‘Ακίνητη’ κοινωνία - Του Ηλία Καραβόλια

Είναι γνωστό ότι  η ελληνική κοινωνία έχει αλλεργία στον μακροχρόνιο σχεδιασμό, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Θυμάμαι την κουβέντα μου με πρώην υπουργό, όταν του μίλησα για τo ότι πρέπει μια  κυβέρνηση να ωθεί  τράπεζες και ασφαλιστικές, ώστε να υιοθετήσουν τα ασφαλιστήρια ‘απώλειας εισοδήματος’, στις συμβάσεις στεγαστικών δανείων. Ουσιαστικά, να καλύπτονται οι δανειολήπτες σε περίπτωση πτώσης του εισοδήματος τους, είτε λόγω πληθωρισμού (inflation-linked) είτε λόγω πτώσης του ΑΕΠ της χώρας( GDP linked). Εργαλεία αντιστάθμισης δηλαδή, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την κυβέρνηση και στα κρατικά ομόλογα .H απάντηση του ήταν ότι οι μισθοί δύσκολα θα πέσουν στην Ελλάδα και ότι οι Έλληνες δανειολήπτες δεν έχουν συνηθίσει σε τέτοια εργαλεία αντιστάθμισης του κινδύνου. Περιττό να αναφέρω ότι ο τέως υπουργός και νυν βουλευτής, δεν μπορεί να πληρώσει σήμερα το στεγαστικό του, λόγω ραγδαίας πτώσης του μισθού του….

Σήμερα όμως, τρία χρόνια μετά τον όλεθρο της βαθιάς κρίσης, απαιτούνται  βραχυπρόθεσμες προτάσεις και όσο το δυνατόν πιο σύντομες λύσεις, άσχετα αν δεν υπάρχει το μαγικό ραβδί. Και όμως οι  τροϊκανοί, με την σύμπραξη των  κυβερνήσεων, σχεδιάζουν ακόμα…. μακροπρόθεσμα (!),χωρίς να εξηγούν το πότε και το πώς θα πιάσουν οι θυσίες μας τόπο. Εννοείται ότι δεν γνωρίζουν καν το τί  θα αποφέρουν αυτές οι επώδυνες πολιτικές. Και φυσικά ‘γεννούν’ εσκεμμένα έναν εμφύλιο εντός της κοινωνίας: από την μια πλευρά η 'παράταξη'  των εχόντων εργασία και περιουσία από τον ιδιωτικό τομέα , και από την άλλη αυτή των δημόσιων υπαλλήλων.  Δαιμονοποιείται συλλήβδην η δεύτερη κατηγορία, όταν μόνο ένα μέρος αυτής θρέφεται από τις υπέρογκες κρατικές δαπάνες. Εμφανώς δε, μας προβάλλουν ως υπαίτιους του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και  τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες που φοροδιαφεύγουν. Έτσι, σκεπάζουν την πραγματικότητα: η ανώτερη τάξη που διαπλέκεται με την εξουσία σε τράπεζες, κατασκευές, ενέργεια, τουρισμό, ναυτιλία , είναι στην ουσία αυτή που ‘δόμησε’ το ελληνικό μεταπολιτευτικό μόρφωμα. Έστησε, με χορηγίες στα δύο κόμματα, το υπερτροφικό δημόσιο, το σύστημα διαφθοράς, αλλά και το κίβδηλο όνειρο της ΟΝΕ και του ευρώ.

Εννοείται ότι ταυτόχρονα , ‘μικροί, μεσαίοι και μεγάλοι’, είχαν εξομοιωθεί μέσω κατανάλωσης και ιδιοκτησίας: το ακίνητο , το σπίτι που ‘δικαιούνται όλοι στην ζωή’, έγινε το σύμβολο του δανεικού πλούτου, του πιστωμένου μέλλοντος. Και σήμερα  οι κυβερνήσεις το φορολογούν ως προιόν του παρελθόντος ενώ οι τράπεζες αναγκαστικά θα κατασχέσουν όσα ακίνητα δεν εξοφλούνται για πολύ καιρό τώρα από κάποιους έχοντες εισόδημα και ρευστότητα. Αλλά το αστείο είναι ότι θεωρούνται, τόσο οι μη δανεισμένοι ιδιοκτήτες όσο και οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες, ως ομοιογενής φορολογήσιμη μάζα !

Το  γεγονός ότι η ελληνική οικοδομική βιομηχανία ήταν στρεβλή είναι γνωστό. Τα περισσότερα στεγαστικά δόθηκαν  στην εμπορική αξία των ακινήτων, που πριν το 2008 ήταν πολύ κατώτερη της αντικειμενικής. Και φυσικά, χιλιάδες  ιδιοκτήτες είχαν απλά...οικόπεδο και έπαιρναν αντιπαροχή 40-50%, οπότε και γεννήθηκε η τάξη των αναρίθμητων "κατασκευαστών" : χτίζανε επί χρόνια με κόστος 500-1,000 ευρώ το τ.μ. και πωλούσαν 2.500 -3.500 ! Λογική της βιομηχανίας του καφέ και του ρούχου:400-500% περιθώριο για να καλυφθούν φόροι και κόστη, ενώ στην ουσία κονομούσε όλο το σύστημα(και οι τράπεζες απο τους τόκους των δανείων...) Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η μάζα των εκατομμυρίων δανειοληπτών για αγορά σπιτιού ,που σήμερα βλέπει τα χαράτσια και την παράλληλη ραγδαία πτώση μισθών και εισοδημάτων. Άσχετα αν αυτή η μάζα έχει εισόδημα από δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, είναι αλήθεια ότι ένα ποσοστό εξ αυτών δανείστηκε για να ‘κρύψει’ αθέμιτο πλουτισμό. Και αυτό το ποσοστό είναι που δεν θέλει και δεν μπορεί να το ανακαλύψει επί χρόνια η πολιτεία- γιατί έτσι θα θίξει και τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος, το οποίο  ήταν ο ‘ευεργέτης’ που αγόραζε κρατικό ελληνικό χρέος.

Αυτό το swap ,αυτό το σιωπηρό αλισβερίσι, στο οποίο απαραίτητο συστατικό ήταν το φθηνό ευρώ, θα πληρώνει για πολλά χρόνια η ελληνική κοινωνία που σιωπηλά συμμετείχε- έχοντας και όφελος αλλά και  άγνοια κινδύνου. Αλλά όταν η κοινωνία ωφελείται πρόσκαιρα από το χρηματοπιστωτικό τανγκό κρατικών ομολόγων/ιδιωτικών δανείων, τότε γεννιέται το εργαλείο της μακρόχρονης ακινησίας: οι φόροι και τα χαράτσια, που δήθεν θα καλύψουν το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά στην ουσία αυξάνουν το πραγματικό έλλειμμα σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, οικονομία. Και φυσικά ενισχύουν το πιο επικίνδυνο έλλειμμα: αυτό της δημοκρατίας…

http://www.athenspress.gr/