Οδός Λήδρας - Του Δημήτρη Ελευθερόπουλου

photo: Behkah@Flickr

Δευτέρα μεσημέρι και κατευθύνομαι από τη Λάρνακα στη Λευκωσία με το αυτοκίνητο. Η ανυπόφορη ζέστη σε συνδυασμό με την αναπόφευκτη εγρήγορση για το αριστεροτίμονο αμάξι με τους αντίθετους δρόμους, βοηθούν τον ιδρώτα να επιβάλλεται εύκολα στη μάχη με την απόλαυση της διαδρομής. Στα μισά του ταξιδιού, όμως, αρχίζει να ξεπροβάλλει από την πληγωμένη μεριά του νησιού μια τεράστια τουρκική σημαία στις κορυφές του ψευδοκράτους και μου παγώνει το κορμί.

Δεν υπήρξα ποτέ εθνικιστής ή θρησκόληπτος, το οποίο πιθανότατα θα βόλευε την ηγεσία της πατρίδας μου. Η δύναμη της συγκεκριμένης εικόνας όμως, εξαϋλώνει τρομακτικά εύκολα τις πεποιθήσεις μου περί ίσων συναισθημάτων, για όλους ανεξαιρέτως τους Ανθρώπους. Εισβάλλει μέσα μου η μηχανή του χρόνου και μου δαγκώνει λυσσαλέα την ψυχή, στάζοντας το δηλητήριο του μίσους στο αίμα μου.

Αυτή η ρωγμή του χρόνου με ταξιδεύει στο 1974, όταν και επισημοποιήθηκε ο χάρτης της ντροπής, με το λευκό να περιορίζεται στη νότια πλευρά του νησιού, και το κόκκινο από ατόφιο αίμα να πνίγει την Αμμόχωστο και να οριοθετεί ένα κράτος φάντασμα. Μια γκροτέσκα μεταμόρφωση του νησιού της Αφροδίτης, που αυτοαποκαλείται «Τουρκική δημοκρατία της βορείου Κύπρου». Προσπαθώ να βρω απαντήσεις, στο πώς φτάσαμε να είναι η Λευκωσία η μοναδική διχοτομημένη πρωτεύουσα στον κόσμο, παρότι η φωνή της συχωρεμένης γιαγιάς μου αντηχεί ξανά μέσα μου έπειτα από χρόνια. «Μην τα σκαλίζεις, γιε μου», τη θυμάμαι να μου λέει, κάθε φορά που άνοιγα την κλειδαμπαρωμένη ντουλάπα με τα προβλήματα της οικογένειας. Δεν μπορώ όμως να μην τα σκαλίζω . Έτσι και αλλιώς, ένα σημείο στίξης, ένα κόμμα, και το πού θα το τοποθετήσεις στο «πίστευε και μη ερεύνα», καθορίζει τη στάση ζωής μας.

Σύμφωνα με τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο Φρίντριχ Χέγκελ, η Ιστορία είναι ένα ποτάμι. Ακόμα και η μικρότερη κίνηση του νερού σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο του ποταμού καθορίζεται από το ρεύμα και τον όγκο του νερού στο υπόλοιπο μήκος της κοίτης. Η καταγραφή της ιστορίας του Κυπριακού, όμως, δε βοηθάει στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων και δίκαιη απόδοση ευθυνών. Θυμίζει ποτάμι σε πλήρη ξηρασία. Εγκλωβισμένη θαρρείς στα κατάλοιπα του ελληνικού εμφυλίου του 1946, σου δείχνει δυο τελείως διαφορετικά πρόσωπα. Ποιο θα καταφέρεις να δεις, εξαρτάται από το πώς θα ξεκινήσεις να διαβάζεις το βιβλίο της. Από «δεξιά» ή από «αριστερά»; Σε μια βαθιά πολιτικοποιημένη, σε σημείο πόλωσης, χώρα, αυτό το πράγμα εξοστρακίζει για τα καλά την αναζήτηση αλήθειας και σε οδηγεί σε αδιέξοδο. Προφανώς, όμως, αυτός είναι και ο απώτερος σκοπός της.

