Δεν είμαι περήφανος straight - Του Θάνου Τζήμερου*

Καταλαβαίνω την ανάγκη. Το «υπερηφανεύομαι» είναι το αντίθετο του «ντρέπομαι». Κι όταν απαντάς σε μια κοινωνία που αναγκάζει τον ομοφυλόφιλο να ντρέπεται, θα τσιτώσεις το ρήμα προς την άλλη πλευρά, ακριβώς όπως ισιώνεις ένα στραβό έλασμα λυγίζοντάς το προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Όμως, τι σημαίνει ομοφυλόφιλη υπερηφάνεια; Δεν είναι το ίδιο ρατσιστικό με αυτό που προσπαθεί να αντιμετωπίσει; Πώς θα ακούγονταν μια παρέλαση straight υπερηφάνειας;

Οι ερωτικές επιλογές του ανθρώπου δεν είναι κάτι για το οποίο μπορεί να είναι ή να μην είναι περήφανος, ακριβώς όπως δεν νοείται να είναι κάποιος περήφανος επειδή έχει πράσινα μάτια, προτιμάει τον μουσακά από το παστίτσιο ή το βουνό από τη θάλασσα για διακοπές. Κάθε ερωτική ταυτότητα είναι απόλυτα αποδεκτή και κάθε ερωτική επιλογή μεταξύ συναινούντων ενηλίκων είναι το ίδιο φυσιολογική με όλες τις άλλες. Αυτός είναι κοινός τόπος για τους ανθρώπους με ανοιχτό μυαλό και σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα. Άρα, οι παρελάσεις δεν γίνονται γι' αυτούς. Τότε, για ποιους γίνονται;

Θα έλεγα ότι γίνονται πρώτα για την ίδια την ομοφυλόφιλη κοινότητα. Άνθρωποι που αναγκάστηκαν να κρύβονται, να σκηνοθετούν μια δεύτερη ζωή για να γίνουν αποδεκτοί από τον περίγυρο, να διώκονται ακόμη κι από την ίδια την οικογένειά τους, να μην έχουν τα αστικά δικαιώματα που οι «straight» απολαμβάνουν, είναι φυσικό να αισθάνονται την ανάγκη να πουν «ε, λοιπόν, αυτοί είμαστε και σ' όποιον αρέσει - και είμαστε πολλοί περισσότεροι απ' όσο νομίζετε». Η αίσθηση ότι ανήκεις σε μια συμπαγή, δυναμική ομάδα τονώνει την αυτοπεποίθηση, σου δίνει ενέργεια, γιατί ένας ομοφυλόφιλος πρέπει να παλέψει για όσα οι υπόλοιποι βρίσκουμε έτοιμα, στο πιάτο. Κι όταν στην εκδήλωση συμμετέχουν και ζευγάρια με τα παιδιά τους, ναι, αυτό δείχνει ότι κάτι αλλάζει στην ελληνική κοινωνία.

Στην Ελλάδα του 2013 υπάρχει κι ένας λόγος παραπάνω: έχει τόσο πολύ διογκωθεί απειλητικά ο φασισμός κάθε απόχρωσης που ένας υγιής πολίτης αισθάνεται την ανάγκη να αμυνθεί διαδηλώνοντας με οποιαδήποτε αφορμή υπέρ του δικαιώματος κάθε ανθρώπου να κάνει τις επιλογές του σε οποιονδήποτε τομέα και να μην στιγματίζεται γι' αυτές.

Μέχρι εδώ συμφωνώ και προσυπογράφω. Αν όμως, εκτός από μια αυτοαναφορική εκδήλωση, η παρέλαση ομοφυλόφιλης υπερηφάνειας έχει στόχο να μιλήσει στους «άλλους», πολύ φοβάμαι ότι κάνει λάθος. Οι «άλλοι» ανήκουν στο φάσμα που προσδιορίζεται από τους ρατσιστές ακραίους ομοφοβικούς μέχρι τους μετριοπαθείς συντηρητικούς, που ανέχονται αλλά δεν αποδέχονται. Καθώς οι ακραίοι κάθε είδους είναι δύσκολο να πάψουν να είναι τέτοιοι (συνήθως δεν έχουν και το διανοητικό υπόβαθρο για να επεξεργαστούν ανάλογα θέματα) τι μένει; Οι μετριοπαθείς. Αυτοί ουσιαστικά είναι το target group κάθε παρόμοιας ενέργειας. Πόσο βοηθιούνται στο να γίνουν, από άβολοι θεατές, υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, από τα φτερά, τα πούπουλα, τα δερμάτινα στριγκάκια, τους ημίγυμνους «παιδαράδες» και τα φορτηγά-παρωδία καρναβαλικού άρματος με τους... αρχαίους gay στην καρότσα; Πόσο κερδίζει την εκτίμηση το κιτς και η πρόκληση; Πόσο προωθείται η ιδέα της ένταξης σε μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις, όταν η ίδια παρέλαση παγιώνει τη διάκριση «εμείς από δω, εσείς από κει;».

