Στη Σωκράτους λευκά «κορίτσια» ακουμπισμένα στις κολόνες προσπαθούν να προσελκύσουν την προσοχή των περαστικών ανδρών. Είναι απόγευμα, τα μαγαζιά είναι ανοιχτά, αλλά κανείς δεν φαίνεται να συγκινείται με τις κοντές φούστες και τα βαθιά ντεκολτέ.

Κάποιοια στιγμή, οι αστυνομικοί από το Τμήμα της Βερανζέρου ξεχύνονται στην περιοχή. Για να τους δουν κυρίως, παρά για να δουν. Οι προστάτες και οι μικροέμποροι ηρωίνης χώνονται βιαστικά στα στενά, τα κορίτσια όμως μαζεύονται, αλλά δεν κρύβονται.



Τον Ιούλιο του 2009 όταν η Αστυνομία άδειασε το παλιό Εφετείο, κάποιοι πίστεψαν ότι η περιοχή θα άλλαζε. Λες και οι άνθρωποι είναι σκουπίδια να τα τραβήξει η σκούπα. Ή λες και υπάρχει το κουμπί που θα το πατήσεις και όλοι αυτοίοι 400, 500- που είχαν καταλάβει το πάλαι ποτέ ξενοδοχείο Αμπάσαντορ θα εξαφανιστούν. Και με ένα άλλο κουμπί θα εξαφανιστούν τα πρεζόνια από την Ομόνοια, οι μαύρες πόρνες από την Πλατεία Θεάτρου, οι πληρωμένοι εραστές από την Κουμουνδούρου. Στην Ξούθου- εκεί είναι το ραντεβού μου-, μια βαριά μυρωδιά με κάνει να σκεφθώ ότι τα «σκουπίδια» απλώς μεταφέρονται με τον άνεμο, δεν χάνονται. Οι μαγαζάτορες από τη γωνία της Σοφοκλέους με κοιτούν με ύφος «πού πάει ο τρελός» και μετρούν ένα ένα τα βήματά μου. Άστεγοι μέσα σε κουβέρτες, πρεζόνια να παραπατούν και να τσακώνονται για μια «ψιλή», άνεργοι νεαροί Αφρικανοί να συζητούν σε πηγαδάκια, πιτσιρικάδες να καπνίζουν φθηνά «μαύρα». Ο δρόμος είναι πολύ στενός για να έχει μπαλκόνια και από τα παράθυρα τα αφρικανικά μπαχάρια μπερδεύονται με τη μυρωδιά των ούρων των πεζοδρομίων και τα ντουμάνια από τα «μαύρα». Τα τσιγάρα δεν σβήνουν ούτε όταν στη γωνία εμφανίζεται ένα άσπρο τζιπ. Το περιπολικό κατηφορίζει αργά την Ξούθου, οι αστυνομικοί από τα ανοιχτά παράθυρα φωνάζουν κάτι σαν «σπίτι σας», όλοι παραμερίζουν, αλλά κανένας δεν φεύγει. Μια κατηφόρα άλλωστε είναι και σε 2-3 λεπτά το περιπολικό θα έχει χαθεί. Η παρουσία μου- παρέα με τη Μαρία που θα έβγαζε φωτογραφίες και τον Φάνη που θα τράβαγε βίντεο- έχει αρχίσει να ενοχλεί τους θαμώνες της Ξούθου. Επιταχύνω και χώνομαι στο καφενείο των Σουδανών προσφύγων. Ο πρόεδρός τους Άνταμ Ζιάδ σηκώνεται, μου δίνει το χέρι του- οι ναργιλέδες δίπλα του κάνουν μια παύση- και μου λέει: «Έλα να σε πάω στη Φορτούν, σε περιμένει».

