρι 2008 (περνώντας από 120 σε 160 δισ. δολάρια), στη συνέχεια κρατήθηκαν σε πολύ υψηλό επίπεδο (περίπου 120 δισεκατομμύρια δολαρια). Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιωτικές τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης χρησιμοποιούσαν τα χρήματα που τους δάνειζε μαζικά και με χαμηλό κόστος η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών για να αυξήσουν το δανεισμό τους σε χώρες όπως η Ελλάδα [6] . Εκεί, τα επιτόκια ήταν υψηλότερα, και συνεπώς αποκόμισαν μεγάλα κέρδη. Οι ιδιωτικές τράπεζες φέρουν συνεπώς βαριά ευθύνη για την υπερχρέωση της Ελλάδας.

.

Εξέλιξη των δεσμεύσεων των δυτικοευρωπαϊκών τραπεζών σε σχέση με την Ελλάδα

(Σε δισεκατομμύρια δολάρια)

Πηγή: BRI - BIS consolidated statistics, ultimate risk basis [7]

Όπως φαίνεται στο παρακάτω γράφημα, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού χρέους το 2008 (ισχυεί μέχρι το 2010 συμπεριλαμβανόμενο) βρίσκεται στα χέρια των  ευρωπαϊκών τραπεζών, όπως των γαλλικών, γερμανικών, ιταλικών, βελγικών, ολλανδικών, λουξεμβουργέζικων και βρετανικών.

Ξένοι ιδιοκτήτες (σχεδόν αποκλειστικά ξένες τράπεζες και άλλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες) των τίτλων του ελληνικού χρέους (τέλος 2008) [8]

Τα δάνεια που χορηγούνται από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης (άμεσα ή μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που ιδρύθηκε το 2010) στοχεύουν, μεταξύ άλλων, να διασφαλιστούν ότι η Ελλάδα θα συνεχίζει να πληρώσει τις τράπεζες της Δυτικής Ευρώπης (οι γαλλικές και γερμανικές τράπεζες ήταν περισσότερο εκτεθειμένες στην Ελλάδα). Εν ολίγοις, τα χρήματα που χορήγησαν  στην Ελλάδα επέστρεψαν στα ταμεία των τραπεζών της Γερμανίας, της Γαλλίας και άλλων χωρών για την πληρωμή των ελληνικών ομολόγων, τα οποία οι τράπεζες είχαν αγοράσει μαζικά μέχρι το τέλος του 2009 [9] . Επέστρεψαν επίσης στα ταμεία των χωρών-δανειστών, στο ταμείο της ΕΚΤ, στο ΔΝΤ και στο EFSF (βλέπε παρακάτω).

2. Τα δάνεια που δόθηκαν στην Ελλάδα κερδίζουν χρήματα… εκτός Ελλάδας!

Τα δάνεια που καταβλήθηκαν στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της Τρόικας αμείβονται. Οι διάφορες χώρες που συμμετέχουν σε αυτά τα δάνεια κερδίζουν χρήματα. Όταν εγκρίθηκε το πρώτο σχέδιο δανεισμού ύψους 110 δισεκατομμυρίων ευρώ, η Κριστίν Λαγκάρντ, τότε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας |10|, παρατήρησε δημοσίως ότι η Γαλλία δάνειζε στην Ελλάδα με επιτόκιο 5%, ενώ η ίδια δανειζόταν με ένα πολύ χαμηλότερο ποσοστό.

Η κατάσταση είναι τόσο σκανδαλώδης (υψηλό επιτόκιο εφαρμόστηκε επίσης στην Ιρλανδία από το Νοέμβριο 2010 και στην Πορτογαλία από τον Μάιο 2011) ώστε οι κυβερνήσεις-δανειστές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισαν τον Ιούλιο 2011 ότι το απαιτούμενο επιτόκιο από την Ελλάδα έπρεπε να μειωθεί |11|. Τι ομολογία! Παρά το γεγονός ότι η απόφαση μπήκε σε εφαρμογή, η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου δανεισμού με το οποίο χρηματοδοτούνται αυτές οι χώρες και του επιτοκίου δανεισμού που απαιτείται από την Ελλάδα παρέμεινε μεγάλη.

