H σκόπιμη καθυστέρηση στις Βρυξέλλες - Του Ηλία Καραβόλια*

22/11

Στα δελτία ειδήσεων εδώ και δυο τρείς μέρες ,ακούγονται κάποια πράγματα που από-προσανοτολίζουν τον κόσμο, ενώ σχεδόν το ίδιο συμβαίνει και από άλλα μέσα, κυρίως όμως από κάποια ειδησεογραφικά sites. Η καθυστέρηση της απόφασης για την Ελλάδα και την εκταμίευση της δόσης, μόνο για τους αδαείς ήταν ‘σφαλιάρα’ και ‘μη αναμενόμενη εξέλιξη’.

Θα αφήσω κατά μέρος της πολιτικές διαστάσεις της καθυστέρησης : εκλογές το 2013 στην Γερμανία, κόντρα ΔΝΤ- Βερολίνου, αδύναμη θέση της Γαλλίας λόγω υποβάθμισης από Moody’s και άλλα πολλά. Επίσης, είναι προφανείς οι  μακροπρόθεσμες επιδιώξεις του γερμανικού διευθυντηρίου στην Ευρωζώνη: οι Γερμανοί τραπεζίτες –και οι Εγγλέζοι και Ελβετοί φίλοι τους – υποδέχονται με χαμηλούς τόκους τα φοβισμένα κεφάλαια από τις τράπεζες του Νότου ενώ οι Γερμανοί  βιομήχανοι -εξαγωγείς, όσο κρατάει η αβεβαιότητα, πιστεύουν ότι επειδή παράγουν υψηλής ποιότητας εμπόρευμα, δεν θα χάσουν διεθνή πελατεία, είτε στις ΗΠΑ είτε στην Κίνα. Δεν φαίνεται να τα λογαριάζουν σωστά, φυσικά, διότι η παγκόσμια οικονομία αρχίζει να τρίζει συθέμελα.

Πάμε στα δικά μας. Η κυβέρνηση το παίζει ουδέτερη στην κόντρα ΔΝΤ- Γερμανίας, και επιμένει να τονίζει ότι αυτά που κατάφερε να περάσει από την Βουλή και να φορτώσει στον ελληνικό λαό, θα μας κάνουν βιώσιμους, ως προς το χρέος. Διότι βιώσιμοι ως προς την οικονομική μας πραγματικότητα, ούτε κατά διάνοια. Προωπικά, είμαι πεπεισμένος ότι όποτε έχουμε ανάκαμψη, θα είναι αμερικανικού τύπου ( jobless recovery- ανάκαμψη χωρίς θέσεις εργασίας ) Κοινώς, θα βελτιωθούν οι αριθμοί, όχι τόσο εύκολα το επίπεδο ζωής των Ελλήνων.

Το πιο επικίνδυνο στοιχείο που συζητείται όμως, χωρίς να είμαστε παρόντες και θα μας κοστίσει ακριβά ,είναι η περίφημη Επαναγορά Χρέους. Αν ισχύσει τελικά αυτή η γερμανικής έμπνευσης πρόταση, και από την στιγμή που θα ανακοινωθεί , σημαίνει ότι η Ελλάδα επαναγοράζει ομόλογα της ( με δανεικά λεφτά και πάλι, 8-10 δις). Τότε ,οι τιμές των ομολόγων μας θα αρχίσουν να ανεβαίνουν, αυτό είναι και σκόπιμο και αυτονόητο. Δείτε τι συμβαίνει αυτή την στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές: στο 10ετές ελληνικό οι τιμές έχουν φτάσει  σε μέσους όρους στις 35 μονάδες βάσης, που σημαίνει απόδοση 16 %. Αν φθάσουν πχ στις 50 μονάδες βάσης, η απόδοση θα υποχωρήσει στο 11,5 % . Μεσοσταθμικά η τιμή όλων των νέων ομολόγων (διαφόρων λήξεων) βρίσκεται στις 27 μονάδες βάσης, αρκετά  υψηλότερα του Α’ τριμήνου του 2012 που ήταν στις 19 μονάδες.  Να σας αναφέρω απλά, ότι επί μήνες τώρα, αγοραστές στα ελληνικά ομόλογα ήταν κατά βάση οι ελληνικές τράπεζες- που ανεβάζουν τεχνικά τις τιμές στην αγορά για να βελτιώσουν αποτιμήσεις μετά το κούρεμα στο PSI- αλλά και ξένα hedge funds, που κερδοσκοπούν ασύστολα…

Με την πρόταση για Επαναγορά Χρέους από τους Γερμανούς, ευνόητο είναι ότι όσο αυξάνονται οι τιμές τόσο μειώνεται το όφελος του ελληνικού κράτους. Οι ελληνικές τράπεζες, που κατέχουν χρέος ονομαστικής αξίας 17 δις ευρώ , με το που αυξηθούν σημαντικά οι τιμές των ομολόγων, τότε θα μειωθούν δραστικά οι ζημίες τους και- σύμφωνα με τις αναλύσεις κάποιων δημοσιογράφων στις τηλεοράσεις - ίσως  κάποιες τράπεζες αποκτήσουν αποτιμήσεις με θετικές καθαρές θέσεις, εξέλιξη λένε άκρως …θετική για την ρευστότητα της οικονομίας . Η αλήθεια είναι ότι μόνο αν ανέλθουν πάνω από 55-60 μονάδες βάσης οι τιμές των ομολόγων ξεκινάει το πραγματικό όφελος για τις ελληνικές τράπεζες. Όποιοι γνωρίζουν από αποτιμήσεις ομολόγων, το ξέρουν καλά. Για να πάνε εκεί οι τιμές, πρέπει οι παίχτες στην αγορά ομολόγων να… υπερ-ενθουσιαστούν ! Πράγμα λίγο δύσκολο, τέτοιες εποχές για τόσο μικρή σχετικά επαναγορά χρέους ( 8-10 δις) συγκριτικά με το σύνολο των 300 δις....

