Οι μαρτυρικές καταθέσεις των ναυαγών στο Φαρμακονήσι στον Λιμενάρχη Λέρου

Ρίχνουν φως στις αιτίες του τραγικού συμβάντος

Οι καταθέσεις που έδωσαν στον Λιμενάρχη της Λέρου οι μετανάστες που σώθηκαν από το τραγικό ναυάγιο στο Φαρμακονήσι ρίχνουν φως στις συνθήκες κάτω από τις οποίες αναποδογύρισε το πλοιάριο στο οποίο επέβαιναν με αποτέλεσμα δύο άτομα να έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ αγνοούνται ακόμα 12.

Οι καταθέσεις συμπίπτουν σε πολύ βασικές παραμέτρους του τραγικού συμβάντος: Ο καιρός ήταν ιδιαίτερα κακός, η μηχανή έσβησε και το πλοιάριο έμεινε ακυβέρνητο, το σκάφος του Λιμενικού που τους προσέγγισε προσπάθησε να ρυμουλκήσει με σκοινί το πλοιάριο, το σκοινί έσπασε, το ξανάδεσαν, δύο άτομα βρέθηκαν αιφνιδίως στη θάλασσα, οι περισσότεροι μαζεύτηκαν στη μία πλευρά του πλοιαρίου, παρά τις εκκλήσεις των αντρών του λιμενικού να παραμείνουν στις θέσεις τους, το πλοιάριο αναποδογύρισε, ενώ οι άντρες του Λιμενικού προσπάθησαν να περισυλλέξουν τους μετανάστες.

Η εικόνα που προκύπτει από τις καταθέσεις των ναυαγών έρχεται σε αντίθεση με όσα δήλωσαν οι μετανάστες μετά τη μεταφορά τους στον Πειραιά. Παραμένουν ωστόσο τα ερωτήματα εάν θα έπρεπε οι γυναίκες με τα παιδιά να επιβιβαστούν στο σκάφος του Λιμενικού και αν ελήφθησαν οι σωστές αποφάσεις και έγιναν οι νόμιμες ενέργειες την κρίσιμη ώρα.

Μάρτυρας Α

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ti γνωρίζετε για το περιστατικό;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ξεκινήσαμε από την Τουρκία με το ξύλινο σκάφος. Κάπου στη διαδρομή το σκάφος χάλασε και μείναμε ακυβέρνητοι. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού πήρε ο Τούρκος διακινητής τον άντρα μου στο κινητό του και του ζήτησε να του δώσει τον καπετάνιο να μιλήσουν. Εγώ μέσα στο σκάφος ήμουν μέσα στην καμπίνα με το παιδί μου. Οταν ξεκινούσαμε από την Τουρκία μας είπε ο Τούρκος διακινητής να μπούμε οι γυναίκες και τα παιδιά μέσα στην καμπίνα της βάρκας. Οταν χάλασε η βάρκα μας ήρθε το σκάφος του Λιμενικού μας πέταξε σχοινί και μας ρυμούλκησε. Κάπου στη διαδρομή είχαν μπει κάποια νερά μέσα στο σκάφος. Φώναξα στον άντρα μου ήρθε και πήρε εμένα και το παιδί μου έξω. Οι άλλοι άνδρες δεν ήρθαν να πάρουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους από μέσα. Δύο άτομα έπεσαν στη θάλασσα δεν ξέρω γιατί. Πήγαν όλοι από τη μία πλευρά της βάρκας να δούνε και λίγο μετά η βάρκα αναποδογύρισε. Οταν έπεσαν οι δύο στη θάλασσα οι άντρες του λιμενικού μας φώναζαν να κάτσουμε κάτω, να μείνουμε στη θέση μας. Οσοι μπορούσαμε να κολυμπήσουμε πήγαμε κοντά στο σκάφος και μας τράβηξαν πάνω.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες ήταν η καιρικές συνθήκες στην περιοχή;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο καιρός ήταν πολύ κακός. Φυσούσε και είχε κύματα και κουνιόταν η βάρκα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια ήταν η κατάσταση της βάρκας σας;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Μέτρια κατάσταση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κολύμβηση ξέρεις;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ Δεν ξέρω κολύμπι και δεν είχα σωσίβιο. Μόνο ο άντρας μου φορούσε.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι πιστεύεις ότι θα είχε συμβεί αν το σκάφος του Λιμενικού δεν είχε έρθει να σας βρει;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Πιστεύω θα είχαμε πεθάνει όλοι μας. Ισως να τουμπάριζε και μόνη της η βάρκα λόγω του καιρού.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά την διάσωσή σας ποια η γνώμη σας για το πλήρωμα του σκάφους του Λιμενικού και των Λιμενικών αρχών στη Λέρο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Ηταν πολύ καλή. Μας έδωσαν στεγνά ρούχα, μας έδωσαν νερό και φαγητό και αμέσως μας πήγαν στο νοσοκομείο. Εκεί μείναμε με τον άντρα μου και το μωρό μας για προληπτικούς λόγους.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχεις κάτι άλλο να προσθέσεις;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ Οχι.