Υπό τις διαμαρτυρίες της ελληνικής κυβέρνησης και ενώπιον της βαθιάς λαϊκής δυσαρέσκειας που εκφράζεται από μεγάλες κοινωνικές κινητοποιήσεις στην Ελλάδα, οι χώρες-δανειστές αποφάσισαν τελικά να επιστρέφουν στην Ελλάδα ένα μέρος του κέρδους από τις πιστώσεις που χορηγήσαν στην Αθήνα |12|. Αλλά αυτό είναι σαν να δώσεις πίσω ένα κέρμα μετά το άδειασμα της τσέπης του ελληνικού λαού, και προσοχή!, αυτές οι επιστροφές θα χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του χρέους!

3. Η κρίση της ευρωζώνης μειώνει το κόστος του χρέους για τη Γερμανία και τις άλλες ισχυρές χώρες

Αλλά η ιστορία δεν σταματά εδώ. Οι χώρες που κυριαρχούν στη ζώνη του ευρώ βγάζουν κέρδος από τη δυστυχία των χωρών της περιφέρειας (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία, χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ μέλη της ΕΕ). Η εμβάθυνση της κρίσης στη ευρωζώνη, λόγω της πολιτικής των ηγετών της και όχι λόγω εξωτερικών φαινόμενων, προκαλεί την μετατόπιση κεφαλαίων από την περιφέρεια προς το κέντρο. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία και το Βέλγιο τα αποδέχονται και απολαμβάνουν μια πολύ σημαντική μείωση του κόστους χρηματοδότησης των χρεών τους.

Την 1η Ιανουαρίου 2010 (πριν από την ελληνική κρίση και της ευρωζώνης), η Γερμανία έπρεπε να πληρώσει επιτόκιο 3,4% για την έκδοση 10-ετούς ομολόγου, ενώ στις 23 Μαΐου 2012, το επιτόκιο του ίδου ομολόγου ανήλθε στο 1,4%! Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση 60% του κόστους χρηματοδότησης |13|. Σύμφωνα με τη γαλλική οικονομική εφημερίδα Les Echos, «ένας πρόχειρος υπολογισμός δείχνει ότι η οικονομία  που δημιουργείται μέσω του χαμηλότερου επιτοκίου του κόστους χρηματοδότησης εδώ και 3 χρόνια είναι 63 δισεκατομμύρια ευρώ» |14|. Ποσό που πρέπει να συγκριθεί με τα 15 δισ. ευρώ (από σύνολο 110 που κατανέμονται μεταξύ των διαφόρων πιστωτών), που πραγματικά χορήγησε (με τόκο - βλέπε παραπάνω) η Γερμανία προς την  Ελλάδα μεταξύ Μάιο 2010 και Δεκέμβριο 2011, ως μέρος της συνεισφοράς της στο πρώτο σχέδιο «διάσωσης» από την Τρόικα. Το σύνολο των γερμανικών δεσμεύσεων προς την Ελλάδα, αν προσθέσουμε τις ευρωπαϊκές αποφάσεις που ελήφθησαν μεταξύ 2010 και 2012, ανήλθε σε 67 δισεκατομμύρια ευρώ. Προσοχή όμως, τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί, ενώ η πραγματική εξοικονόμηση του κόστους χρηματοδότησης του γερμανικού χρέους, σύμφωνα με τον υπολογισμό της Les Echos, ανέρχεται ήδη στα 63 δισ. ευρώ.

Μιλήσαμε για τα 10-ετή και 6-ετή επιτόκια που ισχύουν για τα δάνεια της Γερμανίας. Αν πάρουμε το 2-ετές επιτόκιο για παράδειγμα, η Γερμανία εξέδωσε τίτλους για αυτή τη διάρκεια στις 23 Μάιου 2012 με μηδενικό επιτόκιο |15|. Αρχές του 2012, η Γερμανία δανείστηκε για 6 μήνες το ποσό των 3,9 δισεκατομμυρίων ευρώ με αρνητικό επιτόκιο. Σχετικά με αυτό το γεγονός, η βελγική Le Soir έγραφε στις 23 Μάιου 2012: «Οι επενδυτές θα λάβουν στο τέλος του εξαμήνου λίγο λιγότερο (0,0112%) από ό,τι δάνεισαν» |16|.

