Κρυφό Σχολειό και Ιστορία - Του Χρυσόστομου Τσιρίδη

Η φωτογραφία είναι από:

http://tera-amou.pblogs.gr/2012/02/eyelikth-zwnh-paidomazwma-kryfo-sholeio-a-dhmotikoy-nisyros.html

Ο  Δημήτρης Ψαθάς, με αφορμή  άποψη Ξένων Ιστορικών ότι στον Μαραθώνα οι Πέρσες  ηττήθηκαν... από την υπερβολική ζέστη (!) και όχι από τον ηρωισμό των Ελλήνων και το ευφυές σχέδιο του Μιλτιάδη, σχολίαζε πικρόχολα:

"ώρες είναι να μας πούνε ότι στην Σαλαμίνα, δεν έγινε Ναυμαχία,

αλλά.... ιστιοπλοϊκοί αγώνες"  (!).

Παλιά υπόθεση η πολυτέλεια των Ιστορικών να  "γράφουν την Ιστορία",

σε... κλιματιζόμενα γραφεία ή.... επί των ανακλίντρων.

Περιπαικτικός, επί του θέματος, ο κατά τα άλλα αυστηρός  προσωκρατικός  Ξενοφάνης .

(δες  Υ.Γ  στο τέλος του σημειώματος)

…..Για να αποδεχθούν κάποιοι την  εννοιολογία του  ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ,

απαιτούν να τους επιδειχθεί (!) τουλάχιστον ένα… θρανίο  και ένα… απουσιολόγιο

κάποιου από τα «σχολειά» αυτά.

Και για να μην το ξεχάσω:

Θέλουν  και ένα.... στιγμιότυπο  από τον χορό

που… «δόθηκε»(!) στο Ζάλογγο.

Όταν η  σχηματοποίηση ( το στρογγύλεμα) του Ιστορικού λόγου, όπως λ.χ «…Οι κατακτητές επέτρεπαν  την ίδρυση σχολείων…»,

επικαλύπτει, ισοπεδώνει  «αφανείς» πλην ζωτικότατες διεργασίες ΣYΝΟΧΗΣ και ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ενός Έθνους.

Πώς μπορούν και μιλούν για  Παιδεία, ενός λαού που, λόγω αδιαμφισβήτητων  δεδομένων μακρόχρονης ΔΟΥΛ Ε Ί Α Σ, έξωθεν (ΟΘΩΜΑΝΟΚΡΑΤΙΑ) και έσωθεν (ΚΟΤΣΑΜΠΑΣΙΣΜΟΣ), είχε μοιραία διαμορφώσει  αρνητικούς   «κώδικες»  Ζωής, που βασικά χαρακτηριστικά τους  ήταν:

Α) η απομόνωση και  η αίσθηση  εγκατάλειψης και αδιεξόδου

Β) η  ψυχολογία του ραγιά (φόβος, υποταγή, αφέντης, ανασφάλεια, κατωτερότητα κλπ)

Γ)   προλήψεις, δεισιδαιμονίες

Δ)  απογοήτευση, μοιρολατρία.

Ο Ελληνισμός είχε μία και μόνη ΕΠΙΛΟΓΗ:

Μέσα απ' αυτούς τους κώδικες, ή σωστότερα από την σταδιακή υπέρβασή τους, θα διαμόρφωνε τους όρους  της αυθεντικής, ΔΙΚΗΣ του Παιδείας.

Σ’ αυτήν την ιστορική του φάση, ο λαός  δεν είχε ανάγκη μιας Παιδείας… Γνώσεων σε συνθήκες «ψεύτρας  λευτεριάς», (που…. «πρόσφερε» (!) επιλεκτικά στα μεγάλα  Κέντρα  ο Κατακτητής), αλλά μιας «Παιδείας»  «απ’ τα κόκκαλα βγαλμένης των  Ελλήνων τα ιερά».

Αυτή η μυστηριακή διαδικασία  σταδιακής ανάτασης,συνιστά την εννοιολογία του ΚΡΥΦΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ταυτισμένου με την πορεία προς την συνειδητή  Ελευθερία.

