Ο εθνικός μας ιδρυματισμός - Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Υπήρχε κάποτε μια χώρα που την έλεγαν Ελλάδα και ήταν παράδεισος για τους άξιους πολίτες της. Τα πανεπιστήμιά της, τα ερευνητικά της κέντρα, τα ΤΕΙ της και οι κομματικές νεολαίες λειτουργούσαν ως εκτροφεία αριστείας. Αριστείας επιστημονικής, πολιτικής, αριστείας κοινωνικής ηθικής. Η εσοδεία της επιστημοσύνης ήταν πλούσια σε τομείς όπως η αστροφυσική, η βιολογία και η δημοσιοϋπαλληλία. Δεν ήταν τυχαίο ότι στη χώρα αυτή ακόμη και η έκδοση ενός απλού πιστοποιητικού που έφερε το τίμιο εθνόσημο είχε αναγορευθεί σε διεπιστημονική εργασία. Επρεπε να ξέρεις από ψυχολογία, νομικά, οικονομικά, ενίοτε δε και να ασκείς την ευγενή τέχνη της πυγμαχίας, για να το αποκτήσεις.

Ακόμη και σε τομείς όπως οι κλασικές σπουδές και η φιλοσοφία, τους οποίους οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αρχίσει να παραμελούν, στην Ελλάδα μπορούσες να διαπρέψεις. Εδώ ένας ολόκληρος πληθυσμός, ακόμη και σήμερα, αμφισβητεί τις αξιωματικές αρχές της λογικής καθημερινά, παράγοντας καινοφανή θεωρήματα που ανοίγουν λεωφόρους σκέψης. Εδώ οι ελίτ, κυρίως οι πολιτικές, αποδομούν τη γλώσσα για να την αναδομήσουν εμπλουτίζοντάς την με νέα συντακτικά φαινόμενα, άγνωστες λέξεις και άλλες γνωστές μεν, αλλά με άγνωστη σημασία. Τεκμήρια της αριστείας, τα πιο πρόσφατα εννοείται, υπήρξαν η διοργάνωση των πιο επιτυχημένων Ολυμπιακών Αγώνων που έγιναν στον πλανήτη Γη, η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου ποδοσφαίρου και η σαρωτική εμφάνιση της κυρίας Παπαρίζου στην Ευρωβιζιόν.

Η Ελλάδα λοιπόν υποσχόταν τόσο πολλά στους νέους της που κανείς δεν σκεφτόταν να την εγκαταλείψει. Πού αλλού θα τους επέτρεπε η ευγενής άμιλλα των φροντιστηρίων να διαπρέψουν ακόμη και κάτω από τη βάση στις πανελλήνιες ή πανελλαδικές εξετάσεις; Αν ψάξεις, φίλε αναγνώστη, θα διαπιστώσεις ότι πανελλήνιες ή πανελλαδικές εξετάσεις γίνονται μόνο στη χώρα μας. Μόνον μερικοί περίεργοι ξενιτεύονταν και ανακάλυπταν χώρες μακρινές και πολιτισμούς αλλόκοτους, έφταναν ώς τις Αγγλίες, τις Γαλλίες, τις Αμερικές και τις Γερμανίες, εκεί όπου οι πληθυσμοί ομιλούν γλώσσες βαρβαρικές και η αστροφυσική δεν είναι ελληνική. Είναι σκέτη αστροφυσική, όπως και η μοριακή βιολογία είναι σκέτη μοριακή βιολογία.

Ωσπου μια μέρα σκοτεινές δυνάμεις, απ’ αυτές που κατοικούν στην αθέατη πλευρά της Σελήνης και εχθρεύονται την αριστεία του ευλογημένου τούτου τόπου, έφεραν την κρίση. Καίριο πλήγμα κατάφεραν στην επιστήμη της δημοσιοϋπαλληλίας. Και η νεολαία πανικόβλητη έστρεψε το βλέμμα της στην ξενιτεία. Σοκ και δέος κατέλαβε τη χώρα. Το δε φαινόμενο ονομάστηκε εγκεφαλική αιμορραγία, αιμορραγία εγκεφάλων που δεν θα μπορούν πια να αριστεύσουν παρ’ ημίν, όπως συνέβαινε μέχρι προχθές. Είδα στην TV5 μια νέα Ελληνίδα γιατρό που εργάζεται στην Ελβετία. Είπε πως είναι ευχαριστημένη, κερδίζει γύρω στις 6.000 ελβετικά φράγκα τον μήνα, όμως έβλεπες στο βλέμμα της τον πόνο και τη θλίψη του ανθρώπου που τον εξόρισαν και δεν μπορεί πια να υπηρετεί τον ΕΟΠΥΥ.

Διότι και η υποκρισία έχει τα όριά της.

Ολοι αυτοί που κλαίνε και οδύρονται γιατί η κρίση αναγκάζει τα νέα παιδιά να φεύγουν απ’ τον τόπο μήπως μπορούν να θυμηθούν μια περίοδο, προ κρίσης, που τα νέα παιδιά δεν έφευγαν από τον τόπο; Κι αν δεν μπορούσαν να φύγουν, πάντως θα ήθελαν πολύ να φύγουν. Οσοι τουλάχιστον δεν ήθελαν να απαξιωθούν σε μια κοινωνία που η μόνη αξία την οποία αναγνώριζε ήταν το «πρώτο τραπέζι πίστα». Σκληρό, γιατί χάνουν τον ήλιο της πλατείας Εξαρχείων και τη δυνατότητα να ανδρωθούν στους κοινωνικούς αγώνες. Οχι όμως και τόσο σκληρό αν σκεφτείς πόσα έχει προσφέρει η μετανάστευση στην ιστορία αυτού του τόπου. Ειδικά σήμερα που η νέα μετανάστευση γίνεται σε συνθήκες Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου ο Ελληνας φοιτητής στη Γαλλία αντιμετωπίζεται ισότιμα με τον Βέλγο ή τον Γάλλο. Μόνον αν ως Ελληνας αναγκαστείς ή θελήσεις να ζήσεις εκτός Ελλάδος μπορείς να αντιληφθείς την πραγματική δυναμική της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ορισμένοι απ’ αυτούς που σήμερα φεύγουν, είτε για να σπουδάσουν είτε για να βρουν δουλειά, μια μέρα θα ξαναγυρίσουν. Και θα βλέπουν την Ελλάδα ως Ευρωπαίοι. Κι αν ο ευλογημένος τόπος τούς αφήσει να κάνουν τη δουλειά τους, θα μπορέσουν να ανανεώσουν τα κύτταρα της γερασμένης κοινωνίας.

Ξενιτεύονται οι νέοι; Ξενιτιά, ξενιτεία, ακόμη και οι λέξεις ακούγονται παράταιρες και αναχρονιστικές. Συμπτώματα ενός εθνικού ιδρυματισμού, ο οποίος μπορεί να έχει τις ρίζες του στην παράδοση μιας αγροτικής και κοινοτικής κοινωνίας, όμως δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα του 21ου αιώνα. Σπασμοί μιας φοβικής κοινωνίας που παλεύει να οχυρωθεί στον εαυτό της. Με όλες τις δυσκολίες, τις οικονομικές και τις ψυχολογικές, αν πράγματι αγαπάμε τα παιδιά μας θα πρέπει να ευλογούμε αυτήν την κρίση που τα ανάγκασε να «ξενιτευτούν».

Η Καθημερινή