«Τα ΝΕΑ» αποκαλύπτουν: Η βιομηχανία των μεσαζόντων για τις offshore

Πώς λειτουργεί η αλυσίδα από δικηγορικά γραφεία, αχυρανθρώπους και διευθυντές - βιτρίνες που καλύπτουν τους πραγματικούς δικαιούχους - Από ποια κανάλια περνάει στις οφσόρ το ελληνικό χρήμα

Καρανίκας Χάρης

Ο μυστικός κόσμος των οφσόρ δεν αποτελείται μόνο από τις εταιρείες και τους πραγματικούς δικαιούχους τους. Ενα ολόκληρο σύστημα αποτελούμενο από δικηγορικά γραφεία, αχυρανθρώπους, επιχειρήσεις-βιτρίνες, μεσάζοντες που χειρίζονται μεγάλες λίστες πελατών και εξειδικευμένους παρόχους υπηρεσιών για υπεράκτιες εταιρείες συνεργάζονται σαν γρανάζια καλολαδωμένης μηχανής για τη σύσταση και τη λειτουργία των οφσόρ, αλλά και για τη διατήρηση της ανωνυμίας των ιδιοκτητών.

«ΤΑ ΝΕΑ» αποκαλύπτουν ποιοι είναι οι άνθρωποι-κλειδιά που εξυπηρετούν τους Ελληνες με υπεράκτιες εταιρείες στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους.

Από τα στοιχεία χιλιάδων οφσόρ που αποκτήθηκαν από τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και αναλύθηκαν από «ΤΑ ΝΕΑ» προκύπτει ότι συγκεκριμένα για τους έλληνες ιδιοκτήτες ένα μεγάλο μέρος των διαδικασιών περνάει από την Κύπρο.

Ανάμεσα στους βασικούς μεσάζοντες περιλαμβάνεται η Horwath DSP Limited, μία εταιρεία «επαγγελματικών υπηρεσιών», όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της, με έδρα τη Λευκωσία. Ενας εκ των ιδρυτών της, ο Ανδρέας Πιφάνης, μεσολάβησε το 2008 για την απόκτηση της Nalingsford Ltd με έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους από την κοινοπραξία που μετείχε τότε στον διαγωνισμό για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου Πούλκοβο στην Αγία Πετρούπολη, η οποία αποτελείτο από τρεις εταιρείες: τη μεγάλη ρωσική τράπεζα VTB, τον γερμανικό διαχειριστή αεροδρομίων Fraport AG και την Horizon Air, ελληνική εταιρεία συμφερόντων του Δημήτρη Κοπελούζου.

Τα ποσοστά με τα οποία συμμετείχαν οι τρεις αυτές εταιρείες στη Nalingsford Ltd ήταν 51%, 29% και 21% αντίστοιχα, ενώ ως διευθυντής της οφσόρ εμφανιζόταν η Annex Ltd και ως γραμματέας η Klares Ltd. Οι δύο τελευταίες είναι «εταιρείες ειδικού σκοπού» της Horwath DSP, οι οποίες τοποθετούνταν σε δεκάδες υπεράκτιες εταιρείες στις θέσεις του διευθυντή και του γραμματέα. Ως εκ τούτου δεν εμφανίζονταν οι πραγματικοί δικαιούχοι. Οι έδρες των Annex και Klares βρίσκονταν σε ταχυδρομικές θυρίδες στο Νέβις, στις Δυτικές Ινδίες, μακριά από το χέρι των φορολογικών Αρχών και των αιτημάτων δικαστικών συνδρομών.

ΠΑΡΑΓΓΕΛΝΟΝΤΑΣ ΜΕΤΟΧΟΛΟΓΙΑ. Οι μετοχές της Nalingsford πέρασαν στην κατοχή των εταιρειών της κοινοπραξίας στις 11 Ιουλίου 2008, σχεδόν τρεις μήνες μετά την έναρξη του διαγωνισμού για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου της Αγίας Πετρούπολης. Στις 16 Ιουλίου ο κ. Πιφάνης, με ηλεκτρονικό μήνυμα προς την εταιρεία που διατηρεί το αρχείο με τα έγγραφα των οφσόρ στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, ζητεί «επειγόντως πιστοποιητικό με επισημείωση και μετοχολόγιο με σφραγίδα από το επιμελητήριο». Λίγους μήνες μετά, και ενώ η διαδικασία δεν είχε ολοκληρωθεί, η Nalingsford εμφανίζεται ανενεργή, σύμφωνα με την ετήσια οικονομική αναφορά της Fraport, η οποία την περιέλαβε στις συνδεόμενες εταιρείες του ομίλου. Τελικά η κοινοπραξία κέρδισε τον διαγωνισμό.

Ακριβώς το ίδιο σχήμα, με την Annex στη θέση του διευθυντή και την Klares στη θέση του γραμματέα, χρησιμοποιήθηκαν από τον κ. Πιφάνη και στις περιπτώσεις άλλων οφσόρ ελληνικών συμφερόντων. Η εντολή που έδινε ο κύπριος μεσάζων προς την εταιρεία που τηρεί τα αρχεία των οφσόρ ήταν να γίνει σύσταση υπεράκτιας «με τη συνήθη δομή», δηλαδή κάνοντας χρήση της Annex και της Klares.