Κατά συνέπεια:

Ένας ιστορικός που «βλέπει», με όρους ενός ελεύθερου  πολίτη, τον  σκλαβωμένο ραγιά, που «αφού  ο κατακτητής (του) επιτρέπει την λειτουργία σχολείων»,

ΑΡΑ (!) μπορεί να μορφωθεί….(!),

προφανώς δεν έχει συνείδηση της  Επιστήμης του.

Ραγιάς… Μορφωμένος (!).

Ραγιάς… με Παιδεία (!)

Πεπαιδευμένος… Σκλάβος(!)

Τα ΟΞΥΜΩΡΑ τερατουργήματα ενός σχηματοποιημένου λόγου.

Η σχηματοποίηση όμως  και η επιφανειακή συρραφή δεδομένων  δεν είναι Ιστορία:

ΔΕΝ ερμηνεύει  ΠΩΣ

από τον   θεοφοβούμενο-θρησκόληπτο  "ραγιά", φτάνουμε στον "απόλυτο  Επαναστάτη".

Τρεις από τους  "πρωταγωνιστές"   του Αγώνα, αποκαλύπτουν  και  ΚΑΤΑΞΙΩΝΟΥΝ με την  εγκυρότητά τους τις.. Νέες  ορίζουσες της Ζωής  του Έλληνα, ως αδιαμφισβήτητο   αποτέλεσμα  μιας παράλληλης, προς την..... επίσημη, αφανούς Παιδείας. ( ή όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται  "κρυφό σχολειό". Πόσο εύστοχα ή όχι.... είναι άλλο θέμα)

Μια αναγκαία σημείωση: Η Ποίηση του Σολωμού, δεν είναι μόνο ένα αισθητικό και  Εθνικό "γεγονός", αλλά και ένας στοχασμός, μια ολοκληρωμένη σπουδή πάνω στα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης. Ενδεικτικές οι παρακάτω αναφορές σε στίχους του.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ  ΣΟΛΩΜΟΣ (Εθνικός Ποιητής):

Αποκαλύπτει  την  σταδιακή  διαφοροποίηση  της ιστορικής Συνείδησης στον  Ελληνισμό.

α) Ιστορία:  «περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις»

ή

β) Ιστορία: «αποκρίνοντο από πάνω κλάψες, άλυσες, φωνές»

ΔΗΛΑΔΗ:

Ιστορία= αδιέξοδη σχηματοποίηση (!)  του  παρελθόντος

(θρήνοι, ανακαλήματα, μεταφυσικές προσμονές  "πάλι με χρόνια, με καιρούς" κλπ)

Ή

Ιστορία=ζώσα Γνώση, Βίωμα, συνείδηση εν εγρηγόρσει,

"κρυμμένη"

σε στίχους  ανεπανάληπτους, παρότι  ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ απλούς,

όπως:

"πάντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα τα μάτια της ψυχής του"

Σημείωση: "φαινομενική απλότητα" και αφανής παιδεία.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ  ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ: (Αγωνιστής. Η  «ψυχή» της Ελληνικής Επανάστασης).

«Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την Ελευθερία της Ελλάδος και δεν την παίρνει πίσω»

Φαινομενικά απλοϊκή και η κουβέντα του Κολοκοτρώνη, αποκαλύπτει όμως μια από τις

σημαντικότερες παραμέτρους του  Αγώνα:

Η θρησκευτικότητα του Έλληνα, στην υπηρεσία της Επανάστασης.

Το νόημα είναι απλό και σαφές. Καθώς και η στόχευση:

ΑΚΥΡΩΣΗ κάθε μεταφυσικής (εννοείται και φόβων, προλήψεων- δεισιδαιμονιών)

από το κυρίαρχο, στην  ψυχή του  ραγιά, Θρησκευτικό συναίσθημα.

Έτσι, (Και.... ανεξάρτητα από την κατά καιρούς, εκούσια ή ακούσια στάση,

λ.χ  αφορισμός Υψηλάντη,  της τότε επίσημης Εκκλησίας) η ΠΙΣΤΗ του γίνεται πλέον αναπόσπαστο κομμάτι, δυναμικό στοιχείο του Αγώνα του για την Ελευθερία.

