Ομπάμα – Ρόμνεϊ: Οι δύο όψεις του ίδιου (ιμπεριαλιστικού) νομίσματος - Του Νικόλαου Μόττα

Κυρίαρχο θέμα αυτές τις ημέρες είναι οι προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο νυν πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα στοχεύει σε μια δεύτερη θητεία, ενώ ο αντίπαλος του, Μιτ Ρόμνεϊ, επιχειρεί να δρέψει τους καρπούς της δυσαρέσκειας που υπάρχει στο εκλογικό σώμα από την οικονομική κρίση. Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, τόσο εντός όσο και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, παρουσιάζουν την εικόνα δύο πολιτικών ανδρών που – δήθεν - διαφέρουν, τόσο στην οικονομική όσο και την εξωτερική πολιτική στρατηγική τους. Πρόκειται ασφαλώς για σκόπιμη αυταπάτη που καλλιεργείται στον αμερικανικό λαό. Μια αυταπάτη που έχει τις ρίζες της βαθιά στο καπιταλιστικό σύστημα της υπερδύναμης, καθώς στα όρια αυτού (του οικονομικοπολιτικού συστήματος) κινούνται τόσο ο φιλελεύθερος κεϋνσιανισμός του Ομπάμα όσο και ο συντηρητικός νεοφιλελευθερισμός του Ρόμνεϊ.

Η αμερικανική εργατική τάξη βρίσκεται εγκλωβισμένη στις συμπληγάδες της καπιταλιστικής κρίσης – η ανεργία τραβά την ανηφόρα, τα λαϊκά εισοδήματα βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση, τα εργασιακά δικαιώματα έχουν γίνει “βορά” στον καπιταλιστικό Λεβιάθαν του “αμερικανικού ονείρου”, περίπου 50 εκατομμύρια πολίτες είναι ανασφάλιστοι ενώ αυξημένος είναι ο αριθμός των οικογενειών που επιβιώνουν χάρη σε συσσίτια, φιλανθρωπίες και κουπόνια τροφίμων. Τα στοιχεία της οικονομίας άλλωστε μιλάνε από μόνα τους [1]:

*Το 2008, στο ξεκίνημα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, το ποσοστό της ανεργίας ανέρχονταν σε 5%. Τον Απρίλιο/Μάη του 2012 υπολογίζονταν σε 8,2%. Τα ποσοστά της ανεργίας είναι υψηλότερα στις κοινότητες των μαύρων (13,6%) και των ισπανόφωνων (11%), ενώ στους λευκούς είναι στο 7,6%.

*Το 2009 ο αριθμός των αμερικανών που λάμβαναν φαγητό “με το δελτίο” ήταν 32 εκατομμύρια. Το Μάη του 2012 “άγγιξε” τα 46 εκατομμύρια ανθρώπους. Μέσα σε τρία χρόνια αυξήθηκε κατά 14 εκατομμύρια ο αριθμός όσων τρέφονται με κουπόνι!

*Το ποσοστό της φτώχειας, επί του γενικού πληθυσμού των ΗΠΑ, ήταν το 2008 στο 12,5%. Τρία χρόνια μετά, το 2011, είχε “σκαρφαλώσει” στο 15,1% έχοντας ανοδικές τάσεις. Για φέρος υπολογίζεται ότι το ποσοστό θα παραμείνει σταθερό στο 15% και 46,2 εκατομμύρια αμερικανοί πολίτες θα συνεχίσουν να ζουν κάτω απ' το όριο της φτώχειας είτε με Δημοκρατικό, είτε με Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο.

Την ίδια στιγμή που το περίφημο “αμερικάνικο όνειρο” έχει συνθλιβεί από τον οδοστρωτήρα της καπιταλιστικής κρίσης, οι δύο υποψήφιοι γίνονται δέκτες γεναιόδωρων προεκλογικών χορηγειών απο πολυεθνικούς επιχειρηματικούς κολοσσούς. Άλλωστε, τα κέρδη των μονοπωλίων στις ΗΠΑ όχι μόνο δεν μειώθηκαν λόγω κρίσης αλλά, αντιθέτως, αυξήθηκαν!

