Αμπελοεπιστημολογία... - Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Ο κ. Armand d’Angour, καθηγητής ων στην Οξφόρδη, έχει δικαίωμα να μας εντυπωσιάζει με ό,τι κι αν πει. Ετσι, παρουσίασε στην ιστοσελίδα του BBC ορισμένες εντελώς καινούργιες ανακαλύψεις του, τις οποίες και τις εμφάνισε ως απορίες, για να τους προσδώσει επιστημονικό κύρος, υποθέτω. Αναρωτιέται λοιπόν: ήταν ο Ομηρος ένας ή μήπως ήταν πολλοί; Οχι με την έννοια της διχασμένης προσωπικότητας, με την έννοια των ανώνυμων αοιδών οι οποίοι συνέθεσαν από στόμα σε στόμα τα έπη τα οποία και παρεδόθησαν με το όνομα του Ομήρου. Εντελώς πρωτότυπη σκέψη που θα ανατρέψει τον τρόπο που βλέπουμε την αρχαιότητα. Δεν έχει καμία σημασία αν απασχόλησε τον 19ο αιώνα, σε σημείο τρέλας, διότι ο 21ος αιώνας είναι τόσο έξυπνος και σοφός, που δεν κάνει τον κόπο να κοιτάξει πίσω. Και τι μας νοιάζει αν ήταν ένας ή πολλοί; Εκείνο που αντιθέτως μας νοιάζει είναι ότι, ακόμη κι αν ήταν πολλοί στην πραγματικότητα, οι Ελληνες αισθάνθηκαν την ανάγκη να κατασκευάσουν έναν δημιουργό, να δώσουν υπογραφή, άρα ατομική ευθύνη στη δημιουργία. Ετσι γεννήθηκε ο τρόπος με τον οποίον βλέπει τη δημιουργία ο δυτικός πολιτισμός.

Η δεύτερη μεγάλη ανακάλυψη του κυρίου d’Angour είναι ότι μάλλον ο Δούρειος Ιππος δεν υπήρξε. Κι αυτό είναι τεράστιο βήμα διότι, αν συνεχίσει έτσι, θα καταφέρει όχι μόνον να αποδείξει ότι δεν υπήρξαν και οι τρεις μάγισσες του Μακμπέθ, αλλά ότι τους κεραυνούς δεν μας τους στέλνει ο Ζευς. Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, τρέμουν τα θεμέλια του δυτικού οικοδομήματος, αφού θα αποδειχθεί ότι και ο Βιργίλιος λέει ψέματα και ο Δάντης παίρνει για οδηγό του στον Κάτω Κόσμο έναν ψεύτη. Σε άλλες ειδήσεις, ο Κλοντέλ είχε πει ότι, αν είχαμε τρόπο να βλέπαμε την Κόλαση, θα διαπιστώναμε ότι δεν μοιάζει με αυτό που περιγράφει ο Δάντης. Μόνον που ο Κλοντέλ ήταν ποιητής και δεν δίδασκε στην Οξφόρδη, όπως ο πρωτοπόρος ελληνιστής.

Γιατί έγινε φιλόσοφος ο Σωκράτης, αναρωτιέται ο κ. d’Angour; Γιατί είχε πρόβλημα στη σχέση με τη μητέρα του, τη μαία Φαιναρέτη; Πλησιάσατε, αλλά δεν το βρήκατε. Μήπως ταυτιζόταν μαζί της και είχε ομοφυλοφιλικά απωθημένα; Μια ακόμη προσπάθεια. Μα ο Σωκράτης δεν έγινε φιλόσοφος. Ο Σωκράτης γεννήθηκε φιλόσοφος. Οχι, όχι, δυστυχώς χάσατε. Ο Σωκράτης έγινε φιλόσοφος γιατί, ενώ ασχολιόταν με τις φυσικές επιστήμες, ήρθε σε επαφή με τον θάνατο κατά τη διάρκεια της μάχης στο Δήλιον και αποφάσισε να ασχοληθεί με τις δικές του υποθέσεις και να πάψει να μπλέκεται στα πόδια των μετεώρων και των υπογείων σωμάτων. Η ψυχολογία στις καλύτερες στιγμές της.

Στα υπόλοιπα νέα της ημέρας, να πούμε ότι οι Σπαρτιάτες δεν ήταν και τόσο Σπαρτιάτες όσο θέλουν να τους παρουσιάζουν μερικοί. Και φιλάργυροι ήταν, και μοιχοί. Ο μέγας Οξφορδιανός ανακάλυψε, κατά τη διάρκεια των εις βάθος ερευνών του, ότι ο άτιμος ο Αλκιβιάδης, όταν είχε ζητήσει καταφύγιο στη Σπάρτη, διέλαθε της προσοχής και χώθηκε στα διαμερίσματα της συζύγου του ενός εκ των δύο βασιλέων -όχι και των δύο ευτυχώς- και καταλαβαίνετε τι έγινε. Το λέει και ο Πλούταρχος, αλλά, είπαμε, ο 21ος αιώνας είναι τόσο έξυπνος και τόσο σοφός, που δεν μασάει από τέτοια. Αφήστε που ο Πυθαγόρας πήρε το θεώρημά του από τους Βαβυλωνίους, οι οποίοι όμως την υποτείνουσα δεν την έλεγαν υποτείνουσα αλλά με ένα άλλο, δυσπρόφερτο όνομα.

Συμπέρασμα: τα καταστήματα νεωτερισμών της μετανεωτερικότητας πωλούν διάφορα πεπαλαιωμένα φορέματα από ευτελή υφάσματα, φορεμένα και ξαναφορεμένα, τα οποία με την υποχώρηση των κλασικών σπουδών και την έλλειψη γενικής μόρφωσης που διακρίνει τον κόσμο μας βρίσκουν την κατάλληλη απήχηση. Τέτοιες μπούρδες στην Ευρώπη του εικοστού αιώνα μόνον στη λέσχη όσων πιστεύουν πως η Γη είναι επίπεδη θα μπορούσαν να ακουστούν.

Έντυπη

Η Καθημερινή