Σε διπλό ταμπλό παίζει η Άγκυρα για το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου

Σε συνεννόηση με το Ισραήλ για να παρακαμφθεί η Κύπρος

Του Άγγελου Αθανασόπουλου

Σε διπλό ταμπλό κινείται η Τουρκία ώστε να καταφέρει να παρακάμψει την Κύπρο (και ενδεχομένως την Ελλάδα) προκειμένου να καταστεί αυτή ο διαμετακομιστής του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Υπήρξε κατ' αρχήν η δήλωση του υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας Τανέρ Γιλντίζ ότι η Άγκυρα σχεδιάζει να βγάλει για σεισμικές έρευνες τόσο στη Μαύρη Θάλασσα όσο και στη Μεσόγειο το νέο ερευνητικό σκάφος που προμηθεύτηκε από τη Νορβηγία. Αυτή αποδεικνύει ότι η τουρκική πλευρά δεν προτίθεται να ανακόψει ούτε στιγμή την προσπάθειά της να εμποδίσει την Κυπριακή Δημοκρατία να προχωρήσει στις δικές της έρευνες. Ο τούρκος υπουργός είπε ότι η οριστικοποίηση της πορείας του ερευνητικού σκάφους θα καθοριστεί μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή, δημοσιεύματα στον τουρκικό και στον ισραηλινό Τύπο αναφέρουν ότι οι δύο χώρες, οι σχέσεις των οποίων έχουν ψυχρανθεί μετά το επεισόδιο του Μαβί Μαρμαρά, συνομιλούν παρασκηνιακά για την πιθανή κατασκευή υποθαλασσίου αγωγού που θα ενώνει το κοίτασμα Λεβιάθαν με τη νότια Τουρκία και θα εξάγει το ισραηλινό φυσικό αέριο.

Οι δηλώσεις Γιλντίζ για την έξοδο του ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά» δεν είναι τυχαίες. Πριν από λίγο καιρό, η Λευκωσία προχώρησε σε συμφωνία με τον γαλλικό ενεργειακό κολοσσό Total για την παραχώρηση δύο οικοπέδων (του 10 και του 11) εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) για έρευνες και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Είχε προηγηθεί η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου για την παραχώρηση των οικοπέδων 2,3,9 στις εταιρείες ΕΝΙ (Ιταλία) και ΚOGAS (Κορέα).

Τα οικόπεδα αυτά εντάσσονται σε εκείνα με τα οποία η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι η Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) έχει υπογράψει συμφωνία με το ψευδοκράτος για έρευνες. Μάλιστα, ο κ. Γιλντίζ έχει ανακοινώσει ότι επικοινώνησε με την ιταλική εταιρεία για να της εκφράσει τη δυσαρέσκειά του.  Ο σκοπός της Άγκυρας δεν είναι άλλος από τον εκφοβισμό των ξένων εταιρειών από το να συνεργαστούν με τη Λευκωσία. Δεν πρέπει πάντως να περάσει απαρατήρητη, στο πλαίσιο αυτό, η στροφή του Παρισιού υπέρ της αναζωογόνησης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Άγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Η πιθανή διεξαγωγή μυστικών τουρκοϊσραηλινών συνομιλιών για την κατασκευή αγωγού έχουν φυσικά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, διότι εφόσον έχουν βάση θα αποτελέσουν «colpo grosso» που θα μεταβάλει τους συσχετισμούς. Υπάρχει βέβαια πυκνό πέπλο μυστηρίου τόσο για το ποιος είχε την ιδέα αυτών των συνομιλιών όσο και για το ποιος τις εκτελεί…

Σε αυτό το πλαίσιο, η τουρκική εφημερίδα Vatan, σε ρεπορτάζ της πριν από δύο ημέρες γράφει ότι το Ισραήλ,  το οποίο επιθυμεί την αναζωογόνηση των διμερών σχέσεων που πάγωσαν με την κρίση του Μαβί Μαρμαρά, πρότεινε το φυσικό αέριο που βγάζει από τη Μεσόγειο να το πουλήσει φθηνά στην Τουρκία.

Η εφημερίδα επικαλείται άλλο δημοσίευμα, αυτή τη φορά της ισραηλινής εφημερίδας «Ahronot» σύμφωνα με το οποίο το Τελ Αβίβ παρουσίασε στο τουρκικό Υπουργείο Ενέργειας ένα σχέδιο αγωγού που θα κατασκευαστεί από την Μεσόγειο στην Τουρκία (πιθανότατα στο Τσεϊχάν) για την πώληση του αερίου στην Ευρώπη. Γίνεται επίσης αναφορά σε μυστικές επαφές που έγιναν δύο φορές τον τελευταίο καιρό στην Άγκυρα, με την Τουρκία να βλέπει θετικά το σχέδιο του αγωγού, με πιθανό κόστος τα  2 δισεκατομμύρια δολάρια. Προστίθεται δε ότι ο Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου παρείχε πλήρη υποστήριξη στις επαφές αυτές.

Την ίδια στιγμή πάντως, υπάρχει ένας τουρκικός όμιλος, ο όμιλος Zorlu, ο οποίος φέρεται να καταβάλει άοκνες προσπάθειες το τελευταίο διάστημα ώστε να πείσει την ισραηλινή κυβέρνηση και όσους εκμεταλλεύονται το γιγαντιαίο κοίτασμα φυσικού αερίου Λεβιάθαν να εγκρίνουν την εξαγωγή του στην Τουρκία. το σχέδιο, σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz», θα αφορά στην κατασκευή ενός υπαθαλάσσιου αγωγού από το Λεβιάθαν στις νότιες ακτές της Τουρκίας.

Ο αγωγός θα μπορούσε να μεταφέρει ετησίως 8 - 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου. Το σημείο - κλειδί είναι, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ότι η επιλογή του αγωγού προς Τουρκία αυξάνει τα περιθώρια κέρδους. Η εφημερίδα επισημαίνει ότι το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών διεξήγαγε συζητήσεις για την εξαγωγή αερίου στην Τουρκία, αλλά εκπρόσωπος του γραφείου του πρωθυπουργού Νετανιάχου διέψευσε ότι ένας σύμβουλός του, ο Χαρέλ Λόκερ, επισκέφθηκε την Τουρκία για να βολιδοσκοπήσει το ενδεχόμενο μίας σχετικής συμφωνίας.

Πάντως, ο υπουργός Ενέργειας Γιλντίζ ξεκαθάρισε ότι οποιοαδήποτε ενεργειακή συνεργασία μεταξύ τουρκικών εταιρειών και Ισραήλ απαιτεί την έγκριση του Πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.  Σε τηλεοπτική συνέντευξή του μίλησε για ορισμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, απέφυγε όμως να τις διευκρινίσει. Δεν διέψευσε ωστόσο κατηγορητικά ότι μπορεί να διεξάγονται οι σχετικές συζητήσεις.

ΤΟ ΒΗΜΑ