Μπορίς Μπερεζόφσκι: “Το τέλος εποχής της δεκαετίας του ΄90”

24 Μαρτίου 2013 RIA Novosti, Vgliad, Gazeta.ru

Ο Μπορίς Μπερεζόφσκι, ισχυρό σύμβολο της αρνητικής και ενίοτε εγκληματικής διαπλοκής του ρωσικού επιχειρηματικού λόμπι με την εξουσία τη δεκαετία του ΄90, άφησε την τελευταία του πνοή το Σάββατο, στη Μεγάλη Βρετανία.

Φωτο: Πηγή: AP

Ο άνθρωπος, ο οποίος στα τέλη του 20ου αιώνα απέκτησε τη φήμη του «νονού του Κρεμλίνου» με την ικανότητά του να δίνει λύσεις σε πολιτικά και επιχειρηματικά θέματα, ειδήμων στις πολιτικές δολοπλοκίες, οξύς και διεισδυτικός νους, πριν από το θάνατό του είχε χάσει πλέον την πολιτική και οικονομική ισχύ του παρελθόντος. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, όλες οι δημοσιογραφικές πληροφορίες γύρω από αυτόν, αφορούσαν σκάνδαλα για μοιρασιές περιουσιακών στοιχείων και δίκες που έχανε από τους πρώην συνεργάτες του, στον επιχειρηματικό χώρο.

Η καριέρα του Μπερεζόφσκι από τις αρχές του ΄90 εξελισσόταν με έναν εντελώς τυπικό τρόπο για έναν εκπρόσωπο του σοβιετικού επιστημονικού χώρου. Γεννημένος στη Μόσχα το 1945, έχοντας σπουδάσει μαθηματικά, στα τέλη της δεκαετίας του ΄60 άρχισε να ασχολείται με τη διαχείριση και τη μεθοδολογία λήψης αποφάσεων.Στα 37 του πήρε διδακτορικό, ενώ στα 45 έγινε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Επιστημών.

Η μεγάλη “μοιρασιά” του 1995

Οι νέες ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 με την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας στην ΕΣΣΔ, δεν άφησαν αδιάφορο τον Μπερεζόφσκι. Το 1989, χάρη στις προσωπικές του επαφές με τους διευθύνοντες τον γίγαντα της αυτοκινητοβιομηχανίας VAZ, γίνεται διευθυντής της κοινοπραξίας LogoVaz.

Έχοντας θέσει τα θεμέλια της οικονομικής του αυτοκρατορίας, ο Μπερεζόφσκι άρχισε να δραστηριοποιείται έντονα στην πολιτική. Οι στενές σχέσεις του με το Κρεμλίνο επέτρεψαν στον Μπερεζόφσκι να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του 1995, όταν αρκετές από τις μεγαλύτερες ρωσικές επιχειρήσεις, κυρίως πετρελαϊκές και μεταλλουργικές, βρέθηκαν στα χέρια επιλεγμένων ομάδων οικονομικών συμφερόντων. Η ομάδα του Μπερεζόφσκι έλαβε την εταιρία Sibneft, η οποία αποτέλεσε και το μεγαλύτερο διαμάντι στο στέμμα του.

Η αρχή του τέλους

Επίσης, ο Μπερεζόφσκι ενδιαφέρθηκε για την εταιρία Aeroflot, ωστόσο αυτή η υπόθεση έγινε τελικά και η αιτία για να διωχθεί ποινικά. Οι ρωσικές αρχές έκριναν ότι ο Μπερεζόφσκι, με τη συνέργεια προσώπων της εμπιστοσύνης του, επιχείρησε να οικειοποιηθεί χρήματα του αερομεταφορέα, χωρίς να έχει συντελεστεί επίσημη ιδιωτικοποίηση, γεγονός που ζημίωσε τα κρατικά οικονομικά συμφέροντα. Τελικά, ύστερα από πολλά χρόνια ερευνών, το 2007 ο Μπερεζόφσκι καταδικάστηκε ερήμην σε έξι χρόνια φυλάκιση.

Ο ίδιος ο Μπερεζόφσκι δεν ανακοίνωσε ποτέ δημόσια την αξία, ούτε τον όγκο των περιουσιακών του στοιχείων, αναφέροντας αορίστως ότι ανέρχονταν σε μερικά δισεκατομμύρια δολάρια. Τους τελευταίους μήνες της ζωής του, πύκνωναν οι αναφορές στον Τύπο πως ο Μπερεζόφσκι αναγκαζόταν να ξεπουλά τα περιουσιακά του στοιχεία προκειμένου να εξοφλήσει χρέη σε συνεταίρους του, δικαστήρια και πρώην συζύγους του.

Πολιτικός...