Το καταφύγιο. Η πολυκατοικία έχει 30 δωμάτια. Κάποτε ήταν όλα δικηγορικά γραφεία. Μετά γραφεία του Εφετείου. Τώρα μένουν εδώ κυρίως Αφγανοί και Σουδανοί. Χτίστες, σιδεράδες, πατωματζήδες (αυτά κάποτε που είχαν δουλειά). Ένας Ιρανός έχει καταλάβει ότι είμαστε δημοσιογράφοι και μας παρακαλεί να βοηθήσουμε την κόρη του να φύγει από το Ιράν. Στα δωμάτια που μένουν Σομαλές έχουν επιτρέψει να βάλουν σιδερένια πόρτα και λουκέτο, μήπως και προστατευθούν από τους βραδινούς εισβολείς. «Πρεζόνια κυρίως που τρελαίνονται και μπουκάρουν όπου βρουν». Η Φορτούν, το όνομα της οποίας σημαίνει τύχη, χαμογελάει μόλις μας βλέπει. Μετά τις συστάσεις, κουνάει τον παλιό καθρέφτη και μια συμμορία από κατσαρίδες φεύγει για να βρει αλλού καταφύγιο. «Δείτε» μας λέει στη γλώσσα της. Ένα δωμάτιο 15 τετραγωνικών, με τη Φορτούν, τα δύο παιδιά της και άλλες δύο Σομαλές (η μία και αυτή με παιδί). Έξι άνθρωποι δηλαδή σε 3 στρώματα καταγής. Στη μία γωνία ένας μικρός νεροχύτης, ένα ηλεκτρικό ματάκι και δίπλα του ένα μικρό, μικρό μπάνιο. Η συμφωνία για το δωμάτιο είναι 130 ευρώ τον μήνα. «Μη φαντασθείτε ότι παίρνουμε και τα νοίκια» θα μου πει ο δικηγόρος των ιδιοκτητών, που ξαφνικά εμφανίζεται στην πόρτα. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι το νερό- έχει έρθει λογαριασμός 700 ευρώ για ένα δωμάτιο. Ο ενοικιαστής έφερνε μετανάστες από την Ομόνοια να κάνουν μπάνιο. Το είχε κάνει μπίζνα δηλαδή. Και εμείς πληρώνουμε δημοτικά τέλη όσο μια πολυκατοικία στο Κολωνάκι». Οι γιοι της Φορτούν αδιαφορούν για τις «αποκαλύψεις» του δικηγόρου και με κλάματα προσπαθούν να προσελκύσουν την προσοχή της μάνας τους. Τελικά, ο Αντνάν κερδίζει το καχεκτικό της στήθος και ο Αμπούντι ένα μπισκότο «Μιράντα».

Ταξιδεύαμε έξι μήνες, μόνο νύχτα, μέχρι τη Μυτιλήνη

Πότε έφυγες από την πατρίδα σου; Μικρή, πολύ μικρή. 17-18 χρονών εκεί. Γιατί έφυγες;
Είχαμε εμφύλιο. Πολύς κόσμος είχε μετακινηθεί από το Μογκαντίσου, την πρωτεύουσα, στην επαρχία. Ζούσαμε σε καταυλισμούς. Η ζωή έτσι κι αλλιώς ήταν πάντα πολύ δύσκολη για μας τους Σομαλούς, αλλά ο πόλεμος χειροτέρεψε ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Έψαχνα λοιπόν να βρω έναν τρόπο να ξεφύγω από αυτόν τον εφιάλτη.

Και πίστεψες ότι η μετανάστευση είναι η λύση...

Μα είναι. Εκεί δεν είχα καμία ελπίδα. Είχε πεθάνει και ο πατέρας μου και τα πράγματα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο. Κάθε μέρα ήταν πιο δύσκολη από την προηγούμενη. Ασχολούμασταν με την καλλιέργεια της γης κι αυτό ιδιαίτερα για τις γυναίκες είναι πολύ δύσκολο. Όταν λες καλλιέργειες, τι εννοείς;
Φρούτα για να τρώμε. Ρύζι. Εγώ κάθε μέρα έπρεπε να κουβαλάω νερό. Περπατάς με τον κουβά πάνω στο κεφάλι σου και νιώθεις ότι ο ήλιος σου καίει το κορμί.

Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για τη μεταφορά του νερού;

Όχι. Βάζεις 20-25 κιλά νερό στον κουβά και τον πάς από την πηγή στον καταυλισμό. Χιλιόμετρα δηλαδή.