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ ( κορυφαίος πρωτεργάτης της Ελληνικής Επανάστασης):

«Τι σ’ ωφελεί κι αν ζήσεις («μορφωθείς, πλουτίσεις κλπ») και (=αλλά) είσαι στη σκλαβιά»;

Που σημαίνει:

Ο ραγιάς έπρεπε  πρωτίστως  να  «αποτινάξει» την  μοιρολατρική ΤΑΥΤΙΣΗ  Ζωής και Σκλαβιάς, μετουσιώνοντάς την σε  Δίλημμα  συνείδησης:  Ή Ζωή ή  Σκλαβιά.

Πόσο πιο πολυσήμαντος ακούγεται ο υπέροχος Σολωμικός στίχος,

"Δεν τόξερα  να'ναι η Ζωή μέγα καλό και  πρώτο"

"ενταγμένος" πλέον  στο φανερό και αφανές κάλεσμα  Εθνεγερσίας του Ρήγα.

Και η επιλογή  «Ζωή και Αξιοπρέπεια»   και όχι  «σκλαβιά και εξευτελισμός»,

είναι το ΑΥΤΑΠΟΔΕΙΚΤΟ  της  κάθε Επανάστασης.

σημείωση: Την μεγάλη για το Έθνος στιγμή, το συνειδησιακό αυτό δίλημμα (ζωή ή σκλαβιά), θα γίνει  σύνθημα του απόλυτου  ΑΓΩΝΑ:  Ελευθερία ή  Θάνατος.

Αυτά για την  εννοιολογία του Κρυφού Σχολειού, για όσους αναζητούν ακόμη … καρτέλες  προόδου μαθητών και… διοριστήρια δασκάλων των Κρυφών Σχολειών.

Κλείνοντας,  μια.... απορία μου:

Εφόσον  "επιτρεπόταν η ίδρυση και λειτουργία σχολείων επί Οθωμανοκρατίας...", γιατί αμέσως μετά την  Άλωση οι.... Γραμματιζούμενοι

"λαβόμενοι των οδών, διέφευγον  εις.... Παρισίους και αλλαχού της Ευρώπης...";

Και επιστρέψαντες, ΜΕΤΑ (!) την  Επανάσταση, σάρκαζαν  τους  αυτόχθονες-αγωνιστές: "αυτοί  ουδέ σαλάταν είναι ικανοί να παρασκευάσωσιν..."

Ας δούμε και απ' αυτήν την άποψη  την  αναγκαιότητα μιας  άλλης  Παιδείας για τον ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΟ (!) ραγιά.

Και το Υστερόγραφο που υποσχεθήκαμε:

Υ.Γ πώς η ιστορία γίνεται... χαλαρή κουβέντα  ανακλίντρου).

( Ή πώς η Ιστορία  γίνεται  τηλεοπτικό  κουβεντολόι,  την... σήμερον)

«πηλίκος ήσθα, ότε Μήδος….. αφίκετο»,

ρωτάει τον συνομιλητή του,  ο  προσωκρατικός  Ξενοφάνης (6ος  αι. π.Χ),

στην διάρκεια ενός  χειμωνιάτικου... σουαρέ,

και μας «αιφνιδιάζει» (καθότι θεωρείται από τους... αυστηρούς)

υποστηρίζοντας και τα εξής… ωραία (πάντως):

πρέπει   τέτοια πράγματα να τα συζητούν οι άνθρωποι (χρη τοιαύτα λέγειν)

μπροστά στο Τζάκι (…παρά πυρί, χειμώνος εν ώρη),

ενώ απολαμβάνουν το κρασάκι τους (πίνοντες γλυκύν οίνον),

μασουλώντας ξηρούς καρπούς  (υποτρώγοντες… ερεβίνθους…)

μετά το δείπνο, χορτάτοι  (με γεμάτο στομάχι) (έμπλεοι όντες)

ξαπλωμένοι σε μαλακά ανάκλιντρα (εν κλίνη μαλακή κατακείμενοι).

Σύντομος σχολιασμός:

α) Οι Πέρσες, κάθε άλλο παρά… «αφίκοντο», αλλά,  το 547 π.Χ.,

κατέλαβαν και κατέστρεψαν την Κολοφώνα, πατρίδα του Ξενοφάνη.

β) Φαίνεται ότι ο… κύαμος και ο ερέβινθος

(το.. κουκί και το ρεβίθι  των… παραμυθια-σμάτων  μας),

έχουν μακρά παράδοση.

Χρυσόστομος  Τσιρίδης

Chris Blog