Μοιχεία… Κοινωνική απαξία ή τιμωρία; - Της Ηλιάνας Βολονάκη*

Μοιχεία... η κοινωνική απαξία αλλά και η τιμωρία της ως έγκλημα ποικίλει ανά τον χρόνο αλλά και από χώρα σε χώρα. Η Ελλάδα δεν μένει εκτός καθώς η μοιχεία ήταν ποινικό αδίκημα σχεδόν από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους.

Αποποινικοποιήθηκε μάλλον πρόσφατα, θα έλεγα, όταν το 1981 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να καταργήσει το άρθρο 357 του Ποινικού Κώδικα που προέβλεπε ποινή φυλάκισης για τη μοιχεία.

Η πράξη της μοιχείας εμπεριείχε το στοιχείο της ποινικοποίησης από τα αρχαία ακόμη χρόνια.

Στην αρχαία Αθήνα ήταν βαρύτατο έγκλημα και η τιμωρία των μοιχών αποφασιζόταν στο δικαστήριο. Ωστόσο, ο παλαιότερος νόμος του Δράκοντα άφηνε το περιθώριο σε αυτόν που έπιανε επ’ αυτοφώρω τους μοιχούς να αποφασίσει για την τύχη τους.

Αργότερα οι νόμοι του Σόλωνα πρόσφεραν στο σύζυγο τρεις εναλλακτικές. Είτε να σκοτώσει και τους δυο μοιχούς, είτε να ευνουχίσει το μοιχό, είτε να τον εξαναγκάσει με βασανιστήρια να εξαγοράσει τη ζωή του. Το παράδοξο ήταν ότι στην περίπτωση που είχε χρησιμοποιηθεί βία για τη συνεύρεση, ο σύζυγος δεν μπορούσε να απαιτήσει παρά μόνο μια αποζημίωση που οριζόταν από το δικαστήριο.

Από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, με το άρθρο 286 του Ποινικού Νόμου της Βαυαροκρατίας που ίσχυσε έως τις 31 Δεκεμβρίου 1950, η διάπραξη μοιχείας χαρακτηριζόταν ως πλημμέλημα και παρέμεινε ως τέτοιο στον Ποινικό Κώδικα που ίσχυσε από την 1η Ιανουαρίου 1951. Ο Ποινικός Κώδικας όριζε με το άρθρο 357 ποινή ενός έτους για τους μοιχούς ενώ δίωξη υπήρχε μετά από έγκληση του παθόντος συζύγου. Πάντως για να στοιχειοθετηθεί το αδίκημα έπρεπε οι μοιχοί να συλληφθούν επ’ αυτοφώρω και μάλιστα χωρίς τα ρούχα τους.

Η αποποινικοποίηση του αδικήματος στην Ελλάδα ήρθε το 1982 από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.

Η αντίδραση της Εκκλησίας, που φοβόταν την χαλάρωση των ηθών και τον κλονισμό του θεσμού της οικογένειας και του γάμου, δεν επηρέασε την κυβέρνηση η οποία παρέμεινε αμετακίνητη στη θέση της.

Η κατάργηση του άρθρου 357 του Ποινικού Κώδικα έγινε με το άρθρο 8 του Νόμου 1272/82. Ένα χρόνο αργότερα, η μοιχεία έπαψε να αποτελεί και λόγο διαζυγίου σε περίπτωση που δεν έχουν διαταραχθεί ανεπανόρθωτα οι συζυγικές σχέσεις.

Σε ορισμένες μουσουλμανικές χώρες, μάλιστα, το αδίκημα της μοιχείας τιμωρείται ακόμα και με θάνατο!

Η σεξουαλική σχέση ενός παντρεμένου ατόμου με άτομο διαφορετικό από τον ή την σύζυγό του είναι μοιχεία ή όπως την ορίζουν οι νομικοί η παράβαση της συζυγικής πίστης που συνίσταται στην εξώγαμη κατά φύση συνουσία μεταξύ δύο ετερόφυλων προσώπων τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι έγγαμο.

Οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες- Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Μουσουλμανισμός- είναι κατηγορηματικές στην καταδίκη της μοιχείας, υπακούοντας στην έβδομη εντολή που έδωσε ο Θεός στον Αβραάμ: Ου μοιχεύσεις.

Κι ενώ Ιουδαϊσμός και Χριστιανισμός αρκούνται σε εκκλησιαστικά επιτίμια, στα κράτη όπου εφαρμόζεται η Σαρία- ισλαμικός θρησκευτικός νόμος-, οι ποινές είναι ιδιαίτερα απάνθρωπες, κυρίως για τις γυναίκες- ραβδισμοί ή λιθοβολισμός.

Πιο ανεκτικοί εμφανίζονται οι Ινδουιστές, οι Εσκιμώοι και ορισμένοι λαοί της Αφρικής και της Πολυνησίας.

Στην Ευρώπη και την Αμερική η μοιχεία αποτελούσε ή και εξακολουθεί να αποτελεί λόγο διαζυγίου. Η γενικότερη τάση για ισότητα των δύο φύλων έχει οδηγήσει σχεδόν σε όλες τις χώρες αυτών των περιοχών σε αποποινικοποίηση της μοιχείας.

* Η Ηλιάνα Βολονάκη είναι συγγραφέας