*Το 2008 τα κέρδη των μεγαλοεπιχειρηματικών ομίλων ανέρχονταν σε 1.2 τρισεκατομμύρια δολάρια – τρία χρόνια αργότερα, το 2011, έφτασαν τα 1.9 τρισεκατομμύρια δολάρια!

Έτσι εξηγείται ασφαλώς και η “γεναιοδωρία” τους απέναντι στις προεκλογικές εκστρατείες των δύο υποψηφίων. Ομπάμα και Ρόμνεϊ έλαβαν “δωρέες” πολλών εκατομμυρίων δολαρίων από επιχειρηματικούς και τραπεζικούς κολοσσούς, κάποιοι εκ των οποίων είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καπιταλιστική κρίση που ξέσπασε το 2008. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε από τις προεκλογικές καμπάνιες Ομπάμα και Ρόμνι φτάνει τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν διπλάσιο από το αντίστοιχο ποσό (968 εκατομμύρια) που είχε δαπανηθεί πριν τις εκλογές του 2008.

*Για την προεκλογική καμπάνια του Μπαράκ Ομπάμα έχουν συνεισφέρει: Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ($1.092 εκατομ.), Microsoft ($761 εκατομ.), Google ($737 εκατομ.), Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ ($603 εκατομ.), Time Warner (+περιοδικό Time & CNN, $408 εκατομ.), ΙΒΜ ($318 εκατομ.).

*Για την προεκλογική καμπάνια του Μιτ Ρόμνεϊ έχουν συνεισφέρει: Goldman Sachs ($994 εκατομ.), Bank of America ($921 εκατομ.), Morgan Stanley ($827 εκατομ.), JP Morgan Chase & Co ($792 εκατομ.), Credit Suisse Gp ($618 εκατομ.), General Electric ($287 εκατομ.). [2]

Τον περασμένο Σεπτέμβρη, ένας πρώην συνάδελφος του Ομπάμα, ο τ. Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ, είχε κάνει λόγο για “αναξιοπιστία” του εκλογικού συστήματος των ΗΠΑ ακριβώς λόγω της ανάμειξης τεράστιων ιδιωτικών χορηγειών στις προεκλογικές εκστρατείες. Η Οικονομία, λοιπόν, μπορεί να είναι η πρώτη προτεραιότητα και των δύο υποψηφίων αλλά το σίγουρο είναι ότι ουδεμία σημαντική αλλαγή θα υπάρξει στις ζωές των εκατομμυρίων αμερικανών που ζούν στο περιθώριο. Αντιθέτως, οι “διαφορές” μεταξύ Ομπάμα και Ρόμνεϊ στο πεδίο της οικονομικής διαχείρησης σχετίζονται σχεδόν αποκλειστικά με τον ενδοκαπιταλιστικό πόλεμο μεταξύ των μεγάλων μονοπωλιακών επιχειρηματικών και τραπεζικών ομίλων. Το πλαίσιο της οικονομικής πολιτικής τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικάνων παραμένει το ίδιο – είτε αυτό εκφράζεται με κεϋνσιανές αλχημείες (Ομπάμα), είτε με άγριο νεοφιλελευθερισμό (Ρόμνεϊ).

Εξωτερική Πολιτική και Λατινική Αμερική.