Μάρτυρας Β

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γνωρίζετε για το περιστατικό;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Πριν ξεκινήσουμε ο [---------] μπήκε στη βάρκα μαζί με έναν Τούρκο ο οποίος του έδειχνε πως να οδηγάει τη βάρκα. Προφανώς δεν είχε ξαναοδηγήσει. Μετά γύρισαν, βγήκε ο Τούρκος και μπήκαμε εμείς μέσα στο σκάφος. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής χάλασε η μηχανή της βάρκας μας και μείναμε ακυβέρνητοι στη θάλασσα. Οταν μείναμε ακυβέρνητοι ο οδηγός της βάρκας πήρε κάπου τηλέφωνο μάλλον για βοήθεια. Λίγο μετά ήρθε το σκάφος του Λιμενικού και το πλήρωμα μας φώναζε να μείνουμε ήρεμοι και στις θέσεις μας. Εδεσαν το σκάφος με ένα σχοινί στην πλώρη και άρχισαν να μας ρυμουλκούν πίσω τους. Λίγο μετά έσπασε το ρέλι της βάρκας μας που είχε δεθεί το σχοινί. Το πλήρωμα σταμάτησε το σκάφος αμέσως και μας πέταξε το σχοινί να το δέσουμε. Εμείς το δέσαμε και συνεχίσαμε τη ρυμούλκηση. Κατά τη ρυμούλκηση τα κύματα ήταν μεγάλα και έμπαινε νερό μέσα στη βάρκα. Λίγο μετά έπεσαν δύο άτομα από μας στη θάλασσα. Εμείς μαζευτήκαμε να δούμε τι έγινε απότομα όλοι στη μία πλευρά της βάρκας. Το πλήρωμα του σκάφους του λιμενικού μας φώναζε να μείνουμε στην θέση μας αλλά εμείς δεν το κάναμε. Οπως μετακινηθήκαμε απότομα η βάρκα αναποδογύρισε και πέσαμε στη θάλασσα. Το πλήρωμα του σκάφους μας μάζεψε όσους ήμασταν στην επιφάνεια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες ήταν οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο καιρός ήταν χάλια. Είχε πολλά κύματα και δεν μας είχαν δώσει σωσίβιο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια ήταν η κατάσταση της βάρκας στην οποία είχατε επιβιβαστεί;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Η βάρκα ήταν σχετικά καλή αλλά η μηχανή δεν ήταν σε καλή κατάσταση. Χάλασε στη διαδρομή και μείναμε ακυβέρνητοι.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κολύμβηση ξέρεις; Εχεις μπει σε βάρκα ξανά;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ Είχα κολυμπήσει σε ποτάμι που έχουμε στο Αφγανιστάν. Δεν έχουμε θάλασσα εκεί και δεν έχω ξαναμπεί σε βάρκα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά τη διάσωση σου ποια είναι η γνώμη σου για την συμπεριφορά και τις συνθήκες κράτησης σου;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ; Δεν έχω κανένα παράπονο. Στο νησί μας συμπεριφέρθηκαν καλά.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Έχεις κάτι άλλο να προσθέσεις;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Οχι.

