Άννα Πολιτκόφσκαγια: In Memoriam

Πόσο ειρωνικό ακούγεται αλήθεια, ότι η ρωσίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας Άννα Πολιτκόφσκαγια δολοφονήθηκε στις 7 Οκτωβρίου του 2006, ημέρα γενεθλίων του Βλαντιμίρ Πούτιν! Είναι τυχαίο, ότι η συγκεκριμένη δημοσιογράφος είχε σφόδρα κατακρίνει τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Τσετσενίας, αλλά και το ίδιο το Κρεμλίνο; Ή μήπως είναι τυχαίο, ότι εκατοντάδες δημοσιογράφοι έχουν "μυστηριωδώς" δολοφονηθεί στη Ρωσία επί Πούτιν, (τον οποίο, μάλλον δίκαια, οι "Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα" αποκάλεσαν "αρπακτικό του Τύπου"), και οι σχετικές υποθέσεις εξακολουθούν να παραμένουν ανεξιχνίαστες;

Πριν από λίγες μέρες ωστόσο - οκτώ χρόνια μετά τον φόνο - η πολυσυζητημένη δίκη για τη δολοφονία της Πολιτκόφσκαγια έφτασε πλέον στο τέλος. Δύο από τους ενόχους καταδικάστηκαν σε ισόβια και τρεις σε κάθειρξη 12 έως 20 ετών.

Πολεμική ανταποκρίτρια στην Τσετσενία, η Πολιτκόφσκαγια, συνελήφθη και η ίδια από την FSB, (διάδοχο της KGB), στην εμπόλεμη ζώνη, ενώ ο ίδιος ο Πούτιν την είχε χαρακτηρίσει ως «προδότρια των συμφερόντων του ρωσικού λαού». Η Άννα είχε καταλάβει πολλά, για να είναι σε θέση να προβλέψει το τέλος της. Σε απόσπασμα του ημερολογίου της, που δημοσίευσε η Νόβαγια Γκαζέτα, στην οποία αρθρογραφούσε, διαβάζουμε: «Η Ρωσία βρίσκεται σε αδιέξοδο… Αυτό που συνέβη οφείλεται στο γεγονός ότι στις θέσεις κλειδιά της κυβέρνησης της χώρας βρίσκονται τώρα όλοι οι άνθρωποι που ήταν κάποτε στην KGB… Η πλειοψηφία του πληθυσμού συμφωνεί. Τι θα γίνει όμως με την μειοψηφία; Εγώ γράφω βιβλία και δημοσιεύω άρθρα. Πρέπει να εξηγήσω πού πάνε τα πράγματα, πρέπει να εξηγήσω ότι εάν το σύστημα νιώθει την ανάγκη να εξουδετερώσει κάποιον που τον ενοχλεί, θα το κάνει χωρίς κανένα δισταγμό…».

Μόνο οι τέσσερις σφαίρες από το μοιραίο μακάροφ, που δέχτηκε η μαχητική δημοσιογράφος έξω από τον ανελκυστήρα της πολυκατοικίας της στη Μόσχα, στάθηκαν ικανές να της κλείσουν το στόμα για πάντα, ενώ μάλιστα ετοίμαζε ένα άρθρο για βασανιστήρια στην Τσετσενία, που διέπραξαν οι φίλα προσκείμενες στον Πούτιν τοπικές αρχές και το οποίο τελικά δημοσιεύθηκε ημιτελές.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ άλλωστε είχε δηλώσει στην εφημερίδα «La Republica» αμέσως μετά τη δολοφονία: «Είναι σαφές ότι θέλησαν να της κλείσουν το στόμα… πρόκειται για σκληρό πλήγμα κατά της ελευθερίας του Τύπου και εναντίον όποιου αγωνίζεται για τη δημοκρατία στη χώρα μας».

Λίγο μετά την εκτέλεση της Πολιτκόφσκαγια εξ άλλου, πέθανε στο Λονδίνο δηλητηριασμένος με το ραδιενεργό ισότοπο «Πολώνιο 210» ο Αλεξάντρ Λιτβινένκο, πρώην πράκτορας της FSB. Οι αποκαλύψεις του για τα εγκλήματα της πουτινικής Ρωσίας, φαίνεται, δεν ήταν πλέον ανεκτές από το Κρεμλίνο, που δείχνει να μην μπορεί να απαγκιστρωθεί από τις δοκιμασμένες πρακτικές του επάρατου παρελθόντος.