Καλώς ή κακώς το παιχνίδι της επικοινωνίας παίζεται με συγκεκριμένους όρους. Κανένας ρεπόρτερ δεν θα φωτογραφίσει μια ομάδα διανοούμενων που συμπαρίστανται στην πορεία. Τα στριγκάκια και τις «φτερούδες» θα φωτογραφήσει. Αυτά θα προβάλουν οι αντιδραστικές φυλλάδες και τα blogs. Aυτά θα δουν οι νοικοκυραίοι. Και οι περισσότεροι θα φτύσουν στον κόρφο τους μην τυχόν και το παιδί τους γίνει έτσι. Το ίδιο κάνουν κι όταν βλέπουν τη Lady Gaga. Δεν θα ήθελαν η κόρη τους να ντύνεται έτσι. Προφανώς, η έλλειψη της αίσθησης του γελοίου είναι διαφυλετική. Ούτε έχει γενική ισχύ η εξίσωση ομοφυλόφιλος=προοδευτικός. Υπάρχουν gay τόσο συντηρητικοί που σε πολλές εκφάνσεις της ζωής τους δεν απέχουν από τις απόψεις του Άνθιμου, αλλά και... ετεροφοβικοί που σε απορρίπτουν με τη μία, αν δεν δηλώσεις τουλάχιστον bisexual.

Κι από πάνω, το βλέπεις, έχει ήδη ξεκινήσει η εμπορευματοποίηση της ιδέας, με καταληκτικό στάδιο τη «φολκλοροποίηση», δηλαδή τον ευνουχισμό της. Πολιτικοί που ψαρεύουν τις ψήφους της κοινότητας, «παράγοντες» του gay χώρου που προσθέτουν γραμμές στο βιογραφικό τους, τοπικοί άρχοντες που ονειρεύονται τουρισμό σε ένα πανηγύρι όχι πολύ διαφορετικό από τη γιορτή του πολιούχου αγίου, συνωθούνται μπροστά στις κάμερες και κάνουν δηλώσεις για τις ειδήσεις των 8, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού τους τον κίνδυνο να κατηγορηθείς για ομοφοβικός, κι άντε μετά να αποδείξεις ότι δεν είσαι.

Δυστυχώς, ο πιο αποτελεσματικός δρόμος είναι και ο δυσκολότερος και λέγεται Παιδεία. Συνολική, όχι μόνο του σχολείου. Ο σεβασμός της διαφορετικότητας δεν αφορά μόνο τις ερωτικές επιλογές, αλλά οποιαδήποτε «λοξή» απόφαση ζωής που οι υπόλοιποι βλέπουν με δυσπιστία. Γι' αυτόν τον στόχο αξίζει να συνεργαστούμε όλοι οι προοδευτικοί: ετεροφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, ομοφυλόφιλοι. Έχουμε πολύ δουλειά μπροστά μας, πολλά να προτείνουμε και πολλά να κάνουμε μέχρι τη μέρα που θα χαιρόμαστε βλέποντας ανθρώπους να φιλιούνται στον δρόμο, χωρίς να προσέχουμε το φύλο τους, που οι ερωτικές επιλογές όλων θα είναι αποδεκτές από όλους και θα συζητιούνται ελεύθερα και αφόρτιστα όπως μιλάμε σήμερα για τα χόμπι μας ή τη μουσική που ακούμε. Μέχρι τότε, έχουμε πολύ δρόμο να περπατήσουμε, μαζί. Όχι, όμως, παρελαύνοντας.

*Ο Θάνος Τζήμερος είναι ο Ιδρυτής της πολιτικής κίνησης «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΞΑΝΑ!»

Protagon.gr