ΜΑΡΤΥΡΑΣ Γ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γνωρίζετε για το περιστατικό;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ:Ξεκινήσαμε από την Τουρκία με τη βάρκα. Η βάρκα χάλασε. Κάτι έμαθε η μηχανή της. Μετά από λίγο ήρθε το σκάφος του Λιμενικού και έδεσε τη βάρκα μας με το δικό τους στο μπροστά μέρος και άρχισε να μας τραβάει. Μετά το ρέλι που είχε δεθεί το σχοινί έσπασε. Πανικοβληθήκαμε και αυτοί μας φώναζαν να ηρεμήσουμε. Μας πέταξαν ξανά το σχοινί και το δέσαμε ξανά στη δικιά μας. Τους είπαμε ότι έχουμε παιδιά και δεν θέλουμε να πεθάνουμε. Αρχισαν να μας τραβάνε ξανά, είχε κόμματα όμως και άρχισε το νερό να μπαίνει στη βάρκα μας. Ξαφνικά δύο άτομα από τη βάρκα μας έπεσαν στη θάλασσα, Στο πίσω μέρος της βάρκας κάπου στη μηχανή είχαν μπει νερά. Εμείς μετακινηθήκαμε όλοι απότομα από την άλλη μεριά.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιες ήταν οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο καιρός ήταν καλός όταν ξεκινήσαμε από την Τουρκία. Πιο μετά και περίπου στις δώδεκα χάλασε και άρχισε να κουνάει η βάρκα μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια ήταν η κατάσταση της βάρκας στην οποία είχατε επιβιβαστεί;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Μέτρια κατάσταση, ούτε παλιά ούτε καινούρια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Κολύμβηση ξέρεις;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ Δεν ξέρω κολύμβηση δεν έχω ξαναμπεί σε βάρκα και δεν είχα σωσίβιο.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια είναι τα ονόματα των ανθρώπων που έχεις χάσει;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Τα στοιχεία αυτών που έχασα είναι τα εξής: η μαμά μου ετών 35, η αδερφή μου ετών 13, ο αδερφός μου ετών 11 και ο αδερφός μου ετών 9.

ΜΑΡΤΥΡΑΣ Δ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι γνωρίζετε για το περιστατικό;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ξεκινήσαμε από Τουρκία και κατά τη διάρκεια της διαδρομής η μηχανή του σκάφους μας χάλασε. Λίγο μετά ήρθε το σκάφος του Λιμενικού το οποίο μας έδεσε ένα σχοινί και άρχισε να μας τραβάει. Το σχοινί το έδεσαν στην πλώρη της βάρκας μας και μας τραβούσαν πίσω τους. Λίγο μετά το σχοινί που μας είχαν δέσει έσπασε και αυτοί το ξαναέδεσαν. Πιο μετά το σκάφος το δικό μας άρχισε να βάζει νερά από μία τρύπα. Στη συνέχεια η βάρκα μας αναποδογύρισε και πέσαμε στο νερό. Αμέσως ξεκίνησαν να μας μαζεύουν μέχρι να βγούμε; όλοι αυτοί, που είχαμε πέσει στη θάλασσα έξω.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Την τρύπα την είδατε εσείς;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ Οχι.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ηταν αξιόπιστο το σκάφος;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Η βάρκα ήταν παλιά και η μηχανή δεν ήταν καλή, αφού χάλασε και μείναμε ακυβέρνητοι. Επεσαν δύο άτομα στη θάλασσα, δύο άντρες. Μετά μαζευτήκαμε όλοι στη μία πλευρά του σκάφους οπότε πήρε κλίση, ανετράπη και πέσαμε στη θάλασσα. Αμεσα ήρθε το πλήρωμα του Λιμενικού και μας μάζεψε όλους όσους είχαμε πέσει στη θάλασσα. Μετά από δύο λεπτά βούλιαξε η βάρκα μας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οταν μετακινηθήκατε όλοι στη μία πλευρά, σας είπαν από το πλήρωμα να φύγετε από εκεί και να μείνετε στη θέση σας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μας το είπαν ναι, αλλά εμείς δεν ακούσαμε γιατί θέλαμε να δούμε τι συνέβη.

