Γενάρης 1944: Το Ολοκαύτωμα του Λένινγκραντ - Του Σπύρου Γκάρου

Γενάρης 1944 – Γενάρης 2014

21 Ιουνίου 1941

Ο Γερμανός πρεσβευτής Schullenberg στη Μόσχα έλαβε από τον υπουργό εξωτερικών Ribbentrop, ένα μακροσκελές κρυπτογραφημένο τηλεγράφημα με ημερομηνία  21. Ιουνίου 1941, προσυπογραφημένο με το όνομα “Cittissime !“ Για τον πρέσβη προσωπικά.

Το τηλεγράφημα ανάφερε:
Αμέσως με τη λήψη αυτού του τηλεγραφήματος θα πρέπει να καταστρέψετε οποιοδήποτε απόρρητο υλικό υπάρχει στην πρεσβεία. Τη συσκευή του τηλέγραφου, να την αχρηστεύσετε. Αυθημερόν να επικοινωνήσετε με τον κ. Molotow (Μολότωφ), και να του αναφέρετε ότι έχετε μία επείγουσα είδηση να του επιδώσετε,... Αμέσως μετά (την αναφορά) σας παρακαλώ να του παραδώσετε το τηλεγράφημα και να του το αναγνώσετε . 
(Το τηλεγράφημα αναφερόταν στους λόγους για τους οποίους η Γερμανία αναγκάζεται να παραβιάσει τα σύνορα και να εισβάλει στο ρωσικό έδαφος).
Στις 21 Ιουνίου 1941, μια ημέρα πριν από την εισβολή, Ο Γερμανός πρεσβευτής, Schulemberg, επισκέφτεται παραδίνει και εξηγεί στον Molotow (Μολότωφ) το περιεχόμενο του τηλεγραφήματος από το Βερολίνο, σ΄ αυτό αναφέρονταν οι λόγοι της εισβολής, παραπάνω εξηγήσεις δε δίνει. Η απόφαση για την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση έχει ήδη παρθεί από τον Χίτλερ και το επιτελείο του. Με βάση το σχεδίο “Barbarossa“ τα γερμανικά στρατεύματα το πρωί στις 22. Ιουνίου 1941 περνούν τα σύνορα και προελαύνουν στο ρωσικό έδαφος.
Σιωπηλός ο Molotow (Μολότωφ) άκουσε μέχρι το τέλος την ανάγνωση του τηλεγραφήματος, το πήρε στα χέρια του και χωρίς να αποχαιρετήσει το Γερμανό πρέσβη είπε:

“... Αυτό σημαίνει πόλεμο. Πιστεύετε ότι τον αξίζουμε;...”

Μισή ώρα προτού ακόμα τελειώσουν οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις που είχαν ξεκινήσει μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας, στο Κρεμλίνο, ταυτόχρονα και στο Βερολίνο στη Βίλχελμ-στράσε, με θέμα την εισβολή ρωσικών στρατευμάτων στα Ρουμάνικα εδάφη και στη Βουλγαρία, ο Χίτλερ έδωσε στο στρατηγείο του την εντολή να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιο “Barbarossa“. Με 153 άριστα εξοπλισμένες μεραρχίες ξεκίνησε αιφνιδιαστικά, στις 22. Ιουνίου 1941, το πρωί στις 3.30΄, την προέλαση στη Ρωσία. Την στρατιά του κέντρου, με τριάντα τάγματα πεζικό, δεκαπέντε τεθωρακισμένες  ή μηχανοκίνητες μεραρχίες, με κατεύθυνση τη Μόσχα, ο Χίτλερ την ανάθεσε στο στρατάρχη Bock. Τη στρατιά του βορά με είκοσι ένα τάγματα πεζικό και έξη τεθωρακισμένες μεραρχίες, με κατεύθυνση τα Βαλτικά κράτη και την πόλη Λένινγκραντ, την ανάθεσε στο στρατάρχη Wilhelm Ritter von Leeb. Τη στρατιά του νότου, με είκοσι πέντε τάγματα πεζικό, τέσσερις μηχανοκίνητες, τέσσερις ορεινές και πέντε τεθωρακισμένες μεραρχίες, την ανάθεσε στον στρατάρχη Rundstedt, με κατεύθυνση Dnjepr και Kiew.
Λένινγκραντ:
Τον Σεπτέμβριο 1941 οι 23 μεραρχίες του στρατάρχη von Leeb με 340 χιλιάδες στρατό,
6 000 πυροβόλα, 326 τανκς και 1 000 αεροπλάνα, είχαν φτάσει στην περιοχή του Λένινγκραντ. Οι ρωσικές δυνάμεις διέθεταν μόνο 150 χιλ. στρατιώτες στην περιοχή και αυτοί ήταν απροετοίμαστοι για πόλεμο.  Οι ημέρες για το Λένινγκραντ έγιναν δύσκολες. Το γερμανικό πυροβολικό και η αεροπορία δεν σταματούσαν να επιτίθενται και να βομβαρδίζουν την πόλη. Μόνο σε μία ημέρα, 13. του Οκτώβρη, έριξαν 12 000 βόμβες Ναπάλμ, αυτές δημιούργησαν 40 μεγάλες πυρκαϊές.  Οι πυρκαϊές στην πόλη αυξάνονταν, όπως αυξανόταν μέρα με την ημέρα και η υπερένταση στους κατοίκους. Το γερμανικό πυροβολικό σφυροκοπούσε το Λένινγκραντ από όλες τις πλευρές. Τα τανκς και τα τεθωρακισμένα  είχαν πιάσει θέσεις στα υψώματα της περιοχής Πούλκοβο. Η επίθεση για την κατάληψη της πόλης αναμενόταν να γίνει μέχρι τέλος του Σεπτέμβρη 1941. Η αντίσταση των κατοίκων ήταν ηρωϊκή και πεισματώδης, ούτε κουνούπι δεν μπορούσε να περάσει μέσα. Τουναντίον, το πυροβολικό που υπήρχε εντός του Λένινγκραντ χτυπούσε τις θέσεις των Γερμανών και τους δημιουργούσε απώλειες. Αυτό ανάγκασε τον Χίτλερ να αλλάξει τα σχέδιά του, ως προς την κατάληψη και την ισοπέδωση των δύο μεγαλουπόλεων, της Μόσχας και του Λένινγκραντ.  Αποφάσισε με μία νέα απόρρητη διαταγή που έδωσε στο αρχηγείο του, τα στρατεύματα που μάχονταν γύρω από το Λένινγκραντ, και τη Μόσχα να μη δεχθούν καμία συνθηκολόγηση, έστω και αν αυτή προταθεί και από τις δύο πλευρές, αλλά να πολιορκήσουν τις πόλεις ασφικτικά και να τις ισοπεδώσουν, αφού πρώτα εξοντώσουν τον πληθυσμό τους. Κατά τον πολιορκία δεν επιτρέπεται σε κανένα Γερμανό στρατιώτη η επικοινωνία με τους κατοίκους, όπως επίσης αν κάποιος από τους κατοίκους προσπαθήσει να διαφύγει, θα πρέπει επί τόπου να εκτελεστεί. Τη διαταγή, η οποία περιλαμβάνει και άλλες οδηγίες, υπογράφεται απο τον αξιωματικό του αρχηγείου της Βέρμαχτ. Ι.Α Jodl

