Τα μπουντρούμια της Γκεστάπο - Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

Όταν οι Γερμανοί φυλάκιζαν στα υπόγεια της Κομαντατούρ, στην Κοραή, αμούστακα 14χρονα παιδιά!

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr

Φωτο: Το κτίριο της Εθνικής Ασφαλιστικής στην Κοραή 4, επιτάχθηκε απο τους Γερμανούς κι εγκατέστησαν την Κομαντατούρ, ενώ στα υπόγεια τα κρατητήρια

Το καταφύγιο της πρωτεύουσας,  στα υπόγεια του μεγάρου της «Εθνικής Ασφαλιστικής», της οδού Κοραή 4, που κατασκευάσθηκε το 1938 από τον Μεταξά,  ήταν στον πόλεμο του 1940 προσφιλής χώρος για τον άμαχο πληθυσμό της Αθήνας. Εκεί έτρεχαν μόλις ηχούσαν συναγερμό οι σειρήνες του Λυκαβηττού για να προφυλαχθούν από τους βομβαρδισμούς.

Όταν κατέλαβαν την Αθήνα οι Γερμανοί, εγκατέστησαν εκεί  την Κομαντατούρ  και μετέτρεψαν τα υπόγεια καταφύγια σε κρατητήρια- κολαστήρια για τούς Έλληνες πατριώτες, και προθάλαμο για τον τόπο της εκτέλεσή τους στο Χαϊδάρι. Τα διασωζόμενα ακιδογραφήματα στους τοίχους των κρατητηρίων, μαρτυρούν την αγωνία, τον πόνο, την απελπισία αλλά και το υψηλό φρόνημα  των μελλοθανάτων.

Στους τοίχους  του θαλάμου 4 βρίσκουμε γραμμένα τα ονόματα : «Χούλης Χρίστος, Κοσμετάτος, Χρήστος Κόντος 21-12-42, Ιωάννου Χρήστος, Γ.Ν. Κούτσης  20-12-42, Δ. Χαλκιόπουλος, «το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον», «μάνα γλυκειά», «έχε θάρρος», « Πάψε να κλαίς, η ζωή μας είναι μια ασήμαντη ιστορία, ένα όνειρο μιας νύχτας σκοτεινής...21-7-44» και ακριβώς δίπλα ζωγραφισμένη μια καρδιά.

Στους τοίχους του θαλάμου 7 υπάρχουν οι (ανορθόγραφες) επιγραφές: «Μαλημήδης Μηνάς Ν. Κοκηνηά, Σαρκίς Κώστας, Τάκης Ασβεστάς, κρατούμεθα 30 δια το τράμ από την ώρα 1 1)2  εως της 2, 24 ώρες χωρίς φαί μόνο με νερό 26-7-44 εως 27-7-44». « Ανάθεμα που μέκαναν να τρέχω μες στους δρόμους και άδικα να υποστο του Γερμανού τούς νόμους Λ.Π». Υπάρχει επίσης και η επιγραφή με μεγάλα γράμματα « Χωρίς νερό», τρείς ζωγραφιές, μία με ένα λουλούδι με τη λέξη νερό, μία φυλακισμένη πίσω από τα σιδερα  με  επιγραφή « Νερό θέλω» και η Τρίτη έναν άνδρα πίσω από τα σίδερα με τις λέξεις «Ζητώ νερό» Ζωγραφιές με αποτυπωμένη την αγωνία και επιθυμία για νερό που τους στερούσαν οι δεσμοφύλακές τους.

Φωτο: Ζητώ νερό! Η αγωνία του διψασμένου κρατούμενου

Ο θάλαμος 8 ήταν κρατητήριο γυναικών με επιγραφές (πάντα με την ανορθογραφία τους) : «Στης φυλακής τα σύδερα παριγωριά Ζυτούμε μα δεν ευρέθικε κανείς των πώνο μας να πούμαι, Μαρία, Φωτεινή, ειρίνει, κατήνα. Οποιως των στίχων μας διαβάση παρακαλούμεθα πολί να μην των χαλάση οδείς, 22-7-44. Αδηκωφιλακησμένα κορίτσια Μαρία Κατίνα 1944».