Η πολιτική επιρροή του Μπερεζόφσκι μετουσιωνόταν συχνά με την ανάληψη δημόσιων καθηκόντων: Αντιγραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας τα έτη 1996-1997, εκτελεστικός διευθυντής της ΚΑΚ το διάστημα 1998-1999, βουλευτής στο Ρωσικό Κοινοβούλιο το 1999-2000.

Εικάζεται ότι ο Μπερεζόφσκι ήταν αυτός που βοήθησε το 1996 τον Μπορίς Γέλτσιν να επανεκλεγεί πρόεδρος της Ρωσίας.

Το 1999 γίνεται μέλος της Κάτω Βουλής του Κοινοβουλίου. Ωστόσο, ενώ είχε εργαστεί στη Δούμα λιγότερο από ένα χρόνο, ο Μπερεζόφσκι παραιτήθηκε αρχικά από τη θέση του βουλευτή και ύστερα έφυγε στο Λονδίνο, όπου έλαβε πολιτικό άσυλο.

Ο Μπερεζόφσκι είχε αναφέρει τότε πως αιτία της αναχώρησής του ήταν οι διαφωνίες με τον Πούτιν, τον οποίο αρχικά είχε στηρίξει, αλλά στη συνέχεια είδε πως ο νέος πρόεδρος της Ρωσίας δεν ακολουθεί τον σωστό δρόμο.

Οι πολιτικοί αναλυτές είχαν αποδώσει τη φυγή του Μπερεζόφσκι στο γεγονός ότι οι προσπάθειές του να διατηρήσει την επιρροή του στο Κρεμλίνο, συνάντησαν πολύ σκληρή αντίδραση.

Τέλος εποχής

Η κοινωνική ακτιβίστρια Ιρίνα Χακαμάντα εκφράζει τη βεβαιότητα ότι ο θάνατος Μπερεζόφσκι δεν θα επηρεάσει την κοινωνική και πολιτική ημερήσια διάταξη στη Ρωσία. Όπως αναφέρει, «το όνομά του έχει μυθοποιηθεί, ήταν πρωταγωνιστής σε σκάνδαλα και προβοκατόρικες ενέργειες, γι’ αυτό και με το θάνατο του πρωταγωνιστή θα εκλείψουν και οι σχετικές ειδήσεις».

Σύμφωνος με την άποψη της Χακαμάντα είναι κι ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτικών Τεχνολογιών, Αλεξέι Μακάρκιν, ο οποίος δήλωσε ότι ο Μπερεζόφσκι βρισκόταν από καιρό στο περιθώριο της ρωσικής δημόσιας και πολιτικής ζωής. Σύμφωνα με τον Μακάρκιν, «ο Μπερεζόφσκι τις τελευταίες δεκαετίες δεν διέθετε καμία επιρροή... Η προσωπικότητα του Μπερεζόφσκι προκαλεί σήμερα ελάχιστο ενδιαφέρον στην κοινωνία».

Ο συνεργάτης του Μπερεζόφσκι, επικεφαλής του Διεθνούς Ιδρύματος Πολιτικών Ελευθεριών, Αλεξάντρ Γκόλντφαρμπ, θεωρεί ότι δεν υπάρχει ούτε μία πτυχή της σημερινής ζωής στη Ρωσία που να μην έχει αφήσει τη σφραγίδα του. Ως κυριότερο επισημαίνει ωστόσο το γεγονός πως «αποτελεί το παράδειγμα της προσωπικής επιτυχίας. Για πολλούς, είναι το σύμβολο του ανθρώπου ο οποίος πάνω στα ερείπια ενός κράτους κατάφερε να πετύχει τόσα πολλά!!».

Συνοψίζοντας, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής για θέματα ΜΜΕ και πολιτικής στον τομέα της πληροφόρησης, Αλεξέι Μιτροφάνοφ, τονίζει ότι «το τέλος του έχει ως ένα βαθμό συμβολικό χαρακτήρα, καθώς αποτελεί το τέλος της εποχής της δεκαετίας του ΄90».

Είναι γεγονός, ότι με τον θάνατο του Μπερεζόφσκι έφυγε μια ολόκληρη εποχή. Μια εποχή «ιστορική, τυχοδιωκτική, τολμηρή, ευτελής, υπερφίαλη, άπληστη και απερίσκεπτη», όπως τη χαρακτηρίζει ο αρθογράφος πολιτικοκοινωνικών θεμάτων Αλεξάντρ Αρχάνγκελσκι. Ο οποίος πρόσθεσε, ότι «για ανθρώπους σαν αυτόν, όταν βρίσκονται εν ζωή όλοι μιλούν με θυμό, αλλά ύστερα από το θάνατό τους, γράφουν για αυτούς βιβλία και γυρίζουν κινηματογραφικές ταινίες».

Η Ρωσία ΤΩΡΑ