Σχολείο δεν πήγες;
Πολύ λίγο. Μεγάλωσα σε ένα χωριό που ήταν αρκετή ώρα μακριά από το σχολείο. Ο χρόνος δεν έφτανε και για το σχολείο και για τη δουλειά. Ειδικά όταν πέθανε και ο πατέρας μου όλη την ημέρα έπρεπε να προσπαθώ για το φαγητό.

Και φεύγεις από τη Σομαλίαγια πού;
Ο προορισμός για όλους μας είναι η Ευρώπη. Γενικά, όχι κάπου συγκεκριμένα. Κάποιοι μακρινοί μου συγγενείς είχαν καταφέρει να περάσουν στην Ευρώπη, μέσω Τουρκίας.

Και τις σας έλεγαν για την Ευρώπη;

Ότι εκεί ζουν ελεύθεροι οι άνθρωποι. Ότι έχουν παντού νερό και μπορούν και δουλεύουν και να ζουν χαρούμενοι.

Για την Ελλάδα τι ήξερες;

Πριν να έρθω, το όνομα Ελλάδα δεν το είχα ακούσει ποτέ ξανά.

Πόσα χρήματα έδωσες γι΄ αυτό το ταξίδι;

Εγώ δεν είχα χρήματα για να δώσω. Οι συγγενείς μου που ήταν στην Ευρώπη, πλήρωσαν για μένα.

Πόσο καιρό ταξίδευες;
Περίπου 6 μήνες. Δεν μπορώ να το υπολογίσω με ακρίβεια. Ταξιδεύαμε συνήθως νύχτα. Ρολόγια δεν είχαμε και δεν υπήρχε τρόπος να μετράμε τις μέρες. Ήταν μεγάλο ταξίδι πάντως. Περάσαμε από τη Σαουδική Αραβία, τη Συρία κι από ΄κεί στην Τουρκία. Στην Τουρκία μας έπιασαν και μας στείλανε πίσω στη Συρία. Εκεί μας έβαλαν φυλακή. Μας χτυπούσαν και μας φέρονταν άσχημα. Καταφέραμε όμως και χαρακτηριστήκαμε πρόσφυγες και μας άφησαν ελεύθερους.

Και επιστρέψατε στην Τουρκία;
Ναι, περάσαμε δεύτερη φορά στην Τουρκία και από ένα λιμάνι φτάσαμε στη Μυτιλήνη.

Πότε έμεινες έγκυος;
Στην Τουρκία. Εκεί υπήρχαν άντρες που μας εκμεταλλεύτηκαν για ένα κομμάτι ψωμί. Έτσι έμεινα έγκυος στο πρώτο μου παιδί. Το ταξίδι έγινε ακόμα πιο δύσκολο. Περπατούσαμε στα βουνά, στριμωχτήκαμε κάτω από νταλίκες, μπήκαμε σε βάρκες που τις κάλυπταν τα κύματα κι εγώ έπρεπε να σκεφθώ και το παιδί που είχα στην κοιλιά μου.

Πού γέννησες;
Στο «Έλενα», ένα νοσοκομείο εδώ. Επειδή ήμουν έγκυος, μου έδωσαν την άδεια να έρθω στην Αθήνα να γεννήσω.

Το δεύτερο παιδί πώς ήρθε;
Έμενα σε ένα σπίτι με πολλές γυναίκες. Μας βοηθούσαν οι οργανώσεις. Κάποια στιγμή έπρεπε να φύγουμε από το σπίτι. Δεν είχα καθόλου χρήματα και έψαχνα να βρω γάλα και πάμπερς για το παιδί που έκλαιγε συνέχεια. Άρχισε πάλι η εκμετάλλευση από τους άντρες. Έτσι έμεινα ξανά έγκυος.

Δεν το ήθελες δηλαδή...
Όταν το κατάλαβα, αποφάσισα να κάνω έκτρωση. Αλλά οι γιατροί δεν με άφησαν γιατί ήμουν ήδη τριών μηνών. Μετά ανακάλυψα έναν γιατρό από τη Συρία που αναλαμβάνει εκτρώσεις σε προχωρημένη κύηση. Αλλά κι εκείνος τελικά αρνήθηκε, γιατί πλέον ήμουν έξι μηνών έγκυος. Έτσι έκανα και δεύτερο παιδί.