Αν υπήρχε μια ουγγιά αλήθειας στην πλημμύρα ψεμάτων σχετικά με την Ελλάδα (Πορτογαλία, Ισπανία ...), θα έπρεπε να διαβάσουμε ότι η Ελλάδα επιτρέπει στη Γερμανία και σε άλλες ισχυρές χώρες της Ευρωζώνης να κερδίσουν τεράστια ποσά.

Ο κατάλογος των απολαβών της Γερμανίας και  άλλων χωρών του Κέντρου θα πρέπει να συμπληρωθεί με τα παρακάτω στοιχεία.

4. Τι αποκομίζουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις των χωρών του Κέντρου με το Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων.

Τα μέτρα λιτότητας που επεβλήθησαν στην Ελλάδα περιλαμβάνουν ένα ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων |17| από τις οποίες τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, θα επωφεληθούν επειδή τα δημόσια αγαθά πωλούνται σε τιμές εκποίησης.

Ο ιστοτόπος A l’encontre αναφέρει αποσπάσματα και σχόλια από μια μακρά συνέντευξη του Κώστα Μητρόπουλου, ενός από τα άτομα που επιφορτίστηκαν με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα. Λέει λοιπόν  στην ελβετική εφημερίδα Le Temps της 7ης Απριλίου 2012: «Τα γραφεία του Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου (« Hellenic Republic Asset Development Fund ») βρίσκονται στην Αθήνα,  δίπλα  από ένα μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της ελληνικής πρωτεύουσας. Τραγική Ειρωνεία, αφού  η διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων που πραγματοποιείται με την σύμπραξη 20 εμπειρογνωμόνων, υπό την καθοδήγηση του πρώην τραπεζίτη Κώστα Μητρόπουλου, θα αλλάξει ριζικά το πρόσωπο της Ελλάδας» και συνεχίζει: «Αυτό το ταμείο συνεστήθη μετά από αίτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και  το ελληνικό κράτος μεταφέρει σ αυτό σταδιακά τις περιουσίες, τις συμβάσεις παραχώρησης και τις μετοχικές επενδύσεις που θα βρει ο αγοραστής. Με στόχο, σύμφωνα με τα αρχικά σχέδια της ΕΕ, να συγκεντρώσει έσοδα τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2017».

Ο Κώστας Μητρόπουλος, τραπεζίτης, δούλευε στη Γενεύη και τόνισε ότι «η μεταβίβαση των ακινήτων στο ταμείο μας, από την ελληνική πολιτεία, έχει επιταχυνθεί». Και συνεχίζει: «Το πρώτο μήνυμα που πρέπει να μεταδώσουμε είναι: δεν είμαστε το ελληνικό κράτος. Είμαστε ένα ανεξάρτητο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων, που κατέχει από δω και στο εξής το 3% της ελληνικής Περιουσίας όλης της Επικράτειας. Έχουμε εντολή για μια τριετή θητεία. Είμαστε προστατευμένοι από πολιτικές παρεμβάσεις».

Ο δημοσιογράφος της Le Temps επέμεινε: «Είστε πραγματικά; Οι ιδιωτικοποιήσεις σε όλο τον κόσμο είναι πάντα πολύ «πολιτικές» και το ελληνικό κράτος, που θα εξακολουθήσει να είναι παρόν στο κεφάλαιο πολλών εταιρειών, έχει πολύ κακή φήμη...».