ΕΡΩΤΗΣΗ; Ποιες οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή του συμβάντος; Είχε η βάρκα σωσίβια;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο καιρός ήταν άσχημος, είχε μεγάλα κύματα, και φυσούσε πολύ. Η βάρκα δεν είχε σωσίβια.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Γνωρίζεις κολύμβηση; Εχεις ξαναμπεί σε βάρκα;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Οχι δεν γνωρίζω κολύμπι ούτε έχω μπει ξανά σε βάρκα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Θυμάστε πόσα άτομα ήταν μέσα στην καμπίνα της βάρκας σας;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Νομίζω έντεκα γυναίκες και παιδιά.

ΕΡΩΤΗΣΗ Σας είχαν δώσει οι Τούρκοι διακινητές εντολές να μείνετε στο κάτω μέρος του σκάφους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Οχι

ΕΡΩΤΗΣΗ Αν δεν ερχόταν το σκάφος του Λιμενικού θα είχατε διασωθεί;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Οχι θα είχαμε πεθάνει.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οταν μείνατε ακυβέρνητοι καλέσατε κάποιον για βοήθεια στην Τουρκία; Ποιον και τι συνέβη;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Οχι δεν καλέσαμε κανέναν για βοήθεια, ούτε είχε κοντά κάποιο τουρκικό σκάφος.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Μετά τη διάσωση σας ποια ήταν η συμπεριφορά του πληρώματος του σκάφους του Λιμενικού και του προσωπικού του Λιμεναρχείου;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Είμαστε ευχαριστημένοι με τη βοήθεια στη Λέρο.

ΜΑΡΤΥΡΑΣ Ε

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιος είχε τη διακυβέρνηση της βάρκας από όταν ξεκινήσατε από Τουρκία μέχρι να φτάσετε στην Ελλάδα;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Την βάρκα από την αρχή οδηγούσε το πρόσωπα που μου υποδεικνύετε στην φωτογραφία με στοιχεία [=======]. Ηταν μόνος του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μιλούσε στο τηλέφωνο. Δεν ξέρω με ποιον ή σε ποια γλώσσα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Είχε σωσίβια η βάρκα;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Μας είχαν πει οι Τούρκοι πριν ξεκινήσουμε ότι θα μας έδιναν ατομικά σωσίβια  όταν θα μπαίναμε στη βάρκα αλλά δεν μας έδωσαν ποτέ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ηταν αναμμένοι οι φανοί ναυσιπλοΐας;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Μόνο ο κόκκινος και ο πράσινος.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποια ήταν η κατάσταση της βάρκας και της μηχανής στην οποία είχατε επιβιβαστεί;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Δεν ήταν ούτε παλιά ούτε καινούρια, αλλά πριν φτάσουμε στην Ελλάδα έσβησε η μηχανή.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Το μέγεθος της βάρκας ήταν αρκετό για είκοσι οκτώ άτομα;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ηταν εντάξει, δεν ήμασταν στριμωγμένα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσα πληρώσατε στους τούρκους διακινητές;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Πλήρωσα για τη διαδρομή από Τουρκία στην Ελλάδα 6.500 ευρώ για μένα την γυναίκα μου και το παιδί μου στους τούρκους διακινητές. Η γυναίκα μου και το παιδί μου χάθηκαν στην βύθιση του ξύλινου αλιευτικού στο οποίο επιβαίναμε.

ΤΟ ΒΗΜΑ