Αυτή η διαταγή φανέρωνε την ανικανότητα του Χίτλερ και του επιτελείου του να κυριέψουν με μία έφοδο την πόλη του Λένινγκραντ. Η απόφαση ήταν, μέσω αποκλεισμού, με αεροπορικές επιθέσεις, και συνεχή χρήση του πυροβολικού, να καταστρέψουν την πόλη και να εξολοθρέψουν  όλους τους κατοίκους της. Αυτό ήταν το αρχικό σχέδιο του Χίτλερ για τη Μόσχα και το Λένινγκραντ, τις πόλεις των “μπολσεβίκων”, όπως τις χαρακτήριζε...

Τον Σεπτέμβριο 1941 άρχισε ο αποκλεισμός του Λένινγκραντ, δηλαδή ένα δεύτερο ολοκαύτωμα, όπως στο Άουσβιτς. Για τα 3,5 εκατομμύρια κατοίκων σήμαινε εξόντωση από την πείνα, τη δίψα, τις μεταδοτικές ασθένειες, χωρίς φάρμακα, χωρίς περίθαλψη, παράλληλα και ο βαρύς χειμώνας, όλα μαζί έκαναν την ζωή των αποκλεισμένων τραγική, κάθε ημέρα που περνούσε έβλεπαν το θάνατο στα μάτια τους.
Στις 900 ημέρες αποκλεισμού, η πείνα τους ανάγκαζε να τρώνε τους σκύλους τις γάτες και τους Αρουραίους, τους φλοιούς από τα δέντρα ακόμα και τα ροκανίδια. Δεν έλειπαν οι ληστείες και ο καννιβαλισμός. Όταν το χειμώνα το θερμόμετρο έπεφτε κάτω από 40 βαθμούς και το έδαφος πάγωνε δε μπορούσαν να θάψουν τους πεθαμένους που κείτονταν στους δρόμους και αναγκαστικά τους συσσώρευαν στις άκρες των δρόμων περίμενοντας τον καιρό να μαλακώσει για να τους θάψουν σε μαζικούς τάφους.
Η παγωμένη λίμνη Ladoga βοήθησε εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωπους, ιδιαίτερα 400  χιλιάδες παιδιά να μεταφερθούν έξω από την πόλη. Από τις 29 Ιουνίου μέχρι και τις 28 Αυγούστου 1941 πρόλαβαν και έφυγαν μέσο αυτού του διαδρόμου 636.283 άτομα. Κατά αποκλεισμό είχαν μείνει στο Λένινγκραντ μόνο 2.544.000 πολίτες.

27 Γενάρη 1944: Η απελευθέρωση του Λένινγκραντ. (70 χρόνια από σήμερα).

Το χειμώνα, μεταξύ 1943/1944 ο ρώσος στρατάρχης Goworow, με τον κόκκινο στρατό, κατώρθωσε στις 27. Γενάρη 1944 να λύση τον αποκλεισμό και να απελευθερώσει την “Ηρωϊκή Πόλη Λένινγκραντ” και τους κατοίκους της. Από το Σεπτέμβρη 1941 μέχρι και το τέλος Γενάρη 1944, σε αυτά τα τρία χρόνια, τα θύματα από την πείνα τις αρρώστιες τους βομβαρδισμούς και κρύο, ήταν μεταξύ 800 000 χιλιάδες και 1 000 000 εκατομμύριο. Αυτοί οι αριθμοί κατά την εποχή του Στάλιν δεν αναφέρθηκαν πουθενά...
Το Λένινγκραντ έζησε, κατά τη διάρκεια του 2ου παγκόσμίου πολέμου, όπως το Άουσβιτς  το δικό του “Ολοκαύτωμα”.

Βιβλιογραφία:
Aufstieg und Fall des Dritten Reiches ( William L. Shirer)  και
Die Blockade von Leningrad 1941 ( Dimitrij W. Pawlow)

Σπύρος Γκάρος