O Mάνος Χατζιδάκις «μιλά» στους «Πρωταγωνιστές» - Της Λίνας Παπαδάκη

Το έργο του ανέγγιχτο. Η σκέψη του, κεφάλαιο να ανατρέξεις. Όταν τα επιχειρήματα έχουν στερέψει και η επικαιρότητα ρουφά τη λογική. Τι είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις στις ραδιοφωνικές του εκπομπές, στα Σχόλια, σε συνεντεύξεις, στα τραπέζια φίλων. Με ένα αφιέρωμα στις ανατρεπτικές του ιδέες ολοκληρώνουν οι «Πρωταγωνιστές» τη σεζόν τους, απόψε, στις 22:30' το βράδυ. Η θεωρία της σκέψης επίκαιρη -σήμερα παρά ποτέ- οι πράξεις πολιτική μας. Τα ναι και τα όχι μας. Το στέρνο και η πλάτη μας. Η διαφορά μας στη ζωή, ο διαχωρισμός στα δύο: σε αυτούς που σκύβουν το κεφάλι κι ακολουθούν και σε αυτούς που όρθια στέκουν και χαράζουν δρόμο. Ανάστημα, μαγκιά και διαχρονικότητα.

Αποσπασματικά ακολουθούν μερικά από τα ηχητικά ντοκουμέντα του Μάνου που θα ακουστούν στην εκπομπή. Οι συνομιλητές μας, οι ιδέες μας, η εξουσία, ο φασισμός και η παραδημοσιογραφία. Όλα απόρροια παιδείας, ονείρου, έρωτα κι όλα με στόχο την ανάσταση της επιθυμίας.

Τι ακούσαμε, τελικά, από όσα μας είπε;

«Έχω το μυαλό μου ελεύθερο, σκέπτομαι. Το ίδιο είπα στους νέους, να πάψουν να είναι ζώα. Να πάψουν να βλέπουν τα πράγματα μέσα από χρώματα, οι νέοι του ΠΑΣΟΚ πράσινα, οι Κνίτες κόκκινα και οι της ΝΔ γαλάζια. Το βρίσκω ηλίθιο όλο αυτό το πράγμα. Όταν ο νέος γίνεται όργανο μιας παράταξης, οποιασδήποτε παράταξης, ο τόπος αυτός κινδυνεύει».

«Αλήθεια λοιπόν, τι εννοούμε σαν λέμε παιδεία και δημοκρατία; Την τάξη και την αναξιοπρέπεια; Τις απεχθάνομαι και τις δύο...».

«Είναι λάθος να νομίζουμε ότι περιφρουρείται η ελευθερία μας με το να καταδιώκονται άνθρωποι που δε μας νοιάζουν. Θα 'ρθει μια δεδομένη στιγμή που και εμείς δε θα μοιάζουμε με κάποιους κι εμείς σωστά θα καταδιωχθούμε. Μην ξεχνάμε ότι αυτό είναι η αρχή και η βάση του εθνικοσοσιαλισμού και του φασισμού. Δεν κινδυνεύουμε απ' αυτούς που δε μας μοιάζουν. Κινδυνεύουμε απ' αυτούς που μας περιφρουρούνε».

«Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, αν συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά. Από την ώρα που ο Φρανκενστάιν γίνεται στόλισμα νεανικού δωματίου, ο κόσμος προχωράει μαθηματικά στην εκμηδένισή του. Γιατί δεν είναι που σταμάτησε να φοβάται, αλλά γιατί συνήθισε να φοβάται. Κι εγώ με τη σειρά μου δεν φοβάμαι τίποτα περισσότερο απ το μυαλό της κότας. Απ' το να υποχρεωθώ να συνομιλήσω με μια κότα ή με έναν σκύλο ή τέλος πάντων, με ένα ζώο δυνατό που βρυχάται».

«Η κολακεία, η χυδαία κολακεία λαϊκών ενστίκτων δεν είναι ένα πρωτοφανέρωτο δείγμα επιτυχούς οπτικής για άλωση της εξουσίας. Είχε γίνει και στην Ιταλία πριν από τον Μουσολίνι και στη Γερμανία πριν από τον Χίτλερ. Αυτό στηλιτεύω.».

«Φροντίστε να μην είστε ανένταχτοι. Η πανέξυπνη ασφάλειά μας τους υποπτεύεται τους ανένταχτους. Φροντίστε να ενταχθείτε σε μια κομματική παράταξη για να μπορέσουν οι ασφαλίτες να κοιμούνται ήσυχοι».

«Κανένα σύστημα δεν θα σας υποσχεθεί την ελευθερία σας, δεν υπάρχει τέτοιο σύστημα, σας είπαν ψέματα. Μόνιμα θα διεκδικείτε ολοένα και περισσότερο αυτό που σας αρνούνται βασιζόμενοι στην κούραση σας, με λίγες μόνο εξαιρέσεις. Μα, με τις εξαιρέσεις ο κόσμος προχωρά. Όσοι ανθέξετε θα πάτε ένα βήμα πιο μπροστά».

«Η εξουσία είτε κομμουνιστική, είτε δημοκρατική, είτε ρωσοσιαλιστική, είτε θεοκρατική είναι βάρβαρη, άθλια και απάνθρωπη. Νομίζω πως είναι καιρός προς τα εκεί να στρέψουμε το μίσος μας και τους αγώνες μας».

«Η παραδημοσιογραφία είναι κάτι σαν παρακρατική οργάνωση, αλλά δεν έχει σχέση με το κράτος. Αντίθετα πολλές φορές το πολεμάει. Ανθεί σε περιόδους παρακμής και με την επιπόλαιη ανοχή της επισήμου δημοσιογραφίας. Κύριος σκοπός της είναι ο εκφοβισμός, υπηρετώντας σκοτεινά ή ευτελή συμφέροντα. Οι σοβαροί δημοσιογράφοι γνωρίζουν την ύπαρξή της, την περιφρονούν, τη συνηθίζουν αλλά και δεν πιστεύουν στην κάποια, όποια σημασία της παρουσίας της. Η παραδημοσιογραφία όμως υπάρχει, λειτουργεί κι επιβάλλεται. Ανεύθυνη και αντιπαθητική».

«Πιστεύω στην υγρασία της νύχτας, στα αγάλματα που ταξιδεύουν μέρα νύχτα μες σε δαπανηρές συσκευασίες και στα κλειστά παράθυρα εργοστασίων που απεργούν. Πιστεύω στη λιτανεία των αυτοκινήτων, στα νευρικά σφυρίγματα ενός εγκαταλελειμμένου αστυφύλακα και στην οσμή από σελίδες άκοπες των σχολικών βιβλίων. Πιστεύω στις ποιητικές ανθολογίες, στις διαφημίσεις ταυρομαχιών του 35 και στα σημάδια του κορμιού σου που φανερώνουν έρωτα. Τέλος, πιστεύω στον θάνατο της μνήμης και στην ανάσταση των επιθυμιών  εν μέσω ρόδων, γιασεμιών και υακίνθων. Και τούτο εγένετο, Αμήν».

Δείτε τα τρέιλερ της εκπομπής

*Η φωτογραφία είναι του Γιώργου Τζαμτζή, φωτογράφου και φίλου του Μάνου Χατζιδάκι. Η φωτογραφία δημοσιεύεται πρώτη φορά όπως και άλλο υλικό που θα παίξει η εκπομπή.

Protagon.gr