Περπατούσαμε στα βουνά, στριμωχτήκαμε σε νταλίκες, μπήκαμε σε βάρκες κι εγώ είχα ένα παιδί στην κοιλιά μου

«Θέλω να μείνω, θέλω τα παιδιά μου να μη βασανιστούν»

Τ ο μωρό πόσο μηνών είναι;
Το μωρό, ο Αντνάν, είναι τώρα τεσσάρων μηνών. Το γέννησες και αυτό στο «Έλενα»;
Ναι στο νοσοκομείο. Έμεινε μάλιστα 10 μέρες στην Εντατική. Μετά έπρεπε να πληρώσω, αλλά δεν είχα λεφτά. Μου είπαν: «Προσπάθησε να βρεις λεφτά». Το παιδί ήταν στο νοσοκομείο και εγώ δεν μπορούσα να το πάρω. Τελικά, πήγαν πάλι οι οργανώσεις που μας υποστηρίζουν, τους μίλησαν και μου έδωσαν το παιδί.

Και τώρα πώς ζεις; Δουλεύεις;
Όχι δεν δουλεύω. Μας βοηθούν από τον Σύνδεσμο Σουδανών Προσφύγων και κάποιοι Έλληνες. Μας δίνουν γάλα για τα παιδιά και φαγητό. Το νοίκι έχουμε να το πληρώσουμε πολύ καιρό και φοβάμαι μη με διώξουν πάλι. Από το προηγούμενο σπίτι μάς είχαν διώξει γιατί το μωρό έκλαιγε πολύ και ενοχλούσε.

Τι χαρτιά έχεις;
Δεν έχω χαρτιά. Γι΄ αυτό δεν μπορώ να δουλέψω, ούτε να πάω τα παιδιά σε γιατρό, δεν έχω να πληρώσω, ούτε σε παιδικό σταθμό γιατί χωρίς χαρτιά δεν τα δέχονται. Φοβάμαι ότι αν βγω από αυτό το δωμάτιο και με πιάσουν θα με διώξουν.

Ποτέ δεν είχες χαρτιά;
Είχα ένα χαρτί που μου έδωσαν στη Μυτιλήνη για έξι μήνες. Μετά προσπάθησα πολλές φορές να βγάλω. Πήγα στη Διεύθυνση Αλλοδαπών, αλλά εκεί περιμένουν κάθε μέρα εκατοντάδες ξένοι και λίγοι τα καταφέρνουν.

Δηλαδή είσαι συνεχώς μέσα σε αυτό το δωμάτιο; Δεν βγαίνεις καθόλου;

Βγαίνω πολύ σπάνια και μόνο αν είναι και κάποιος άλλος μαζί μου με χαρτιά, να ξέρει τους δρόμους. Την Αθήνα την έχω δει πολύ λίγο. Και τα άλλα μέρη από τα οποία περάσαμε τα είδα μόνο νύχτα. Συνήθως βλέπαμε τα φώτα από μακριά, αλλά δεν μπορούσαμε να πλησιάσουμε, οπότε προσπαθούσα μόνο να φανταστώ πώς είναι αυτές οι πόλεις.

Με την οικογένειά σου έχεις κάποια επαφή;

Τώρα πια δεν έχω κανέναν ούτε στη χώρα μου. Ο πατέρας μου, όπως σας είπα, πέθανε και τα αδέρφια μου σκοτώθηκαν στον πόλεμο. Η μαμά μου είχε πεθάνει όταν γέννησε το τελευταίο της παιδί, εμένα.

Θα μείνεις δηλαδή στην Ελλάδα;

Ναι, θέλω πολύ. Και σε τι ελπίζεις;
Για μένα δεν θέλω τίποτα, για τα παιδιά μου όμως έχω όνειρα. Θέλω δουλειά και να μπορέσω να τα στείλω στο σχολείο. Χρειάζομαι βοήθεια. Πατέρα μπορεί να μην έχουν, έχουν όμως εμένα. Θέλω να έχουν όμορφα παιδικά χρόνια. Να μη βασανιστούν.

Σχολιάστε το άρθρο: