Don’t cry for me Argentina...

Η Αργεντινή χρεοκόπησε, για δεύτερη φορά τα τελευταία 12 χρόνια, καθώς δεν επήλθε συμφωνία με τα hedge funds που διακρατούν τα ομόλογά της. Την τραγική διαπίστωση την έκανε την Πέμπτη το πρωί  ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Άλεξ Κισίλοφ, μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων που διεξήχθησαν στη Νέα Υόρκη και κράτησαν 11 ώρες.

Συγκεκριμένα μετά από μία μακρά δικαστική διαμάχη με τα κερδοσκοπικά ταμεία (hedge funds) που αρνήθηκαν να δεχθούν την αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία της χώρας το 2002, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής δεν κατάφερε να επιτύχει συμφωνία πριν την καταληκτική προθεσμία που είχε έως τα μεσάνυχτα της Τετάρτης για την πληρωμή τοκομεριδίων σε αναδιαρθρωμένα ομόλογά της. Ο Αμερικανός δικαστικός διαμεσολαβητής στην υπόθεση χρέους της Αργεντινής, Ντάνιελ Πόλακ, δήλωσε το πρωί της Πέμπτης ότι δεν επετεύχθη συμφωνία την Τετάρτη και «η Δημοκρατία της Αργεντινής σύντομα θα βρίσκεται σε επικείμενη αδυναμία πληρωμής». Ο Πόλακ πρόσθεσε ότι η αδυναμία πληρωμής «δεν αποτελεί μία απλή ‘τεχνική’ κατάσταση, αλλά ένα αληθινό και οδυνηρό γεγονός που θα έχει επιπτώσεις στους ανθρώπους», συμπεριλαμβανομένων των πολιτών της Αργεντινής, των ομολογιούχων και των πιστωτών «Οι πολίτες της Αργεντινής θα είναι το πραγματικό και απόλυτο θύμα», είπε. «Οι πλήρεις συνέπειες της αθέτησης δεν είναι προβλέψιμες, αλλά σίγουρα δεν είναι θετικές», τόνισε.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, πάντως, η χρεοκοπία πρόκειται να χτυπήσει άσχημα την χώρα που ήδη βρίσκεται σε ύφεση, πυροδοτώντας νέους κινδύνους για τον πληθωρισμό, ο οποίος βρίσκεται σε ήδη σε πολύ υψηλά επίπεδα (40%) ενώ αναμένεται να ασκήσει σημαντική πίεση στο πέσο, το οποίο υποτιμήθηκε πριν λίγους μήνες.

Υποβάθμιση από S&P

Εν τω μεταξύ ο οίκος αξιολόγησης S&P κήρυξε την Αργεντινή σε κατάσταση «επιλεκτικής χρεοκοπίας», τη στιγμή που το Μπουένος Άιρες διεξήγε διαπραγματεύσεις της ύστατης στιγμής για να αποφύγει το ενδεχόμενο να κηρύξει παύση πληρωμών. Το κρατικό αξιόχρεο της Αργεντινής, που βρισκόταν στη βαθμίδα CCC-, που κατά τον S&P αποτελεί κερδοσκοπική τοποθέτηση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους επενδυτές, υποβαθμίστηκε πλέον στην κατηγορία SD (Selective Default, «επιλεκτική χρεοκοπία», κατά την ορολογία που χρησιμοποιεί ο οίκος), όπως ανέφερε ανακοίνωσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Τετάρτης.

Επιλεκτική χρεοκοπία

Ουσιαστικά η χώρα τελεί υπό επιλεκτική χρεοκοπία, καθώς δεν μπορεί -λόγω δικαστικής απόφασης- να πληρώσει 539 εκατ. δολάρια στους κατόχους «κουρεμένων» ομολόγων. Τα χρήματα υπάρχουν, βρίσκονται ήδη σε αμερικανικές τράπεζες, αλλά για να τα εισπράξουν οι δικαιούχοι, η κυβέρνηση πρέπει να βάλει άλλο 1,5 δισ. δολάρια για τους κατόχους των funds. Αυτό το τελευταίο δεν συνέβη.

To ποσό είναι μικρό για μια χώρα με συναλλαγματικά αποθέματα περίπου 30 δισ. δολαρίων. Όμως το ζήτημα είναι ότι αν το Μπουένος Αϊρες πλήρωνε αυτό μικρό ποσό στα funds, τότε και οι κάτοχοι των «κουρεμένων» ομολόγων θα μπορούσαν να επικαλεστούν τη ρήτρα RUFO (Rights Upon Future Offers) και να ζητήσουν περισσότερα. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, έως 100 δισ. δολάρια.

Η κατάσταση της Αργεντινής της επιλεκτικής χρεοκοπίας δεν έχει καμία σχέση με την εικόνα της ολοκληρωτικής χρεοκοπίας του 2001. Χαρακτηριστικά είναι τα νούμερα που παρουσίασε  η Wall Street Journal. To 2001 η ανεργία ήταν 19,2%, σήμερα είναι 7,1%. Η χώρα τότε ήταν σε ύφεση -4,4% και σήμερα μόλις -0,2%. Ο πληθωρισμός το 2001 ήταν στο -1,1%, σήμερα είναι στο 11,9%. Τέλος, τα συναλλαγματικά αποθέματα του 2001 ήταν στα επίπεδα των 14,5 δισ. δολαρίων και σήμερα αγγίζουν τα 30 δισ. δολάρια.

Οι λύσεις

Τι θα συμβεί τώρα; Μια λύση θα μπορούσε να έρθει από τις ιδιωτικές τράπεζες, που μπορεί να αγοράσουν τα ομόλογα από τα funds και στη συνέχεια να κάνουν εκείνες διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση.

Aυτή η λύση ακούστηκε έντονα τις τελευταίες ώρες των διαπραγματεύσεων, ωστόσο, ακόμα και ο υπουργός Οικονομικών δεν την επιβεβαίωσε. «Και εγώ από τα ΜΜΕ την άκουσα» είπε, κρατώντας αποστάσεις. Μπορεί όμως και να ενεργοποιηθεί. Άλλωστε, ο υπουργός δεν έκλεισε τελείως την πόρτα της διαπραγμάτευσης. Μια άλλη διέξοδος για την κυβέρνηση θα μπορούσε να είναι η στάση πληρωμών μόνο απέναντι στα ομόλογα που λήγουν το 2014, με τους κατόχους τους να δεχθούν να πληρωθούν το 2015. Σε αυτή την περίπτωση δεν ενεργοποιείται η ρήτρα RUFO, αφού λήγει στα τέλη του 2014.

Παράλληλα, το Μπουένος Αϊρες διαβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με την καταβολή των δόσεων στην ισπανική Repsol ή στους πιστωτές της «Λέσχης του Παρισιού», αφού αυτές οι συμφωνίες δεν επηρεάζονται από τη διαμάχη με τα funds.

Αλλά και από την Αντιπολίτευση, οι αντιδράσεις είναι μετρημένες. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, θα εξαπέλυαν μύδρους κατά της προέδρου, τώρα όμως φαίνεται ότι οι περισσότεροι έχουν στρέψει τα βλέμματά τους στις ιδιωτικές τράπεζες και στο σενάριο να δώσουν αυτές τη λύση.

Οι συνέπειες

Η επιλεκτική στάση πληρωμών θα έχει συνέπειες στην οικονομία της χώρας, έστω και αν οι περισσότεροι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτές θα είναι πολύ μικρότερες από εκείνες του 2001.

Η χώρα αναζητά εδώ και καιρό αποκατάσταση της αξιοπιστίας της για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Σε μεγάλο βαθμό είχε αρχίσει να το πετυχαίνει, καταρχήν κλείνοντας διάφορα μέτωπα με τη διεθνή οικονομική κοινότητα (συμφωνία αποζημίωσης της Repsol, συμφωνία διευθέτησης του χρέους με τη Λέσχη του Παρισιού), αλλά και υιοθετώντας πιο αξιόπιστους οικονομικούς δείκτες, όπως για τον πληθωρισμό.

Η νέα κατάσταση ασφαλώς θα αυξήσει την αβεβαιότητα. Όπως σημειώνει ο αρθρογράφος της εφημερίδας La Nacion, θα δυσκολέψει την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, θα μειώσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις (ενδεχομένως να παρατηρηθούν καθυστερήσεις και σε έργα που είναι ήδη σε εξέλιξη), ενώ θα δελεάσει αρκετούς να βγάλουν τα δολάριά τους από τη χώρα.

Ο οικονομολόγος Εδουάρδο Λέβι (καθηγητής στα πανεπιστήμια του Μπουένος Αϊρες και του Χάρβαρντ) εκτιμά ότι το ΑΕΠ σε αυτή την περίπτωση θα μειωθεί κατά 1,5% το 2014, αλλά η οικονομία θα ανακάμψει το 2015.

«Για έξι μήνες, θα σημειωθεί έλλειψη δολαρίων, θα ανεβούν τα επιτόκια και θα αυξηθεί η ανεργία», προβλέπει. Αν όμως η στάση πληρωμών επεκταθεί στο σύνολο των ομολόγων, η μείωση του ΑΕΠ θα φτάσει φέτος το 2% και θα συνεχιστεί και το 2015» σημειώνει.

Σοφοκλέους 10