Η απάντηση ήταν ξεκάθαρη: «Εγώ, ως τραπεζίτης επενδύσεων, προέδρευα τις διαπραγματεύσεις μίας από τις μεγαλύτερες συγχωνεύσεις και εξαγορά στην Ελλάδα: η εξαγορά, από το διεθνή όμιλο Watson, του ελληνικού φαρμακευτικού συγκροτήματος Specifa για σχεδόν 400 εκατομμύρια ευρώ. Γνωρίζω τους κανόνες: ένας επενδυτής, για να ενδιαφερθεί σήμερα για μια ελληνική ιδιωτικοποίηση, πρέπει να ελπίζει να τριπλασιάσει ή να τετραπλασιάσει την επένδυση του. Ένα επενδυμένο ευρώ πρέπει να αποδώσει τρία ή τέσσερα». |18|

5. Οι θυσίες που επιβάλλονται στους εργαζομένους επιτρέπουν να συγκρατηθεί ένα ξέσπασμα διαμαρτυριών στις χώρες του Κέντρου

Οι οπισθοδρομήσεις που επιβλήθηκαν στους Έλληνες εργαζομένους (αλλά και Πορτογάλους, Ιρλανδούς, Ισπανούς ...), θέτουν σε άμυνα τους εργαζομένους στη Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία,  Γαλλία, Βέλγιο.  Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες τους  φοβούνται να κατέβουν στη μάχη. Αναρωτιούνται πώς να διεκδικήσουν αυξήσεις μισθών εάν σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, μέλος της ευρωζώνης, μειώνεται ο κατώτατος μισθός κατά 20% ή και περισσότερο. Εξ άλλου έκπληξη προκαλούν οι  ηγεσίες των εργατικών συνδικάτων στις σκανδιναβικές χώρες (Φινλανδία, ιδίως), οι οποίες  θεωρούν ότι κάτι καλό υπάρχει στη Δημοσιονομική Συνθήκη της Ευρωζώνης και στις πολιτικές λιτότητας, επειδή υποτίθεται ότι θα ενισχυθεί η χρηστή διαχείριση του προϋπολογισμού των κρατών.

6. Και πάλι σχετικά με τη συμφωνία του Λονδίνου το 1953 για το γερμανικό χρέος και το Σχέδιο Μάρσαλ

Όπως αναφέρεται στο άρθρο «Ελλάδα-Γερμανία: Ποιος χρωστάει σε ποιον; (1) Η διαγραφή του γερμανικού χρέους στο Λονδίνο το 1953», οι όροι της συμφωνίας που υπεγράφη στο Λονδίνο έρχονται  σε πλήρη αντίθεση με τον τρόπο που αντιμετωπίζεται σήμερα η Ελλάδα. Χρειάστηκαν  πολλαπλές προϋποθέσεις για να επιτραπεί στη Δυτική Γερμανία να αναπτυχτεί γρήγορα επιτρέποντας την ανοικοδόμηση του βιομηχανικού βασικού μηχανισμού της. Όχι μόνο το χρέος της Γερμανία, εκτός των δύο παγκοσμίων πολέμων,  μειώθηκε κατά περισσότερο από 60%, αλλά η ρύθμιση των πολεμικών αποζημιώσεων και η πληρωμή των αποζημιώσεων στους αμάχους πολίτες θύματα και στα Κράτη, μετετέθησαν  σε μια απροσδιόριστη ημερομηνία: στην πραγματικότητα, στην ημερομηνία επανένωσης της Γερμανίας που πραγματοποιήθηκε το 1990 και με τη συνθήκη ειρήνης που υπεγράφη στη Μόσχα το ίδιο έτος μεταξύ των αρχών των δύο Γερμανιών κατά την ενοποίηση, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Σοβιετικής Ένωσης, του Ηνωμένου Βασίλειου και της Γαλλίας. Το βάρος των αποζημιώσεων για τη γερμανική οικονομία αναβλήθηκε για μεγάλη περίοδο. Και στην περίπτωση των αποζημιώσεων που οφείλονται στην Ελλάδα, η Γερμανία δεν έκανε τη παραμικρή προσπάθεια, επειδή οι γερμανικές αρχές αρνούνται να ανταποκριθούν στα ελληνικά αιτήματα.

Σε αντίθεση με ό, τι συνέβη στο τέλος του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου, οι δυτικές δυνάμεις ήθελαν μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο να αποφύγουν να επιβάλουν στην Γερμανία ένα υπερβολικό βάρος ανυπόφερτων πληρωμών, επειδή θεώρησαν ότι έτσι είχαν υποκινήσει την ανάληψη της εξουσίας από το ναζιστικό καθεστώς. Οι δυτικές δυνάμεις ήθελαν επίσης μια οικονομικά ισχυρή Δυτική Γερμανία (αλλά αφοπλισμένη και υπό στρατιωτική κατοχή) απέναντι στην  Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της.

