Για την Επανάσταση: Με Κάλβο ή με Σολωμό; - Του Χρυσόστομου Τσιρίδη

Αρχική  σημείωση: Το δίλημμα στον τίτλο είναι… ψευδοδίλημμα εννοείται.
Απλά συμβάλλει  στην ανάπτυξη του σημειώματος.

Ο Ύμνος στην Ελευθερία δημοσιεύτηκε στην  «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως», ως  Εθνικός μας Ύμνος.

«Ἄφησέ με νὰ ζήσω
μιὰ στιγμὴ μόνο ,

ὅσο γιὰ νὰ βγάλω στὸν αἰθέρα
τὸ θησαυρὸ ποὺ αἰσθάνομαι μέσα μου.

Μὴ σκοτώσεις αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ γεννηθεῖ!». (Σολωμός)

Ας δούμε την  Επανάσταση του 1821, έστω για μια φορά, χωρίς…. θέσεις και αντιπαραθέσεις  για…. κοτσαμπάσηδες, δεσποτάδες  και  εμφύλιους.

Ας δούμε την ουσία  του Αγώνα της  Παλιγγενεσίας και όχι τα…
«κουτσομπολιά» της.

Όπως  γίνεται στην πρώτη  συγκλονιστική Διακήρυξη

του εν συνειδήσει ενιαίου Ελληνικού  ΕΘΝΟΥΣ:

«Το ελληνικόν Έθνος, το υπό την φρικώδη Οθωµανικήν δυναστείαν,

µη δυνάµενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγµάτιστον ζυγόν της τυραννίας,

και αποσείσαν αυτόν µε µεγάλας θυσίας,

κηρύττει σήµερον   διά των νοµίµων Παραστατών του,

εις εθνικήν συνηγµένων Συνέλευσιν, ενώπιων Θεού και ανθρώπων,

την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν.

Εν Επιδαύρω, την α’ Ιανουαρίου, έτει αωκβ’ και Α’ Ανεξαρτησίαν». (1η  Ιανουαρίου  1822)

Και τώρα στο θέμα μας.

Η  σημαντικότητα της ΠΡΩΤΗΣ  Περιόδου (από τις τρεις)  της Ελληνικής Επανάστασης.

ΠΡΙΝ  ΟΜΩΣ:
Πολύ σύντομα, ας πούμε κάτι για  τις δύο άλλες  φάσεις.

ΔΕΥΤΕΡΗ (φάση)   Περίοδος:  1823-1826.

Η Ελληνική Επανάσταση γίνεται μέρος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
Δένεται στο άρμα των συμφερόντων και των Ανταγωνισμών
των λεγόμενων  Μεγάλων Δυνάμεων.  Και μάλιστα, Η Δ Η από το 1823;

Για  Τ Ο Τ Ε (!!!) το καλύτερό μας.

Τί σημαίνει αυτό,

Σημαίνει ότι  ΠΛΕΟΝ  η… δίχρονη, μέχρι εκείνη
την στιγμή, Ελληνική Επανάσταση,

για ένα πράγμα μπορούσε να είναι… βέβαιη:

δεν θα είχε ένα….. απλά  «ΗΡΩΙΚΟ»
(ΚΑΛΒΟ-  ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΟ) τέλος,

(«Kαλήτερα, καλήτερα

διασκορπισμένοι οι Έλληνες

“να τρέχωσι τον κόσμον,

με εξαπλωμένην χείρα

ψωμοζητούντες·

Παρά προστάτας να “χωμεν»).

ανάλογο δηλαδή τέλος  με τις   14  ΗΡΩΙΚΕΣ,  πλην  «ατυχείς» προηγούμενες Επαναστάσεις,

Α Λ Λ Α
θα είχε…. ένα
(ΣΟΛΩΜΟ-ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ)…… ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ. (δες παρακάτω παρένθεση)

Ναι.  Σίγουρα η Ελληνική Επανάσταση, ήταν πλέον βέβαιο, ότι  θα κατέληγε σε  κάποιας μορφής  ΚΡΑΤΙΚΗ  ΟΝΤΟΤΗΤΑ.

Και όντως  προτάθηκαν από τις Δυνάμεις, σχεδόν…. όλες οι μορφές Αυτονομίας,
μέχρι το Πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας του 1830.

Π Α Ρ Ε Ν Θ Ε Σ Η: (επειδή σκόπιμα…. «ενέπλεξα»  τους δύο  «Ποιητές της  Επανάστασης»)

Ο Κάλβος είναι ευαλωτος  στο συναίσθημα. Ο Σολωμός όχι.
Ο Ύμνος στην Ελευθερία αποκαλύπτει   λανθάνουσα πολιτική
επιθετική σκέψη.

Ο  Κάλβος πιστεύει στην  «θυσία για την θυσία». Στην δόξα για την δόξα
(και… ξεχνιέται ενίοτε  στην  εξυμνητική περιγραφή της)

Ο Σολωμός  αντίθετα  πιστεύει στην  θυσία με…. σκοπιμότητα.

(Το γεράκι και το αηδόνι):

«Ἄφησέ με νὰ ζήσω
μιὰ στιγμὴ μόνο ,

ὅσο γιὰ νὰ βγάλω στὸν αἰθέρα
τὸ θησαυρὸ ποὺ αἰσθάνομαι μέσα μου.

Μὴ σκοτώσεις αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ γεννηθεῖ!».

(σημείωση δική μου, για να μην την χρεώσουμε στον ποιητή:(Αυτό που  ΠΡΕΠΕΙ… όχι αυτό που  «μπορεί»,  ΑΝ  μπορεί  κλπ….  Μετά, ΑΦΟΥ γεννηθεί αυτό που ΠΡΕΠΕΙ…. κάνε με…. ήρωα. Ποσώς με…. ενδιαφέρει !!!)