Η ακτιβίστρια δημοσιογράφος, την οποία είχαν προσπαθήσει να δηλητηριάσουν στο παρελθόν, επανειλημμένα είχε βραβευθεί εντός και εκτός Ρωσίας για τη δράση της υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ σημαντικός ήταν ο ρόλος της στη μεσολάβηση για την ειρηνική επίλυση της κρίσης που προέκυψε από την κατάληψη του θεάτρου Νόρντ Οστ στην Μόσχα, με την ομηρία πολλών εκατοντάδων ανθρώπων. Μια τραγωδία όμως που τελικά δεν αποφεύχθηκε και κόστισε την ζωή σε 130 ανθρώπους.

Επί πλέον, στα βιβλία της στηλιτεύει το μετασοβιετικό καθεστώς, αποκαλώντας τον Ρώσο πρόεδρο εχθρό της ελευθερίας και της δημοκρατίας  ενώ καταδικάζει απερίφραστα την επίθεση στην Τσετσενία – μια επιχείρηση για τα πετρέλαια, όπως τονίζει επανειλημμένα.

"Όλα άρχισαν, όταν 90 οικογένειες που ζουν σε χωριά της περιοχής Βέντενο, στη Νότια Τσετσενία, εξέφρασαν από κοινού τη διαμαρτυρία τους στην εφημερίδα μας", διηγείται η Πολιτκόφσκαγια, που, σημειωτέον, πήγε πάνω από σαράντα φορές στην Τσετσενία με μεγάλο κίνδυνο ζωης. "Το κείμενο που διαβάσαμε δεν είχε προηγούμενο. Εκατοντάδες άνθρωποι ζητούσαν βοήθεια για να φύγουν από την Τσετσενία και να μεταφερθούν οπουδήποτε στη Ρωσία, το συντομότερο δυνατόν. Αιτίες: πείνα, αφόρητο κρύο, απόλυτη απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο, ελλιπής ιατρική περίθαλψη και μια ειδική αναφορά για επιδρομές των ομοσπονδιακών δυνάμεων (που στάθμευαν στα περίχωρα του χωριού Χοτούνι) στις περιοχές τους. Τα γεγονότα που περιγράφονταν θεωρήθηκαν απίστευτα όσο και προκλητικά. Έτσι έπρεπε να διασταυρωθούν. Η επίσκεψη ξεκίνησε στις 18 Φεβρουαρίου. Είχα ακούσει δεκάδες τρομακτικές ιστορίες από ανθρώπους που είχαν εκτεθεί σε βασανιστήρια και κακομεταχείριση από Ρώσους στρατιώτες. Ιστορίες τόσο φοβερές που το χέρι αρνιόταν να καταγράψει... Ύστερα, έγινα μάρτυρας γεγονότων, κατά τα οποία θύμα ήμουν εγώ η ίδια. Ήταν λες και ζωντάνεψαν εικόνες για να επιβεβαιώσουν ό,τι είχα ακούσει μέχρι τότε. Τώρα το άτομο στο οποίο φώναζαν: «Στοπ! Μην κουνηθείς», ήμουν εγώ. Και ένας αξιωματικός της FSB διαδόχου της KGB ένας νεαρός υπολοχαγός, ψιθύριζε βρώμικα λόγια στο αυτί μου: «Είσαι μία από αυτούς... θα ‘πρεπε να σε πυροβολήσουμε...».(ΤΑ ΝΕΑ, 28/4/2001)

Μέσα σ’ έναν ανελέητο πόλεμο συμφερόντων της μαφίας ωστόσο και των πρώην πρακτόρων της φοβερής μυστικής αστυνομίας, που με την πτώση του κομμουνισμού μετατράπηκαν σε μάνατζερ, των κομματικών «ινστρουχτόρων», που έγιναν μπίζνεσμεν και τα μέλη της τέως κομμουνιστικής νομενκλατούρας, που μετατράπηκαν σε αδίστακτους κεφαλαιοκράτες, «σπεκουλάροντας» τα πετρέλαια, η φωνή της Πολιτκόφσκαγια παραήταν ενοχλητική.

Και την ίδια ώρα που ο διεθνής τύπος, επέκρινε σφόδρα τον Πούτιν αμέσως μετά τη δολοφονία, εκείνος υπέγραφε με τη Γερμανίδα καγκελάριο, συμφωνία για το Φυσικό Αέριο.

«Μερικές φορές οι άνθρωποι πληρώνουν με τη ζωή τους την εκφορά της γνώμης τους δημόσια», είχε πει η Άννα σε Συνέδριο για την ελευθερία του Τύπου. Πόσο προφητικά τα λόγια της και πόσο δίκιο είχε!