Το Έπος του ‘40 και η Κύπρος - Του Ντίνου Αυγουστή

«Η μήτηρ ημών πατρίς, η πεφιλημένη πανένδοξος Ελλάς υπέστη εκ μέρους Ιταλίας όλως απρόκλητον και αδικαιολόγητο επιδρομήν και απεδύθη ήδη εις δεινόν υπέρ των όλων ιερών αγώνα…. Το ευλογημένον Ελληνικό υμών Έθνος, οι απανταχού Έλληνες βαθείαν εδοκίμασαν αγανάκτησιν δια την μυσηράν επίθεσιν του εχθρού…. Ημείς οι εν Κύπρω Έλληνες έχομεν καθήκον υπέρτατον απαραίτητον ίτα αδιαλείπτως ικετεύωμεν τον Θεόν της Ελλάδος υπέρ πλήρους ευοδώσεως του ιερού και μεγάλου αγώνος αυτών….». Είναι ένα μικρό απόσπασμα της εγκυκλίου της Εκκλησίας της Κύπρου για τον ελληνικό αγώνα που κυκλοφόρησε αμέσως μετά την απρόκλητη επίθεση των ιταλών κατά της Ελλάδας.

Αψήφησε τις απαγορεύσεις που για χρόνια επέβαλαν οι βρετανοί αποικιοκράτες και βγήκε στους δρόμους ο Λαός ανεμίζοντας αμέτρητες Ελληνικές Σημαίες. Να τι μετέδιδε ο ανταποκριτής του «Reuters» από την Λευκωσία: «Εις ολόκληρον την Κύπρο επικρατεί αφάνταστος ενθουσιασμός αφ’ ής στιγμής ελήφθη η είδηση ότι η ΕΛΛΑΔΑ απεφάσισε ν’ αμυνθεί διά των όπλων εις την ιταλική επίθεση…. Εις το Ελληνικό προξενείο της Λευκωσίας κατά πυκνάς μάζας προσέρχονται ευσταλείς Ελληνοκύπριοι ζητούντες να αποσταλούν εις την Ελλάδα όπως υπηρετήσουν εις τας τάξεις του Ελληνικού στρατού».

Τις πρώτες μέρες του πολέμου 35.000 εθελοντές στοιβάζονται στις προκυμαίες έτοιμοι να αναχωρήσουν για τον Πειραιά, με παρεμβάσεις, όμως, των βρετανών προς τον Μεταξά αποθαρρύνουν την κατάταξη τους στις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και παραπέμπονται στην Κυπριακή μονάδα του Βρετανικού στρατού…. Ωστόσο πάρα πολλοί αρνούνται να αποδεχθούν τις βρετανικές δολοπλοκίες και προχωρούν στην δημιουργία ειδικού σώματος 5.000 ανδρών που μάχεται σε όλα τα μέτωπα και σε όλους τους τομείς στην μητέρα Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ο ιατρός Μαρκέλλος Θεόδωρος, που υπηρετεί ως εθελοντής στην περιοχή του Πηλίου, ο Λουκής και Λιάσος Λιασίδης, ο Σωκράτης Λοϊζίδης, ο Κωνσταντίνος Γιαλλουρίδης και πολλοί άλλοι του 36ου συντάγματος Ευζώνων που πολεμούν ηρωικώς, στην Θεσσαλία, στο Τεπελένι και όπου αλλού το Έθνος έδινε τον υπέρ πάντων αγώνα.

Συνολικά υπολογίζεται ότι οι χρηματικές εισφορές της Κύπρου για τον Ελληνικό αγώνα ξεπέρασαν το αστρονομικό για εκείνη την εποχή ποσό του ενός εκατομμυρίου λιρών. Όσοι δεν είχαν χρήματα έδιναν ζώα και προϊόντα. Οι γυναίκες πρόσφεραν τα δακτυλίδια και τα σκουλαρίκια τους. Στις εφημερίδες της εποχής καταγράφεται το εξής συγκλονιστικό περιστατικό: Στο χωριό Βουνί της επαρχίας Λεμεσού, μια γυναίκα ετοιμοθάνατη πριν ξεψυχήσει άνοιξε σε μια στιγμή τα μάτια της και είπε: «Να δώσετε τον ασημένιο μου σταυρό για τον αγώνα της Ελλάδας μας.

Παρ΄ όλα αυτά, ακόμα και εκείνες τις δραματικές για την παγκόσμια ανθρωπότητα ώρες οι βρετανοί εξακολουθούν να λειτουργούν κατά ένα απίστευτα προκλητικό τρόπον! Έτσι, ο Winston Churchill αρνείται να εφαρμόσει την πρόταση του πρωθυπουργού Κοριζή και του Βασιλιά Γεώργίου Β΄ για εγκατάσταση της Ελληνικής κυβέρνησης στην Κύπρο, μετά την διάσπαση της γραμμής Αλιάκμονα και την καταιγιστική κάθοδο των γερμανών προς την Αθήνα. Η αγγλική κυβέρνηση αρνείται ακόμη την αποστολή στην Κύπρο 50.000 νεοσυλλέκτων από την Πελοπόννησο για την συμπλήρωση της στρατιωτικής τους εκπαιδεύσεως.

Τι είναι, όμως, στ’ αλήθεια εκείνο που έκανε την Κύπρο να ξεσηκωθεί απ’ άκρου σ’ άκρου εκείνο το ευλογημένο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του1940; Γράφει ο διακεκριμένος λογοτέχνης και πολεμιστής του έπους του ‘40, Γιώργος Θεοτόκος: «Η Ελλάδα ξεπηδά από τα βάθη του είναι μας και τα σκεπάζει όλα. Δεν αισθανόμαστε πια άλλο τίποτε, παρά το ένστικτο της Εθνικής ελευθερίας. Αυτό το ένστικτο ήταν συνυφασμένο με τον ενωτικό πόθο μας, να καταστούμε πραγματικοί ελεύθεροι ως πολίτες μιας ελεύθερης Ελλάδας. Γι’ αυτό το ιδεώδες της Ένωσης οι πρόγονοι, οι πατέρες μας και εμείς πολεμήσαμε στον Ελληνικό Στρατό». Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που οι 700 Κύπριοι εθελοντές, οι περισσότεροι πολεμιστές των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913 απέρριψαν το 1962 πρόταση του τότε Πρέσβη της Ελλάδος κ. Δελιβάνη, για να πάρουν σύνταξη από το Ελληνικό Κράτος, έστω και αν οι περισσότεροι κυριολεκτικώς επένοντο! Και δικαιολόγησαν την απόρριψη αυτή με την εξής απάντηση: «Εμείς καταταγήκαμε ως εθελοντές πολεμιστές για να υπερασπιστούμε τα δίκαια της Μεγάλης Μάνας Ελλάδας. Δεν θέλουμε καμιά ανταμοιβή».

Και οι σύμμαχοι: Να τί έλεγε Winston Churchill, απευθυνόμενος στον Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιο όταν το 1943 επισκεπτόταν για δεύτερη φορά την Κύπρο…. «Όταν τελειώσει ο πόλεμος, τ’ όνομα της Κύπρου θα περιληφθεί ανάμεσα σ’ εκείνα που στάθηκαν άξια, όχι μόνο για την δικιά μας, αλλά και για τις μελλούμενες γενιές». Αν τήρησαν τις υποσχέσεις τους; Ναι! Εμφύλιο στην Ελλάδα, ανταμοιβή στην ουδέτερη Τουρκία και διαίρει και βασίλευε στην Κύπρο που έφερε την διχοτόμηση και την τουρκική κατοχή!!!

Δρ. Ντίνος Αυγουστή

Εκπαιδευτικός στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας

Από το Μονάγρι Λεμεσού.

a.avgoustis@hotmail.com