Πάμε σε κάτι άλλο τώρα: φαίνεται ότι ίσως η ΕΚΤ ανταλλάξει τα ομόλογα που αγόρασε για να μας στηρίξει( και τα κατέχει σε τιμές που κυμαίνονται μεταξύ 65 και 75 μονάδων βάσης ) με νέα ομόλογα ! Πότε θα λήγουν; Πότε θα τα ξεχρεώσουμε; Που θα τα ρίξουν πάλι( σε τιμές) οι αγορές; Ουδείς γνωρίζει ,ακόμη…

Τι γνωρίζουμε όμως σίγουρα; Από τα 44 δις της σούπερ- δόσης που θα πάρουμε, αν τα 10 δις θα πάνε για «επαναγορά» χρέους,  θα γυρίσουν σε αυτούς που είχαν αγοράσει ομόλογα περίπου στις σημερινές τιμές. Αν λοιπόν με την ανακοίνωση επαναγοράς υπάρξει μια αύξηση στις τιμές των ομολόγων πχ 15%, με τους ρυθμούς που δείχνει η τάση στις τιμές αυτό δεν είναι απίθανο, αυτή η απόδοση πηγαίνει στους πωλητές των ομολόγων, οι οποίοι αγόρασαν τα ομόλογα περίπου στις σημερινές τους τιμές . Καθόλου άσχημα ! Που να βρεις αυτές τις εποχές κέρδος 15% πριν κλείσει η χρονιά ! Πολλά funds σε Λονδίνο, Φρανκφούρτη, Ν. Υόρκη, που πρέπει να κλείσουν τα βιβλία τους με το τέλος του οικονομικού έτους και να γράψουν κέρδη (window dressing λέγεται η μέθοδος) εξυπηρετούνται μια χαρά και φυσικά τα στελέχη-διαχειριστές θα εισπράξουν το σχετικό μπόνους για το έτος ! Να μην ξεχνάμε ότι πραγματικό όφελος για τις ελληνικές τράπεζες ξεκινάει πάνω από τις 55-60 μονάδες βάσης. Ένα πονηρό μυαλό θα έλεγε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απίθανο  να το αποτρέπουν ξένοι παίχτες, σχετιζόμενοι με πχ γερμανικές και ελβετικές τράπεζες, γιατί απλά δεν θέλουν τις ελληνικές τράπεζες να ξεφύγουν από τις σχεδόν αρνητικές τους θέσεις και έτσι να αναγκαστούν να αλλάξουν χέρια !

Εν τω μεταξύ, ο έλληνας φορολογούμενος θα έχει φορτωθεί –να μην το ξεχνάμε αυτό- το σχετικό χρέος των 44 δις που τώρα παρουσιάζεται σαν η «δόση της σωτηρίας»  και όποτε… δοθεί, θα ανακοινωθεί ως επιτυχία μετά από σκληρή διαπραγμάτευση !

Αλλά τι μας δίνουν και εμείς το διαπραγματευόμαστε ΄σκληρά’;

Μακροχρόνιο μορατόριουμ (παύση πληρωμής) επιτοκίων, και επιμήκυνση περιόδου συνολικής αποπληρωμής.

Η δήθεν ''γενναιόδωρη'' μείωση του περιθωρίου των επιτοκίων – πέραν του κόστους χρηματοδότησης - στα διμερή διακρατικά δάνεια μας, κατά 0,70% θα μείωνε το χρέος κατά ....1,4% το 2020(!) Αν όμως μας δώσουν αναστολή πληρωμής τόκων για τα δάνεια από τον EFSF(κάτι πολύ δύσκολο, αλλά αυτό έπρεπε να ζητάμε) τότε αυτό θα μείωνε το ελληνικό χρέος κατά 17 % του ΑΕΠ (περίπου 44 δις ευρώ, όσο δηλαδή η σουπερ-δόση που μας δίνουν τώρα.) .Επίσης αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επέστρεφε τα κέρδη από τα ελληνικά ομόλογα που έχει στο χαρτοφυλάκιο της ( τα πήρε με έκπτωση από τις αγορές 25-30% ) τότε το χρέος θα μειωνόταν περαιτέρω κατά  5% του ΑΕΠ. Αυτά είναι που υποτίθεται ότι οι δικοί μας διαπραγματεύονται ''σκληρά''. Αλλά κλείνοντας, να πω μια πικρή αλήθεια που δυστυχώς δεν διαπραγματεύεται: εάν δεν υπάρξει νέο μπαράζ μέτρων και περικοπών στην χώρα και στον λαό της,  το ελληνικό χρέος δεν μπορεί να υποχωρήσει περισσότερο από το 144% ΑΕΠ στο 2020, το 133%  στο 2022 και το 111% στο 2030. Δεν το λέω εγώ, αλλά το ΔΝΤ που θέλει να σταματήσει να μας δανείζει γιατί ξέρει ότι δεν θα τα πάρει ποτέ πίσω!

* Ο κ. Ηλίας Καραβόλιας είναι πολιτικός - οικονομικός αναλυτής