Να βγούμε πιο δυνατοί - της Τίνας Μπιρμπίλη*

protagon.gr

http://www.protagon.gr/Default.aspx?tabid=70&smid=382&ArticleID=2309&reftab=61&t=%CE%9D%CE%B1-%CE%B2%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%B5-%CF%80%CE%B9%CE%BF-%CE%B4%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%AF

 
Και ξαφνικά (;) φτάσαμε σ΄αυτό που όλοι πιστεύαμε ότι με κάποιο μαγικό τρόπο την τελευταία στιγμή θα αποφεύγαμε. Γιατί κι εμείς συνολικά και συλλογικά πιστεύαμε ότι είχαμε ένα όχι τόσο καλό πλοίο – το σκαρί ήταν λίγο σάπιο από καιρό - αλλά ότι είχαμε καλό πλήρωμα που την τελευταία στιγμή θα συντονιζόντουσαν και θα γλιτώναμε. Δεν θα πέφταμε τελικά στην ξέρα.  Αυτό όμως δεν το αποτρέψαμε. Και δεν το κάναμε για τρεις λόγους:



Ο πρώτος γιατί το πλήρωμα δεν συντονίστηκε. Ως λαός τα τελευταία χρόνια αναπτύξαμε μια πολύ ατομικιστική συμπεριφορά, ο καθένας για τον εαυτό του, ο καθένας για το σήμερα, ο καθένας για το εφήμερο. Ξεχάσαμε να είμαστε μαζί, να παλεύουμε για κοινούς στόχους.

 Ο δεύτερος γιατί μάθαμε να ζούμε μέσα από την συγκυριακή σχέση και μέσα από αυτό να απαξιώνουμε την σχέση, τον θεσμό. Οι θεσμοί φόρεσαν τους πολιτικούς και οι πολιτικοί χάθηκαν μέσα στους θεσμούς που κλήθηκαν να υπηρετήσουν. Με μεγάλη ευθύνη στην κυβέρνηση των πέντε τελευταίων χρόνων όπου έγινε το μεγάλο ρήγμα στην κοινωνία. Ανάμεσα σε όσους ταυτίστηκαν – τον ψήφισαν ή όχι – με τον Πρωθυπουργό τους ως «χαλαρή» στάση ζωής και με όσους σιχαίνονταν αυτήν ακριβώς την πλευρά, του «χαλαρού» Έλληνα που τελικά θα τα καταφέρει. Θυμάμαι πόσο πάσχιζε μια καθηγήτρια που είχαμε στο σχολείο να μας κάνει να καταλάβουμε την διαφορά ανάμεσα στο καταφέρνω και στο πετυχαίνω.  

Ο τρίτος όμως και σοβαρότερος λόγος είναι ότι φάνηκε πια σωρευτικά το σαθρό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήσαμε ως χώρα αλλά και ως πολίτες ο καθένας από μας. Η χώρα έγινε νεοπλουτίστικη και κακόγουστη μίμηση μιας ευρωπαϊκής χώρας και ο Έλληνας στήριξε την ανάπτυξή του στην παράφραση του αμερικάνικου ονείρου παρόλο που θεωρούσαμε τον εαυτό μας Ευρωπαίο. Μια ανάπτυξη που στηρίχτηκε στο δόγμα της επιδότησης και του δανείου. Οι επιδοτήσεις και τα δάνεια δεν χρησιμοποιήθηκαν για να επενδύσουμε στα κεφάλια μας, στη παραγωγική μας δομή, στη γη μας αλλά για να καταναλώσουμε πολύ και ακόμη πιο πολύ και ακόμη πιο πολύ. Έτσι χτίστηκε και η γη μας για να ικανοποιήσει το πολύ και το ακόμη πιο πολύ χωρίς κανέναν σεβασμό στο περιβάλλον και σε όλους μας συνολικά, άναρχα χωρίς όρια και περιορισμούς. Με την ψευδαίσθηση του όλα είναι ανεξάντλητα. Η ευμάρεια είναι εφήμερη και για αυτό το μήνυμα ήταν «Ό,τι αρπάξουμε τώρα».

Το ταξίδι  συνέχιζε και απροετοίμαστοι όπως είπαμε δεν ασχοληθήκαμε να χαράξουμε πορεία. Αντί να μελετήσουμε το χάρτη είπαμε «δεν μπορεί εκεί που θέλουμε να πάμε θα φτάσουμε». Στο τέλος δε, βαφτίσαμε την ξέρα «χώρα των ονείρων» και πέσαμε απάνω της με φόρα.

Σήμερα λοιπόν, είναι όλα αυτά που μπαίνουν στο τραπέζι του ΔΝΤ. Και είναι εδώ που θα κριθούμε για το τι θεωρούμε σήμερα αριστερό και δεξιό. Τι θα κρατήσουμε για μας; Πώς θα βγούμε από αυτή την δοκιμασία; Υπάρχει προοπτική; Προφανώς και υπάρχει. Το μεγάλο ζητούμενο είναι να διαμορφώσουμε μια νέα συλλογικότητα. Να βγούμε πιο δυνατοί όχι ο καθένας από μας χωριστά αλλά όλοι μαζί. Με γρήγορους ρυθμούς να προχωρήσουμε στις απαραίτητες τομές όσον αφορά τους θεσμούς μας προσδίδοντάς τους αξιοπιστία. Να χαράξουμε την πορεία για μια άλλη ανάπτυξη που δεν θα στηρίζεται στην αρπαχτή, στο εφήμερο, στην αλόγιστη κατανάλωση, στο χτίσιμο παντού, στην επιδότηση που τρώει την ανταγωνιστικότητα και εκτρέφει τον κρατισμό, στα δάνεια του αύριο που δίνονται στο όνομα του σήμερα. Μια ανάπτυξη που θα είναι πράσινη και βιώσιμη. Με κανόνες, με όρια που όσο πιο ριζοσπαστική θα είναι τόσο περισσότερο θα σέβεται το περιβάλλον της. Και βέβαια δεν θα δημιουργεί νέα τζάκια που θα αξιοποιήσουν περισσότερο από άλλους τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα αλλά θα διαχέει την ανάπτυξη σε όσους περισσότερους γίνεται και θα την καθιστά περισσότερο αποκεντρωμένη.

Θα πάρει πολύ; Πάντως όχι τόσο καιρό, όσο στραβά αρμενίζαμε. Είναι η δική μας ευκαιρία. Ζούμε κάτι εν τω γεννάσθαι, κάτι που θα το συνδιαμορφώσουμε, κάτι που έχει ως μόνη εναλλακτική την «μιζέρια», άρα έχουμε λόγο να το παλέψουμε.

 * H Τίνα Μπιρμπίλη είναι υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής