Μύθοι και αλήθειες για τον μετεωρίτη που έπληξε τη Ρωσία

10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ο μετεωρίτης που έπληξε σήμερα την περιοχή Τσέλιαμπινσκ της Ρωσίας, εκτός από εκατοντάδες τραυματίες, άφησε και πολλά ερωτήματα σχετικά με τις πτώσεις μετεωριτών αλλά και τους «διαστημικούς» κινδύνους που ίσως αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Τι ακριβώς ήταν λοιπόν αυτό που συνέβη σήμερα;

Τι ήταν αυτό που έπληξε τη Ρωσία την Παρασκευή το πρωί;

Ένας διαστημικός βράχος, που η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών εκτιμά ότι ζύγιζε περίπου 10 τόνους. Βίντεο δείχνουν ένα φωτεινό ίχνος να σκίζει τον ουρανό, το οποίο αποτελεί το αντικείμενο που ανεφλέγη καθώς εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης. Ο βράχος χτύπησε την ατμόσφαιρα με μία ταχύτητα τουλάχιστον 54.000 χλμ/ώρα, συμπιέζοντας τον αέρα στην πορεία του και θερμαίνοντάς τον κατά χιλιάδες βαθμούς, το οποίο εκπέμπει φως. Η απότομη συμπίεση του αέρα δημιουργεί ένα κρουστικό κύμα, το οποίο ακούγεται σαν μια ηχητική έκρηξη σε πολλά από τα βίντεο.

Ήταν ένας μετεωρίτης ή ένα ντους μετεωριτών;

Τα πλάνα δείχνουν καθαρά ένα και μόνο αντικείμενο κατά μήκος του ουρανού, αλλά πιστεύεται ότι ο μετεωρίτης έσπασε περίπου 30 με 50 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος. Ορισμένα βίντεο δείχνουν μια ξαφνική λάμψη καθώς το σώμα κατακερματιζόταν κατά τη διάρκεια της πύρινης διέλευσής του από την ατμόσφαιρα.

Πόσο σπάνιο είναι αυτό το φαινόμενο;

Περίπου 40.000 τόνοι διαστημικών βράχων πέφτουν στη Γη κάθε χρόνο, ως επί το πλείστον με τη μορφή σκόνης και σχετικά μικρών μετεωριτών. Η τελευταία φορά που κάτι μεγαλύτερο χτύπησε τη Γη ήταν το 1908, όταν ένας αστεροειδής περίπου 50 μέτρων εξερράγη στον αέρα πάνω από την περιοχή της Τουνγκούσκα στη Σιβηρία ισοπεδώνοντας δάση σε μια έκταση εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το συμβάν της Παρασκευή ήταν ένα μικρό κλάσμα αυτού του μεγέθους. Κάτι ανάλογο συμβαίνει περίπου κάθε δεκαετία, αλλά συνήθως λαμβάνει χώρα σε ακατοίκητες περιοχές.

Έχει ποτέ σκοτωθεί κανείς από μετεωρίτη;

Καμία καταγραφή θανάτου από πτώση μετεωρίτη δεν έχει γίνει στο παρελθόν. Υπάρχουν ιστορίες ενός σκύλου που σκοτώθηκε στην Αίγυπτο το 1911 και ενός αγοριού που χτυπήθηκε χωρίς όμως να τραυματιστεί σοβαρά στην Ουγκάντα το 1992. Το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Γης δεν κατοικείται από τον άνθρωπο, επομένως οι μετεωρίτες πέφτουν συνήθως σε έρημες περιοχές ή σε ωκεανούς.

Τι διαφορά έχει ένας αστεροειδής, ένα μετέωρο, ένας μετεωρίτης και ένα μετεωροειδές;

Οι αστρονόμοι λατρεύουν τους ορισμούς τους. Μετεωροειδές λέγεται οτιδήποτε σε τροχιά γύρω από τον ήλιο, που είναι μικρότερο από 10 μέτρα. Γίνεται αστεροειδής όταν ξεπερνά αυτό το μέγεθος και φτάνει μέχρι περίπου τα 1.000 χιλιόμετρα. Το μετέωρο είναι ένας κόκκος σκόνης που φλέγεται στην ατμόσφαιρα δημιουργώντας ένα πεφταστέρι. Ο μετεωρίτης είναι ένα μεγαλύτερο κομμάτι, από βότσαλο ως μέγεθος ογκόλιθου, που επιβιώνει μέχρι να χτυπήσει την επιφάνεια της Γης.

Αυτοί οι ορισμοί αυτοί είναι ασαφείς, ωστόσο. Σχεδόν όλοι φαίνονται να χρησιμοποιούν τη λέξη «μετέωρο» για να περιγράψουν το αντικείμενο που έπληξε τη Ρωσία. Ο... Σον Κόνερι φταίει γι' αυτό. Στα 1979 πρωταγωνίστησε σε μια ταινία καταστροφής με θέμα έναν αστεροειδή που επρόκειτο να χτυπήσει τη Γη. Η ταινία είχε τον τίτλο «Meteor».

Γιατί δεν το είχαμε προβλέψει;

Ο ρωσικός μετεωρίτης χτύπησε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Το έντονο φως του ήλιου κάλυψε την προσέγγισή του, όπως ακριβώς ένας πιλότος μαχητικού αεροσκάφους χρησιμοποιεί τον ήλιο για να τυφλώσει τον εχθρό κατά την επίθεση. Θα μπορούσαν να υπάρχουν χιλιάδες αστεροειδείς που τίθενται σε τροχιά πιο κοντά στον ήλιο απ' ό,τι στη Γη, πλησιάζοντας τον πλανήτη μας μόνο περιστασιακά και πάντα «απέξω από τον ήλιο». Είναι πρακτικά αδύνατο να εντοπιστούν από τη Γη, επειδή πάντα καλύπτονται από το φως της ημέρας. Μόνο ένα διαστημικό τηλεσκόπιο θα μπορούσε να τα δει τα αποτελεσματικά. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος Gaia θα βοηθήσει να ανακαλύψουμε περισσότερους από αυτούς τους αστεροειδείς.

Έχει σχέση με τον αστεροειδή που θα περάσει πολύ κοντά στη Γη την Παρασκευή το βράδυ;

Όχι, τόσο η Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία του Λονδίνου όσο και η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας, λένε ότι η πτώση του μετεωρίτη την Παρασκευή το πρωί είναι άσχετη με την προσέγγιση του διαστημικού βράχου DA14 2012, ο οποίος θα περάσει εξαιρετικά κοντά από τη Γη το βράδυ της Παρασκευής. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Παρατήρησης Αντικειμένων Κοντά στη Γη της NASA, ένας αστεροειδής σαν τον 2012 DA14 πετάει τόσο κοντά κατά μέσο όρο μόλις μία φορά κάθε 40 χρόνια, αν και θα εξακολουθεί να είναι περίπου 17.100 μίλια πάνω από τα κεφάλια μας. Παρ 'όλα αυτά, αυτό σημαίνει πιο κοντά στη Γη απ' ό,τι πολλοί τεχνητοί δορυφόροι.

Τι κάνουμε αν εντοπίσουμε κάτι μεγάλο να κατευθύνεται προς τη Γη;

Μια νεοσυσταθείσα ομάδα εργασίας της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τις Ειρηνικές Χρήσεις του Διαστήματος θα κληθεί να συνεδριάσει. Γνωστή ως η συμβουλευτική ομάδα που σχεδιάζει διαστημική αποστολή, απαρτίζεται από επιστήμονες από τη NASA, από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία και άλλες διαστημικές υπηρεσίες του κόσμου. Η ομάδα θα ανταποκριθεί άμεσα στην παροχή συμβουλών σχετικά με την καλύτερη στρατηγική για την αντιμετώπιση του αστεροειδή. Επίσης, θα παρέχει συμβουλές σχετικά με το ποιος έχει την τεχνογνωσία για την κατασκευή των διαφόρων τμημάτων του αναγκαίου διαστημικού σκάφους, καθώς και για το ποιος πρέπει να πληρώσει γι' αυτό. Στη συνέχεια η απόφαση θα περάσει στα χέρια των πολιτικών.

Υπάρχουν περιοχές στη Γη που κινδυνεύουν περισσότερο από άλλες;

Όχι. Εισερχόμενοι αστεροειδείς και μετεωρίτες μπορεί να έρθουν από οποιαδήποτε κατεύθυνση. Επιπλέον, η Γη περιστρέφεται μια φορά την ημέρα, εκθέτοντας κάθε ημισφαίριο σε όλες τις κατευθύνσεις του διαστήματος.

Η σύγκρουση της Παρασκευής θα έχει άλλες συνέπειες;

Η σύγκρουση της Παρασκευής σίγουρα δεν ήταν αρκετή για να βγάλει τη Γη από τον άξονά της, ούτε να θέσει σε κίνδυνο τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Το ωστικό κύμα ήταν συμπιεσμένος αέρας και όχι ηλεκτρομαγνητικός παλμός (EMP) που δημιουργήθηκε από πυρηνικά όπλα και ηλιακές εκλάμψεις. Ούτε υπάρχει κανένας πραγματικός κίνδυνος για θανάσιμους εξωγήινους ιούς. Μετεωρίτες πέφτουν στη Γη όλη την ώρα – κανείς δεν μας έχει φέρει μέχρι στιγμής διαστημικά μικρόβια. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν θεωρίες ότι μικρόβια θα μπορούσαν να προσδεθούν σε διαστημικούς βράχους, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι αυτό είναι ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο.

Πηγή: Guardian

ΕΘΝΟΣ