Όσες “διαφορές” έχουν στον τομέα της οικονομίας οι Μπαράκ Ομπάμα και Μιτ Ρόμνεϊ, άλλες τόσες έχουν και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Δηλαδή, επί της ουσίας, καμία. Άλλωστε έχει αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας πως οι στρατηγικοί στόχοι της ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης είναι σταθεροί ανεξαρτήτως του ποιός βρίσκεται στο Λευκό Οίκο η στο Στέιτ Ντιπαρτμεντ. Ένα από τα σημαντικά ζητήματα της αμερικανικής διπλωματίας – παρόλο που δεν έχει αναφερθεί ιδιαίτερα κατά την προεκλογική περίοδο - είναι η Λατινική Αμερική. Και προτίστως η σχέση των ΗΠΑ με τις υπόλοιπες χώρες της ηπείρου με δεδομένη την θέληση τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικάνων να αυξήσουν την οικονομικοπολιτική επιρροή της Ουάσινγκτον στην ευρύτερη περιοχή. “Η Λατινική Αμερική”, άλλωστε, “είναι πολύ σημαντικότερη από την Κίνα” αναφέρει ο ερευνητής Τεντ Πικόν του γνωστού think-tank Brookings Institute. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ μόνο προς το γειτονικό Μεξικό είναι διπλάσιες ($233 δισεκατομ. έναντι $129 δισεκατομ.) από αυτές προς την Κίνα. Οι εξαγωγές προς την Λατινική Αμερική συνολικά ξεπερνούν κατά πολύ τις αντίστοιχες προς την Ευρώπη. Το σύνολο των αμερικανικών εξαγωγών προς Χιλή και Κολομβία είναι αθροιστικά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο προς τη Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν, έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα στην κεντρική και νότια Αμερική. Και είναι σίγουρο πως, αυτά τους τα συμφέροντα, θα τα προασπίσουν με οποιοδήποτε κόστος επιβάλλει η ηγεμονική, ιμπεριαλιστική τους στρατηγική.

Τα “δείγματα γραφής” του Ομπάμα κατά την προεδρική του τετραετία είναι αρνητικά. Τα δύο πραξικοπήματα σε Ονδούρα και Παραγουάη επανέφεραν στη μνήμη τις αντιδημοκρατικές πρακτικές του 1970. Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος απέτυχε να τηρήσει την υπόσχεση του για το οριστικό κλείσιμο των φυλακών του Γκουαντάναμο, ενώ παραμένει εν ισχύ ο εγκληματικός οικονομικός αποκλεισμός της Κούβας. Η “χαλάρωση” των ταξιδιωτικών περιορισμών προς την Κούβα αποτέλεσε μια ανώδυνη απόφαση που σε καμία περίπτωση δεν συνιστά αλλαγή της εχθρικής στάσης που από το 1960 κρατά η Ουάσινγκτον απέναντι στην Αβάνα.

Το γελοίο της υπόθεσης είναι ότι ο Μιτ Ρόμνεϊ επιχειρεί να παρουσιάσει τον αντίπαλο του ως “φίλα προσκείμενο” στις κυβερνήσεις της Κούβας και της Βενεζουέλας. Πριν απο μία εβδομάδα, σχετικό προεκλογικό σποτ των ρεπουμπλικάνων (που μεταδόθηκε στην Πολιτεία της Φλόριντα) παρουσίαζε τον Ούγκο Τσάβες και τη Μαριέλα Κάστρο να δηλώνουν πως “θα ψήφιζαν Ομπάμα” εάν ήταν αμερικανοί πολίτες. Ο στόχος ασφαλώς δεν ήταν άλλος από την έξαρση των συντηρητικών αισθημάτων στις πολυπληθείς κοινότητες των εξόριστων κουβανών και βενεζοελάνων που ζουν στην νοτιοανατολική πολιτεία (πολιτεία-κλειδί άλλωστε που το 2000 "έδωσε" τη νίκη στον Τζωρτζ Μπους έναντι του Αλ Γκορ με απειροελάχιστη διαφορά).

