Ψωροκώσταινα ή Πατρίδα; - Της Παναγιώτας Καλτσά

Βοστόνη, Οκτώβριος 2012. "Δεν πιστεύω να σκοπεύεις να γυρίσεις στην ψωροκώσταινα?" Με ρώτησε ο Νίκος σήμερα τις προάλλες στο chat του Facebook ενώ βρισκόταν στην παραλία κι εγώ στη βροχερή Βοστόνη. Κάθε φορά που επικοινωνώ με φίλους στην Ελλάδα η εικόνα που μεταδίδουν για τη χώρα είναι τουλάχιστον τραγική και η αντιμετώπιση ίδια: “Μη γυρίσεις πίσω.” Μείνε εκεί εδώ δεν υπάρχει πια ελπίδα.”

Αλήθεια; Προβληματίζομαι και αναρωτιέμαι αν για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας ευθύνεται η όποιου χρώματος πολιτική διακυβέρνηση ή αν τελικά αιτία του προβλήματος είμαστε εμείς οι ίδιοι. Μόλις τρεις γενιές πριν η Ελλάδα βρισκόταν σε παρόμοια και ίσως χειρότερη θέση, όταν όμως οι παππούδες μας μετανάστευσαν σε κάθε γωνιά της γης, δεν είχαν κατά νου να εγκαταλείψουν τη χώρα αλλά να γυρίσουν πίσω και να την κάνουν καλύτερη. Σήμερα ανεξάρτητα από το γεγονός ότι οι ανέσεις είναι αναμφίβολα περισσότερες σε σχέση με αυτές του '50 και του '60, η απογοήτευση και η αγανάκτηση ξεχείλισε.

Κι αν ξαναζούμε πάλι τα ίδια, δεν σημαίνει ότι όλες οι άλλες χώρες ευδοκιμούν όσο εμάς ταλανίζει η διαφθορά και η αταξία. Τα διεθνή ΜΜΕ λανθασμένα προβάλλουν την εικόνα της Ευρώπης και ειδικότερα της Πορτογαλίας της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και Ισπανίας γνωστές και ως PIIGS, σαν να είναι η κατεξοχήν υπεύθυνες για την παγκόσμια οικονομική κρίση. Και αντί να εξοργιζόμαστε που μας αποκαλούν (χάριν του ακρωνυμίου πάντα) γουρούνια, παραμένουμε άπραγοι και δεχόμαστε τις συνέπειες σαν να τις αξίζουμε.

Τις προάλλες, στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου Τufts, ο καθηγητής ζήτησε από εξήντα μεταπτυχιακούς φοιτητές κάθε εθνικότητας να αριθμήσουν, κατά την άποψή τους, τις τρεις πιο εξαθλιωμένες οικονομικά χώρες. Προς έκπληξή μου, ακόμα και αυτοί που κατανοούν τη φύση των διεθνών σχέσεων, κατέγραψαν την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία χωρίς δεύτερη σκέψη. Που είναι η Σομαλία? Που είναι η Ουγκάντα, το Τζιμπουτί και το Λεσότο από την λίστα?

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Έχουμε χάσει την αίσθηση του τι είναι φτώχεια, τι εξαθλίωση και τι οικονομική κρίση και θεωρούμε τυχερό όποιον ζει μακρυά από τον τόπο του και την οικογένειά του. Δεν πρέπει να μας παίρνει από κάτω το σύστημα γιατί αν μη τι άλλο, πολλάκις βιώσαμε την απουσία αυτού. Το μέλλον της Ελλάδας δεν είναι η Τρόικα, το Ευρώ και η Μέρκελ. Το μέλλον είμαστε εμείς και πρέπει για άλλη μια φορά να συγκροτηθούμε και να πάρουμε τα ινία στα χέρια μας στην απουσία των κρατικών δομών.

Θυμάμαι κάποτε μας έμαθαν στο σχολείο ότι “ένα χελιδόνι δεν φέρνει την άνοιξη,” και αν και τότε μου φάνηκε λογικό τώρα δεν θα μπορούσα να διαφωνήσω περισσότερο. Θα μου πεις τι να κάνω όταν τα ΜΜΕ, τοπικά και μη, συνεχίζουν ανεξέλεγκτα να παγιώνουν την εικόνα της Ελλάδας ως τον τελευταίο τροχό της αμάξης; Με αφορμή αυτή την αδικία, ένας αυστριακός σκηνοθέτης, ο André Heller πήρε την κάμερά του και ήρθε στην Ελλάδα να αποτυπώσει το αληθινό της πρόσωπο και να το δείξει στην Ευρώπη. Κανείς δεν ξέρει την Ελλάδα καλύτερα από τους εμάς τους Έλληνες, κι όμως ένας αλλοεθνής ανέλαβε την αποκατάσταση της εικόνας της χώρας με την ταινία του "Η Ελλάδα Ανθίζει."

Ίσως αν αφήσουμε τις παραλίες και σκεφτούμε το αύριο όπως μας πρέπει και όχι όπως μας το σερβίρουν, να καταφέρουμε να αλλάξουμε τα στερεότυπα. Βέβαια, για άλλη μια φορά οι πολίτες καλούνται να λάβουν δράση για την ανεπάρκεια του κρατικού σχεδιασμού, και παρόλο που η Ελλάδα παραμένει ψωροκώσταινα είναι η πατρίδα μας. Αν θέλουμε να απολαμβάνουμε τον ήλιο και τη θάλασσα σαν να ‘ταν καλοκαίρι τον Οκτώβρη, η μόνη λύση είμαστε εμείς.