Τουρκική νότα εξαφανίζει το Καστελόριζο

Γιάμαλη Αναστασία

Η Άγκυρα απάντησε με ρηματική διακοίνωση σε αυτή που είχε καταθέσει η Αθήνα στις 20 Φεβρουαρίου και διεκδικεί κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή νότια και δυτικά του Καστελόριζου και της Ρόδου, σε μία ευρύτατη θαλάσσια περιοχή που φθάνει μέχρι και την Κύπρο.

Συγκεκριμένα επιμένει ότι οι περιοχές για τις οποίες είχαν παραχωρηθεί άδειες για έρευνες υδρογονανθράκων στην Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ), βάσει και των αποφάσεων της κυβέρνησης που δημοσιεύθηκαν στις 27 Απριλίου 2012 στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, «βρίσκονται πλήρως εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας, στην οποία η Τουρκία ασκεί αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα (exclusive sovereign rights) με σκοπό την έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του βυθού και του υπεδάφους βάσει Διεθνούς Δικαίου, τόσο του εθιμικού όσο και της νομολογίας διεθνών και διαιτητικών δικαστηρίων».

Πρόκειται για μία αναμενόμενη εξέλιξη, καθώς η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, καθυστέρησε να προβεί στη διακοίνωση.

Τίθενται όμως ερωτήματα αναφορικά με τη διακοίνωση της Τουρκίας, τα οποία ενισχύονται από το ότι η κυβέρνηση Σαμαρά δεν έχει ενημερώσει την αντιπολίτευση για ένα τόσο λεπτό θέμα. Φαίνεται πως η τουρκική πλευρά έχει καταθέσει γεωγραφικές συντεταγμένες. Είναι άγνωστο το τι έχει πράξει η ελληνική πλευρά. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που υποστηρίζουν πως "η κυβέρνηση χειρίζεται το θέμα σε πλήρη αδιαφάνεια για να έχει τα χέρια της ελεύθερα".

Το σίγουρο είναι πως επιδιώκεται ένα "ενεργειακό - πατριωτικό" μπιζάρισμα με την ΑΟΖ τη στιγμή που τα όποια ενδεχόμενα υποθαλάσσια κοιτάσματα σχετίζονται με την υφαλοκρηπίδα. Η ΑΟΖ ωστόσο περιλαμβάνει στη δικαιοδοσία της και την αλιεία. Eπίσης ΑΟΖ προβλέπεται για όλα τα νησιά, ανεξαρτήτως θέσης και γεωλογικής κατάστασης, πλαίσιο το οποίο δυσκολεύει την Άγκυρα. Πρόκειται δηλαδή για ένα ευαίσθητο θέμα άσκησης κυριαρχικού δικαιώματος σε ένα περιβάλλον που τελεί υπό πλήρη ανακατάταξη και ενώ η χώρα μας τελεί σε συνθήκες αποικίας χρέους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Τι επικαλείται η Άγκυρα

Το υπουργείο Εξωτερικών από την πλευρά του απάντησε στην τουρκική ρηματική διακοίνωση λέγοντας ότι «αμφισβητεί το δικαίωμα των ελληνικών νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, κατά παράβαση του άρθρου 121 της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας. (...) Η ελληνική κυβέρνηση, σε συνέχεια και των πρόσφατων ενεργειών της, θα διασφαλίσει όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, όπως αυτά απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο».

Η Άγκυρα όμως φέρεται να επικαλείται περιπτώσεις διεθνούς νομολογίας όπως η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στην υπόθεση της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ρουμανίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα (2008) και την απόφαση στη διαμάχη Μιανμάρ - Μπανγκλαντές και στην οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στον Κόλπο της Βεγγάλης (2012). Παράλληλα η τουρκική πλευρά αμφισβητεί τα όσα προβλέπει ο νόμος 4001/2011 περί των εξωτερικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας χαρακτηρίζοντάς τα «παραπλανητικά και ανεδαφικά», σε μία εμφανή απόπειρα να ακυρώσει τα δικαιώματα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.

Η Αυγή