Από τη Λεμεσό στις Παρθένους Νήσους

Ενας ακόμη μεσάζων για τη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών ελληνικών συμφερόντων φαίνεται πως είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ICIJ, το δικηγορικό γραφείο του Ερμή Στυλιανίδη στη Λεμεσό. Από την αλληλογραφία του με την εταιρεία CTL που τηρεί αρχείο οφσόρ στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους προκύπτει ότι ο ίδιος μεσολάβησε για τη δημιουργία της Easy Investments and Developments Ltd και της Rom Food Invest Ltd, οι οποίες συνδέονταν με τον κατασκευαστή Βασίλη Μουχτάρη και την εταιρεία Glavas & Sia με έδρα τα Βριλήσσια.

Από το Κολωνάκι στον Παναμά

Στα γρανάζια του συστήματος των οφσόρ των Βρετανικών Παρθένων Νήσων περιλαμβάνεται και το δικηγορικό γραφείο του Χρήστου Πατσαλίδη, από τα μεγαλύτερα στην Κύπρο και με παράρτημα στην Αθήνα. Από τα στοιχεία που έχουν αναλυθεί φαίνεται πως επτά οφσόρ - οι Otoades Limited, Wenmont Ltd, Tarriston Ltd, Coyanosa Limited, Gaterland Ltd, Gridlestar Ltd και Hetland Ltd - έχουν δηλωθεί με έδρα τα γραφεία τής εν λόγω δικηγορικής εταιρείας στο Κολωνάκι. Στις έξι από αυτές ως μέτοχος εμφανιζόταν μια άλλη οφσόρ με έδρα τον Παναμά, η Star Corporate Services SA. Το συγκεκριμένο εταιρικό σχήμα, δηλαδή μια υπεράκτια εταιρεία που εμφανίζεται ως μέτοχος μιας άλλης υπεράκτιας, από διαφορετικές δικαιοδοσίες οι οποίες δεν συνεργάζονται με τις ελληνικές φορολογικές Αρχές καθιστά την εξεύρεση των πραγματικών δικαιούχων ιδιαίτερα δύσκολη, αν όχι αδύνατη, αναφέρουν άνθρωποι με γνώση των οφσόρ μηχανισμών.

Από τη Λευκωσία στη Νήσο Γκέρνσι

Στο κάδρο των μεσαζόντων περιλαμβάνονται η Στάβη Κανάρη και η εταιρεία Fenchurch Corporate Services με έδρα τη Λευκωσία που χειρίστηκε τις υπεράκτιες εταιρείες Maximum Equities Limited και Courageous Co Ltd στις οποίες διευθυντής εμφανιζόταν ο Αχιλλέας Χατζηνίκος, πρώην πρόεδρος του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας (ΤΑΝΕΟ) του ΔΣ τής εταιρείας Ακρόπολις - Τεχνόπολις και της εταιρείας πληροφορικής Logic Dis.

Από τους πλέον βασικούς παράγοντες στο σύστημα των οφσόρ ελληνικών συμφερόντων, που διατηρούσε πολύ καλή συνεργασία με την Fenchurch και άλλες κυπριακές εταιρείες του χώρου, είναι η Atlas Maritime Services Ltd και ο David Bird, οι πλέον συχνά συναντώμενοι μεσάζοντες για τη δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών με τις οποίες συνδέονται Ελληνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που διέρρευσαν από αρχεία στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, η Atlas εδρεύει στο χωριό Σαρκ της Νήσου Γκέρνσι, στη Μάγχη. Από εκεί ο κ. Bird σε συνεργασία με την κ. Κανάρη μεσολάβησαν για τη δημιουργία της Creadville Ltd στην οποία διευθυντής εμφανίζεται ο Εμμανουήλ Παπαδογιαννάκης ενώ ως διεύθυνσή του αναφέρεται στα στοιχεία της ICIJ μια οδός στο Μαρούσι, όπου στεγάζονται τα γραφεία μεγάλης ελληνικής βιομηχανίας. «ΤΑ ΝΕΑ» επικοινώνησαν με τη γραμματεία της εταιρείας, η οποία απάντησε πως δεν υπάρχει κάποιος εργαζόμενος εκεί με αυτό το όνομα. Η Atlas χειριζόταν επίσης την υπεράκτια εταιρεία Astride Investments Ltd., με διευθυντές τους Κωνσταντίνο και Χριστόφορο Βαρβία, κύριους αντιπροσώπους της Western Union που εξειδικεύεται στις υπηρεσίες αποστολής χρημάτων στο εξωτερικό. Επιπλέον, η εταιρεία του κ. Bird μεσολάβησε για τις Banyan Properties Limited και Pressworth Limited της διάσημης για τη φιλανθρωπική της δράση Ασπας Γυφτοπούλου, για την Hydine Limited του ιδιοκτήτη κατασκευαστικής εταιρείας Μάριου Παπαθάνου και για πολλές ακόμη. Ολα τα στοιχεία μπορούν να αναζητηθούν στη διεύθυνση www. icij.org.

ΤΑ ΝΕΑ