Άλλωστε, οι θέσεις που έχει εκφράσει ο Ρόμνεϊ για την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη λατινική Αμερική βασίζονται στην ξεκάθαρη στοχοποίηση των κυβερνήσεων Κούβας και Βενεζουέλας και στη δαιμονοποίηση του κομμουνισμού. Η στοχοποίηση αυτή, που δήθεν πηγάζει από φόβο για την “εθνική ασφάλεια” των ΗΠΑ, δεν αποτελεί παρά το πλέον αποκρουστικό πρόσωπο της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας όπως αυτή εκφράζεται  από την συντηρητική αμερικανικη  δεξιά. Ο Ρόμνεϊ και οι ρεπουμπλικάνοι επιθυμούν ενίσχυση της οικονομικής διείσδυσης των αμερικανικών κεφαλαίων σε χώρες της Λατινικής Αμερικής (μέσω της Καμπάνιας για την Οικονομική Ευκαιρία στη Λατινική Αμερική), απομονώνοντας ταυτόχρονα – διπλωματικά και οικονομικά - την Κούβα και τη Βενεζουέλα. Η εκβάθυνση της οικονομικής διείσδυσης των αμερικανικών μονοπωλίων στη Λατινική Αμερική χαρακτηρίζεται από τους ρεπουμπλικάνους ως “εξαγωγή των αξιών της δημοκρατίας και του ελεύθερου εμπορίου” - αυτό, για όσους δεν τρέφουν αυταπάτες, μεταφράζεται ως αίμα και δάκρυα για την εργατική τάξη κάθε λατινοαμερικάνικης χώρας που θα συνάψει οικονομικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της προώθησης των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων της υπερδύναμης.

Σε κάθε περίπτωση, ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, είτε αυτός είναι ο Ομπάμα, είτε ο Ρόμνεϊ, θα συνεχίσει στην ίδια και απαράλλακτη γραμμή αναφορικά με την εξωτερική πολιτική και τις σχέσεις με τη Λατινική Αμερική. Ο βάρβαρος οικονομικός αποκλεισμός της Κούβας θα παραμείνει, όπως θα συνεχιστεί και η προσπάθεια αποσταθεροποίησης της κυβέρνησης Τσάβες στη Βενεζουέλα. Την ίδια στιγμή το σύγχρονο “Νταχάου” του Γκουαντάναμο θα συνεχίζει να μας θυμίζει την ιμπεριαλιστική αντίληψη περί δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να θυμηθούμε άλλωστε ότι η αποικιακού τύπου παρεμβατικότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής δεν έχει κομματικό χαρακτήρα:

*Επί ρεπουμπλικάνου προέδρου (Άιζενχάουερ) έγινε το πραξικόπημα στη Γουατεμάλα το 1954.

*Ο δημοκρατικός Τζον Κένεντι "εγκαινίασε" το οικονομικό εμπάργκο ενάντια στην Κούβα.

*Επί δημοκρατικών (Κένεντι) η CIA ανέτρεψε το πολίτευμα στη Δομινικανή Δημοκρατία το 1962.

*Επί ρεπουμπλικάνων (Νίξον) έγινε η εγκληματική ανατροπή του Αλιέντε στην Χιλή.

*Επί δημοκρατικών (Τζόνσον) καταπνίχθηκε η επαναστατική προσπάθεια στη Βολιβία και δολοφονήθηκε ο Τσε Γκεβάρα.

Στην πράξη λοιπόν οι αμερικανοί ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν με βάση τη λογική του "λιγότερου κακού". Για κάποιους ίσως ο Ομπάμα να αποτελεί μικρότερο κίνδυνο σε σχέση με τον υπερσυντηρητικό στην εξωτερική πολιτική και νεοφιλελεύθερο στην οικονομία Μιτ Ρόμνεϊ. Η πραγματικότητα είναι πως και οι δύο αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και οι όποιες διαφορές τους δεν είναι παρά αντανάκλαση των ενδοκαπιταλιστικών και ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, πάντα προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου το οποίο αμφότεροι υπηρετούν.

[1] Στατιστικά στοιχεία από το PolitiFact.org (βραβείο Πούλιντζερ) της εφημερίδας Tampa Bay Times.

[2] opensecrets.org, Center for Responsive Politics.

Sierra Maestra