Φωτο: «ΚΑΤΙΝΑ ΦΙΛΙΑ, αδικοκρατούμενες»

Σε άλλους θαλάμους  υπάρχουν οι παρακάτω σημειώσεις : «Τριπόδης και Μαυρομμάτης μαζί σαλταδόροι Ομονοίας. Τριπόδης κώστας ετών 14, τέρμα Ιπποκράτους. Είσοδος 1-7-43 έξοδος; αγνωστος. Νικόλαος Μπάρμπαρης ετών 17 κοπάνα 1943. Μαυρομμάτης Αλέξανδρος ετών 16 Νεράϊδα Βύρωνος, είσοδος 1-7-43, εξοδος άγνωστος. Κόντος Χρήστος είσοδος 22-12-42 για δηαδηλωτής. 7 ανακρίσεις- 8 φορές ξύλο, κρατήθηκα ομηρος, Αβερωφ παρ)ματα. Χατζηχρήστος Ιωάννης είσοδος 22-12-42 πέντε ανακρίσεις. Π. Λεμπέσης 14-6-44, Σ. Παπαδόπουλος 20-8-44, Γεώργιος  Β. Ζωγράφου Περιστέρι, εκατηγορήθηκα διότι εκλ». «Δ. Μωραίτης, 24 ώρες χωρίς φαί και χωρίς νερό. Μόνο μυρίζοντας Γιασεμί»...

Φωτο: Τριπόδης Κώστας 14 ετών, Νικόλαος Μπάρμπαρης ετών 17, Μαυρομάτης Αλέξανδρος ετών 16…

Σημειώματα με μολύβια σε πόρτες : «Κατίνα Φίλια αδικο κρατούμενες. Εισέλθομεν στις 29-7-44, εξέλθομεν ... 8 για τον αβέρωφ». «Σπύρ. Μαστρακελόπουλος, Ιωάν. Μουρούλης, Νικ. Σταθόπουλος, Νικ. Μωράκης Ιωάν. Καναβός, Παν. Κασιμάτης κρατούμενοι από το τράμ Παρασκευή ώρα 9 π.μ. 8-8-44». « Μαυρίκιος Ν. Μαλευρής, τελειόφοιτος Ιατρικής. Κρατούμαι ώς όμηρος Αδίκως φυλακισθείς. Μαρτύρια Ιεράς Εξετάσεως. Είσοδος 15-12-42, έξοδος δια Αβέρωφ 10-1-43» Ε.Δ.Σ. υπόθεσις 940.000.000.000 αλλά είμαι αδίκως μέσα».  Μια Ζωγραφιά  κρατούμενου στο κελλί και μια γυναίκα δίπλα του, λουλούδια με τις λέξεις « Είμαι φυλακή εγώ η μητέρα μου  και η μικρότερη αδελφή μου», Υπάρχουν, ένα σκίτσο του Μουσολίνι δύο χέρια ενωμένα και το όνομα Petrino, και μια διεύθυνση, Λιοσίων  264.

Φωτο: Μια καρδιά, δυο χέρια συμφιλιωμένα, ένα λουλούδι, ένα όνομα: Petrino και μια διεύθυνση : Λιοσίων 264

Τα μπουντρούμια  των μελλοθανάτων

Τους τοίχους των θαλάμων κοσμούν ελληνικές σημαίες, μουσικές νότες, κιθάρες, ένα τράμ, μια καρδιά.. Είναι μνήμες που μεταφέρουν τον επισκέπτη των υπογείων 70 χρόνια πίσω, θυμίζοντας τις τραγικές στιγμές που ζούσαν Έλληνες πατριώτες, νέοι και νέες που έδειχναν περιφρόνηση πρός το θάνατο κι έψαλαν τον εθνικό ύμνο πριν ακουστούν οι ριπές του εκτελεστικού αποσπάσματος. Η τραγωδία των γενναίων  Ελλήνων !... Το 1990, η κυβέρνηση του Κων. Μητσοτάκη κήρυξε το χώρο Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο και το υπουργείο πολιτισμού  επιμελήθηκε και συντήρησε τα υπόγεια και εκθέτει αντικείμενα των κρατουμένων που βρέθηκαν.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Real News