Καταναλωτισμός και σχέση ανταπόκρισης με το αγοραστικό κοινό - Του Δημήτρη Χάιδα

Θα ήταν πλάνη αν κάποιος υποστήριζε ότι ο καταναλωτισμός δεν συνδέεται με την ανταπόκριση του αγοραστικού κοινού . Αναμφισβήτητα γενεσιουργός αιτία του φαινομένου είναι το αγοραστικό κοινό.

Στο σημείο αυτό χρήσιμος θα ήταν ο ορισμός της έννοιας του καταναλωτισμού . Καταναλωτισμός είναι η τάση των πολιτών μιας καταναλωτικής κοινωνίας να αυξάνουν συνεχώς την κατανάλωση αγαθών για να ικανοποιήσουν ανύπαρκτες ανάγκες. Το εν λόγω φαινόμενο περνά από διάφορα στάδια, δηλαδή κάποιες φορές βρίσκεται σε έξαρση και κάποιες σε κάμψη. Η ερμηνεία για την ανοδική ή καθοδική πορεία του καταναλωτισμού εξαρτάται από την ανταπόκριση του αγοραστικού κοινού.

Παράλληλα, σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι το αγοραστικό κοινό απαρτίζεται από τα άτομα, τους πολίτες μιας κοινωνίας που ανάλογα με την αγοραστική τους δύναμη καθορίζουν την πορεία του καταναλωτισμού. Επομένως είναι εύληπτο ότι το φαινόμενο του καταναλωτισμού συνδέεται άρρηκτα με το αγοραστικό κοινό και την δύναμη αυτού.

Παραταύτα ο όρος αυτός δεν σχετίζεται μόνo με το αγοραστικό κοινό και την αγοραστική

δύναμη των πολιτών . Αλλά και με τα μέσα προβολής και προώθησης αυτού αυτά δεν είναι άλλα από τα ΜΜΕ. Τα τελευταία με την συνεχή υπερπροβολή των προτύπων υλικού ευδαιμονισμού επιβάλλουν εμμέσως στον καταναλωτή την ταύτιση της ευτυχίας με τα υλικά αγαθά και ωθούν κατ’ αυτόν τον τρόπο στην κορύφωση του φαινομένου, στον υπερκαταναλωτισμό.

Βέβαια για να καταλήξουμε σ’ αυτό το στάδιο της υπερβολής πρέπει να συντρέχουν δύο λόγοι.

Αρχικά , οι καταναλωτές να έχουν αυξημένη αγοραστική δύναμη που σημαίνει ότι για να υπάρχει η τελευταία, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη οικονομικής ευμάρειας στην κοινωνία. Έπειτα πρέπει το άτομο να δεχθεί τα κατάλληλα ερεθίσματα από τα ΜΜΕ. Αν αυτά τα δύο συνυπάρξουν τότε η ανταπόκριση του αγοραστικού κοινού φτάνει στο υψηλότερο σημείο.

Σε άλλη περίπτωση αν οι πολίτες αναθεωρήσουν, τότε η ανταπόκριση αλλάζει πρόσημο. Για να συμβεί το αντίθετο λοιπόν πρέπει ή το αγοραστικό κοινό να αντιληφθεί ότι δημιουργεί εικονικές ανάγκες ή η αγοραστική του δύναμη να μειωθεί ξαφνικά. Επιπροσθέτως υπάρχει η πιθανότητα να υφίστανται και οι δύο λόγοι, τότε ο καταναλωτής σχηματίζει διαφορετική γνώμη για τα υλικά, η κοινωνία αναθεωρεί και αντιλαμβάνεται ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται μόνο στα υλικά αγαθά. Αξιοσημείωτο είναι ότι όταν το αγοραστικό κοινό αλλάζει νοοτροπία στην δεύτερη περίπτωση η αλλαγή αυτή συμβαίνει κάποιες φορές βίαια λόγω της μείωσης των οικονομικών αποδοχών του συνεπώς και της αγοραστικής του δύναμης, παρόλα αυτά η αλλαγή αυτή έχει τα θετικά της.

Η προαναφερθείσα περίπτωση μπορούμε να πούμε ότι ισχύει και στην χώρα μας. Ενώ στο παρελθόν η κοινωνία μας ενέτεινε τον καταναλωτισμό παρατηρούμε ότι εν καιρώ κρίσης το ελληνικό αγοραστικό κοινό έχει μειώσει αρκετά την ανταπόκριση του στο κάλεσμα του καταναλωτισμού. Απόρροια αυτού είναι η σταδιακή αλλαγή νοοτροπίας και η μείωση ή και εξάλειψη των άλλοτε μείζονος σημασίας αναγκών που τις περισσότερες φορές ήταν κάλπικες. Συνοψίζοντας από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η ύπαρξη του καταναλωτισμού και η σχέση του με την ανταπόκριση του αγοραστικού κοινού είναι πολύπλευρη. Κύριοι πυλώνες της είναι η αγοραστική δύναμη του πολίτη, η αντίληψη για την ζωή και η ερμηνεία των προτύπων - ειδώλων που προβάλλουν τα ΜΜΕ.

Με τιμή

Χάϊδας Δημήτριος

Δευτεροετής φοιτητής