«έρμο ντουφέκι σκοτεινό, τί σ” έχω εγώ στο χέρι.
Όπου συ μού” γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει» (Ελεύθεροι Πολιορκημένοι)

Μεγάλοι ΕΞΙΣΟΥ και οι δύο ποιητές μας, αλλά οι διαφορές τους χαοτικές (και της
ΓΛΩΣΣΑΣ, προπάντων αυτής,  συμπεριλαμβανομένης).

Ας επιμείνουμε λίγο ακόμη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ, ενδεικτικότατα και μόνο, ας δούμε πώς  οι δύο μεγάλοι μας
ποιητές  πραγματεύονται (ποιούνται)  την  «ΔΙΧΟΝΟΙΑ»:

Περί…. διχόνοιας:

Κάλβος: (η  γνωστή   φλύαρη  ρομαντική,  τύποις και ουσία,  γραφή του, μοιραία  αδιέξοδη)

Ἂς παύσωσ᾿ ἡ διχόνοιαι
ποὺ ρίχνουσι τὰ ἔθνη
τυφλά, ὑπὸ τὰ σκληρότατα
ὀνύχια τῶν ἀγρύπνων
δολίων τυράννων.

Σολωμός: (Σολωμικός  επιθετικός  Ρεαλισμός… διαρκούς εγρήγορσης)

Μην ειπούν στο στοχασμό τους
τα ξένα Έθνη αληθινά,
εάν μισούνται ανάμεσό τους
δεν τους πρέπει  Ελευθεριά.

Πόσο πιο κοντά στον  ΟΜΗΡΟ είναι ο  ΣΟΛΩΜΟΣ.
(βαδίζει  όντως  «στις  ακρογιαλιές του Ομήρου», ευτυχώς όχι…. ακέων).

(«Ιστορία και Όμηρος» στο Διαδίκτυο ή  chrisblog.gr)

Κλείνει η παρένθεση. Άλλο είναι το  θέμα μας τώρα.

Πράγματι, στις 3   Φεβρουαρίου του 1830 πέτυχε το
ΈΘΝΟΣ μας, το…. ΚΑΛΥΤΕΡΟ  ΔΥΝΑΤΟ  αποτέλεσμα.

Ας κρατήσουμε τις  ιδεαλιστικές  Φαντασιώσεις της….ΑΠΟΛΥΤΗΣ- ΤΕΛΕΙΑΣ
Επανάστασης,  για τον  καναπέ μας.

Ας μην ξεχνάμε τέλος  τον ρεαλισμό  της ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΗΣ  ΑΡΕΤΗΣ
των…. τριών λέξεων (!)

Αν τα  λέμε αυτά, είναι γιατί ακόμη και   ΣΗΜΕΡΑ  γράφουμε την ιστορία της περιόδου, ΌΧΙ  αποτιμώντας αυτά που ΕΓΙΝΑΝ, ό π ω ς   ΕΓΙΝΑΝ, αλλά όπως θα  ΘΕΛΑΜΕ  να γίνουν….

ή  (το  χειρότερο) όπως ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ (!!!) ότι ΘΑ μπορούσαν να γίνουν.

ΤΡΙΤΗ  Περίοδος: 1826- 1830 (Πτώση Μεσολογγίου- Πρωτόκολλο  Ανεξαρτησίας)

Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί  «Φάση  της πρώτης Ελληνικής ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ».

Εδώ πλέον κυριαρχεί  ένας   Δ Ρ Ο Μ Ε Α Σ της  Πολιτικής, ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ….

Και ερχόμαστε στην….ΠΡΩΤΗ  ΦΑΣΗ: 1821-1823.

ΦΑΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ  της  Επανάστασης:

Η πλέον κρίσιμη περίοδος. Η καθαυτό «Ελληνική». ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ.
Το «ΠΡΩΤΟ ΠΑΘΟΣ»,  Θρίαμβος ΑΜΙΓΩΣ Ελληνικός, θρίαμβος «ΒΑΣΗΣ» της  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ.
Η  Φωνή του ΡΗΓΑ. Αλλά και η  Φωνή του  Γρηγόριου Δικαίου (Παπαφλέσσα): Ή ΤΩΡΑ ή ΠΟΤΕ.

Αιφνιδίασε (Ευρώπη), Αιφνιδίασε και Εξόργισε (Σουλτάνο).

Υποτιμήθηκε (ευτυχώς) και από τους…. δύο.
Αντιμετωπίσθηκε  ανάλογα.

Ενδεικτικά: Η καταστολή της  Επανάστασης  επιχειρήθηκε  με όρους σπασμωδικών «εν  θερμω» αγριοτήτων και προπάντων με όρους  ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ και  επίδειξης  υπέρτερων Δυνάμεων, και ΟΧΙ (!!!) βάσει  Σ Χ Ε Δ  Ι Ο Υ.

Η Ιστορία επαναλήφθηκε. ΟΧΙ ως…. φάρσα.

Ας το  προσέξουμε λίγο παραπάνω αυτό:

Η αλαζονεία  του σύγχρονου  «ΔΑΡΕΙΟΥ»   δεν  βρήκε μπροστά της μόνο
τον  σύγχρονο «Μαραθώνα» της  (ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ….).
Αυτή την φορά είχε  και…    ενδιαφερόμενους ΘΕΑΤΕΣ (Μεγάλες Δυνάμεις αρχικά
και…. ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΕΣ στην συνέχεια).

Αλλά…. συνέχεια  σε επόμενο  σημείωμα.

chrisblog.gr