Τίποτα τέτοιο δεν ισχύει για την Ελλάδα και άλλες χώρες της περιφέρειας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, όχι μόνο το βάρος του χρέους μειώθηκε πολύ σημαντικά και δόθηκε οικονομική βοήθεια υπό μορφή επιδοτήσεων στη Γερμανία, αλλά ως επί το πλείστον, της επέτρεψαν να εφαρμόσει μια αρκετά ευνοϊκή οικονομική πολιτική για την αναδιάταξη της. Τα μεγάλα ιδιωτικά βιομηχανικά συγκροτήματα μπορούσαν να εδραιωθούν, ακόμη και εκείνα που είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στη στρατιωτική περιπέτεια του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου, που είχαν υποστηρίξει τη ναζιστική γενοκτονία του εβραϊκού λαού, των τσιγγάνων,  που συμμετείχαν στη λεηλασία των κατεχομένων χωρών, καθώς  και στη παραγωγή στρατιωτικού υλικού και στην γιγαντιαία υλικοτεχνική μηχανή του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.

Η Γερμανία μπόρεσε να αναπτύξει εντυπωσιακές δημόσιες υποδομές,  κατάφερε να στηρίξει τις βιομηχανίες της να ανταποκριθούν στην τοπική ζήτηση και να κατακτήσουν τις ξένες αγορές.

Η Γερμανία είχε ακόμη τη δυνατότητα να καταβάλει ένα μεγάλο μέρος του χρέους της σε δικό της εθνικό νόμισμα.

Για να γίνει αυτό σαφές, αρκεί να εξετάσουμε την κατάσταση μετά τη Συμφωνία του Λονδίνου του 1953. Η Γερμανία πληρώνει, π.χ. στο Βέλγιο και στη Γαλλία, ένα μέρος των χρεών της του μεσοπολέμου σε γερμανικά μάρκα. Αυτά τα γερμανικά μάρκα που δεν είχαν ενδιαφέρον για το εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο, οι Βέλγοι και οι Γάλλοι τα ξεφορτώνονταν  γρήγορα αγοράζοντας αγαθά και εξοπλισμό που προέρχονταν  από την Γερμανία  και έτσι βοήθησαν στην ανοικοδόμηση της και την καθιέρωσαν σε μεγάλη εξαγωγική δύναμη.

Στο άλλο άκρο, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Εσθονία, η Σλοβενία και οι άλλες περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης πρέπει να αποπληρώσουν το δημόσιο χρέος τους σε ευρώ, ενώ έχουν έλλειψη αυτού του νομίσματος, λόγω του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου τους ενώπιον των ισχυρότερων χωρών της ευρωζώνης.

Την ίδια ώρα, οι δυνάμεις που κυριαρχούν στη ζώνη του ευρώ απαιτούν, μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των συνθηκών που εγκρίθηκαν, να ακολουθήσουν πολιτικές που τις εμποδίζουν τόσο να καλύψουν την εγχώρια ζήτηση όσο και τις εξαγωγές.

Αν θέλουν να εξάγουν με επιτυχία, ωθούνται σε περαιτέρω μείωση των μισθών, η οποία συμπιέζει περισσότερο την εγχώρια ζήτηση και αυξάνει την ύφεση. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων αποτελειώνει το τοπίο, με χτυπήματα στη βιομηχανία τους, στις υποδομές τους  και γενικά στην κληρονομιά τους.

Για να ξεπεραστεί αυτό το αδιέξοδο, είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί μια σειρά οικονομικών και κοινωνικών μέτρων σε ριζική ρήξη με τις πολιτικές του σήμερα, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της κρίσης |19|.

Προσεχώς: Ελλάδα-Γερμανία: Ποιος χρωστάει σε ποιον; (3) θα επικεντρωθεί στην άρνηση των Γερμανών ηγετών να καταβάλουν τις αποζημιώσεις που οφείλονται στον ελληνικό λαό συνέπειας της ναζιστικής κατοχής.

Υποσημειώσεις

|1| Une biographie utile est publiée par wikipedia en anglais : http://en.wikipedia.org/wiki/Hans-W...

|2| Le Monde, 1 août 2012, p.17 http://www.lemonde.fr/idees/article...

|3| Voir http://alencontre.org/europe/la-gre... ainsi que http://www.agoravox.fr/tribune-libr... ethttp://cadtm.org/Declaration-de-Man...

|4| Voir note biographique en allemand : http://de.wikipedia.org/wiki/Karl_H...

|5| Tableau repris de C. Lapavitsas, A. Kaltenbrunner, G. Lambrinidis, D. Lindo, J. Meadway, J. Michell, J.P. Painceira, E. Pires, J. Powell, A. Stenfors, N. Teles : « The eurozone between austerity ans default », September 2010. http://www.researchonmoneyandfinanc.... Voir également le résumé en français (rédigé par Stéphanie Jacquemont du CADTM) de cette étude.

|6| Le même phénomène s’est produit au même moment envers le Portugal, l’Espagne, des pays d’Europe centrale et de l’Est.

|7| Tableau repris de C. Lapavitsas, op. cit.

|8| Les principaux détenteurs (càd les banques des pays mentionnés) des titres de la dette grecque sont selon l’infographie présentée : la France, l’Allemagne, l’Italie, la Belgique, les Pays-Bas, le Luxembourg, le Royaume Uni, les autres détenteurs sont regroupés dans la catégorie « reste du monde ». Cette infographie est reprise de C. Lapavitsas, op. cit., p. 11 Selon la BRI, en décembre 2009, les banque françaises détenaient la dette publique grecque pour un montant de 31 milliards de dollars, les banques allemandes en détenaient 23 milliards.

|9| A partir de 2010, les banques occidentales ont arrêté ou diminué radicalement les achats de titres grecs et ont commencé à se défaire de ceux qu’elles avaient préalablement achetés. Elles les ont revendues à la Banque centrale européenne qui les achète sur le marché secondaire.

|10| Christine Lagarde est devenue directrice générale du FMI en juillet 2011.

|11| Voir Council of the European Union, Statement by the Heads of State or Government of the Euro area and EU Institutions, Bruxelles, 21 Juillet 2011, point 3,http://europa.eu/rapid/pressRelease....

|12| Voir European Commission, Directorate General Economic and Financial Affairs, “The Second Economic Adjustment Programme for Greece”, Mars 2012, table 18, p. 45, “Interest rates and interest payments charged to Greece” by the euro area Member States”,http://ec.europa.eu/economy_finance...

|13| Financial Times, “Investors rush for the safety of German Bunds”, 24 Mai 2012, p. 29

|14| Les Echos, Isabelle Couet, « L’aide à la Grèce ne coûte rien à l’Allemagne », 21 juin 2012. La journaliste précise : « Les taux à 6 ans –ceux qui correspondent à la maturité moyenne de la dette allemande- sont en effet passés de 2,6% en 2009 à 0,95% en 2012. »

|15| Le Soir, Dominique Berns et Pierre Henri Thomas, « L’Allemagne se finance à 0% », 23 mai 2012, p. 21

|16| Idem.

|17| Voir le film documentaire Catastroïka

|18| Voir dossier déjà cité http://alencontre.org/europe/la-gre... Concernant le processus de privatisation voir : European Commission, Directorate General Economic and Financial Affairs, “The Second Economic Adjustment Programme for Greece”, Mars 2012, p. 31 à 33, http://ec.europa.eu/economy_finance...

|19| Voir Damien Millet – Eric Toussaint, « Europe : Quel programme d’urgence face à la crise ? »

* Ο κ. Ερίκ Τουσέν είναι λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης, Βέλγιο,  πρόεδρος της CADTM Βελγίου (Επιτροπή για την κατάργηση του χρέους του Τρίτου Κόσμου,www.cadtm.org ) και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου της ATTAC Γαλλίας.

Ελληνική Επιτροπή ενάντια στο Χρέος