Η λεπτή κόκκινη γραμμή - Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Η λεπτή κόκκινη γραμμή δεν έχει καμία σχέση με τις «κόκκινες γραμμές» των πολιτικών. Είναι βουβή, είναι αόρατη και όσοι την ξεπερνούν δεν δηλώνουν την πρόθεσή τους εκ των προτέρων, μάλλον ούτε οι ίδιοι δεν την έβλεπαν ώς τη στιγμή που πέρασαν στην άλλη όχθη. Είναι το όριο, το μη παρέκει, η στιγμή που συνειδητοποιείς πως η ζωή που ζούσες μέχρι χθες σήμερα δεν υπάρχει πια. Οι αφορμές μπορεί να μοιάζουν ασήμαντες, όπως το πάρκο που γέμισε την πλατεία Ταξίμ, η μερική ποτοαπαγόρευση, η λογοκρισία των ερωτικών διαχύσεων. Ηταν τα συμπτώματα ενός συμβολικού θανάτου: τα πιο εκσυγχρονισμένα στρώματα της τουρκικής κοινωνίας βρέθηκαν μπροστά στο φάσμα της ισλαμικής θεοκρατίας και ξεσηκώθηκαν όχι για να διεκδικήσουν πολιτικές ελευθερίες ή οικονομικές παροχές. Ξεσηκώθηκαν για να υπερασπιστούν τα πολιτισμικά τους κεκτημένα, την εκκοσμικευμένη παιδεία τους, τον τρόπο ζωής τους.

Για την ελληνική κοινωνία, για εμάς, η λεπτή κόκκινη γραμμή, η πολιτισμική κατάκτηση που προγραμματίζει τη συμπεριφορά μας και τον τρόπο ζωής μας είναι η ευρωπαϊκή μας ένταξη. Αυτή μας βοήθησε να σταθεροποιήσουμε ένα δημοκρατικό πολίτευμα το οποίο, όσο κι αν το χλευάζουμε,το ένστικτο αυτοσυντήρησης δεν μας επιτρέπει να του γυρίσουμε την πλάτη. Αυτή μας βοήθησε, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη βαρβαρότητα του Εμφυλίου, να διανύσουμε την απόσταση που μας χώριζε από τον σύγχρονο κόσμο. Αυτή μας παρείχε την ασφάλεια που μας επέτρεπε, αν και «Ευρωπαίοι», να διεκδικούμε το δικαίωμα στην εξαίρεση, στην ιδιαιτερότητα, ακόμη και στην όχι πάντα και τόσο χαριτωμένη μας γραφικότητα. Αυτή τέλος οργάνωσε την κοινωνική ευμάρεια.

Το 2011, όταν στην πλατεία Συντάγματος οι «Αγανακτισμένοι» μούντζωναν το Κοινοβούλιο και ζωγράφιζαν πάνω στο πορτρέτο της Μέρκελ αγκυλωτούς σταυρούς, η λεπτή κόκκινη γραμμή εξακολουθούσε να μας προστατεύει. Δεν είχαμε υπερβεί το ψυχολογικό όριο της ρήξης. Η κοινωνική ευμάρεια είχε τρωθεί, αλλά ελάχιστοι πίστευαν πως μπορεί να κινδυνεύει ο τρόπος ζωής τους. Οι περισσότεροι θεωρούσαν πως η κρίση είναι πρόσκαιρη. Οι «Αγανακτισμένοι» άδειασαν την πλατεία διότι μετά το τέλος Ιουνίου όλοι πάνε διακοπές και η πολιτική τάξη κατάφερε να αφομοιώσει τους κραδασμούς που προκάλεσαν. Εφτιαξε τη Χρυσή Αυγή, τους Ανεξάρτητους Ελληνες και πρόσφερε στον ΣΥΡΙΖΑ τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Το καλοκαίρι του 2013 δεν έχει καμία σχέση με το καλοκαίρι του 2011. Με το ένα τρίτο του πληθυσμού καταδικασμένο στην ανεργία, και το υπόλοιπο να ιδρώνει για να συντηρήσει με τα χρήματά του ένα Δημόσιο διαλυμένο, άχρηστο, πειρατικό και κακόηθες και την κοινωνική διάλυση σε επίπεδα πολέμου, η υπέρβαση της λεπτής κόκκινης γραμμής αρχίζει και μοιάζει πολύ κοντινή προοπτική. Η ελάχιστη ευρωπαϊκή ηγεσία, εγκλωβισμένη στον αυτισμό των οικονομικών δεικτών, αδυνατεί να συνειδητοποιήσει ότι αν η ελληνική κοινωνία χάσει τα πολιτισμικά της κεκτημένα θα περιπέσει σε καθεστώς βαρβαρότητας. Το οποίο δεν θα έχει καν τα χαρακτηριστικά οργανωμένης σύγκρουσης, όπως στην Αίγυπτο με τους ισλαμιστές, τους κοσμικούς και τον στρατό επιδιαιτητή των εξελίξεων. Θα είναι άναρχο, σαν καθολικός καρκίνος. Η ακόμη λιγότερη κι απ’ την ελάχιστη ευρωπαϊκή δική μας ηγεσία αδυνατεί να δει τις σκιές που συγκεντρώνονται γύρω απ’ την λεπτή κόκκινη γραμμή. Οταν δεν ακούει φωνές στους δρόμους νομίζει πως όλα πάνε καλά, Ή τουλάχιστον, εθισμένη στην υποκρισία, παριστάνει ότι νομίζει πως όλα πάνε καλά. Ο Κάφκα έγραψε σε ένα μονοσέλιδο αριστούργημα πως περισσότερο κι απ’ το τραγούδι των Σειρήνων πρέπει να φοβάσαι τη σιωπή τους.

Η Καθημερινή