Βρίσκομαι στην οδό Λήδρας, την ώρα που ο ήλιος δεν μπορεί να αποφασίσει αν θα χαρίσει τα καλύτερά του χρώματα στο καμπαναριό της εκκλησίας του αρχαγγέλου Μιχαήλ ή στο μιναρέ του τεμένους Σελιμιγιέ. Είναι ο διάσημος πεζόδρομος των αντιφάσεων, όπου τα μισά πλακάκια του αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής κουλτούρας και τα υπόλοιπα ανήκουν στην παρωχημένη ανατολή. Είναι ο συγχυσμένος αυτός δρόμος στον οποίο αναφέρεται ο μοναδικός Έλληνας που αποτελεί πρότυπο για μένα, απαγγέλλοντας «είδα ξεριζωμένους να περνούν τη γραμμή, για μια πόρνη φτηνή ή για καζίνο και πούρα, έτσι και αλλιώς μπερδεμένη η πίστη μας η καημένη..»

Βαδίζω σκυφτός πάνω του, για να με οδηγήσει σε ένα φυλάκιο ανάμεσα σ’ ερειπωμένα, μισογκρεμισμένα σπιτικά. Παρατηρώ αυτό που γράφει στο χώμα του, από φτηνό ασβέστη και ανεκτίμητο συναίσθημα Ελλήνων πολιτών. «ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ». Διαχρονικά, ο Έλληνας στάθηκε πιο συνεπής απέναντι στην Ιστορία από τους ίδιους τους ηγέτες του. Τη συγχώρεσε πολλές φορές την κυρά Λένγκω του και θυσιάστηκε για να διορθώσει τα λάθη που έκανε.

Όταν η Ιστορία τον κάλεσε, παρέδωσε τη ζωή του στις ακτές της Κυρήνειας. Εκεί όπου θα έπρεπε να γίνει το μνήμα του τουρκικού επεκτατισμού, πολέμησε ολομόναχος, γιατί δεν δόθηκε ποτέ η εντολή στα ελληνικά αεροπλάνα να απογειωθούν. Όταν η Ιστορία διψούσε για αίμα προδομένη από την ίδια τη χώρα που προήγαγε τη Δημοκρατία, εκείνος ανέβηκε στα κάγκελα του Πολυτεχνείου και κοίταξε κατάματα τα τανκς. Υπενθύμισε σ’ αυτούς που τα οδηγούσαν πως είναι αδέρφια του και τους προσέφερε την ψυχή του σαν αντίτιμο για το έγκλημα που έκανε η μάνα πατρίδα. Κι όταν η Ιστορία όφειλε να επιδιορθωθεί, σκαρφάλωσε σε έναν ιστό γι’ αυτού του τόπου το σωστό, καλωσόρισε τον θάνατο στα κατεχόμενα, και μόλις τον χτύπησε η σφαίρα στον λαιμό, κράτησε σφιχτά στην παλάμη τα τσιγάρα του για να κεράσει τον ξάδερφό του που «έφυγε τρεις μέρες πριν».

Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι Έλληνες του σήμερα, όμως, που βιάζεται να γράψει η πόρνη η Ιστορία ότι ξοφλήσαμε, έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα τεράστιο πρόβλημα. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο εχθρός μας και τι μορφή έχει. Οι μετανάστες είναι απειλή μόνο σε ανθρωποειδή, με ντοπαρισμένα μούσκουλα και λοβοτομημένα κεφάλια. Οι πολιτικοί μας είναι δημιουργήματα της αρρωστημένης επιφανειακότητάς μας και του χειρότερου εαυτού μας, ενώ οι απόγονοι του Χίτλερ μας προβάλλουν σαν εναλλακτική την πτώχευση, τη δραχμή και την εξαθλίωση. Ο νους μου που είναι αληταριό, επαναφέρει στο μυαλό μου την εικόνα της τουρκικής σημαίας στη κορυφή του ψευδοκράτους κι αναλογίζομαι.. Αν είναι να πονάς γιατί έχασες το σπίτι σου και τα αγαπημένα σου πρόσωπα, αν είναι να έχεις μίσος και οργή μέσα σου για ό,τι σου κατακρεούργησαν, τουλάχιστον να σου έχει μείνει το δικαίωμα να γνωρίζεις και να πολεμάς τον εχθρό σου...

Protagon.gr