Βιβλιοκριτική: "Ο Τρόφιμος" του Φαίδωνα Θεοφίλου - Γράφει η Ελένη Λιντζαροπούλου

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΉ

"Ο ΤΡΟΦΙΜΟΣ" ΤΟΥ ΦΑΙΔΩΝΑ ΘΕΟΦΙΛΟΥ-Μυθιστόρημα

Γράφει η Ε. ΛΙΝΤΖΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Κυριακή πρωί… διαβάζοντας τον Τρόφιμο.

Μπαινοβγαίνω στη διήγηση, όπως σε δική μου μνήμη.

Άλλοτε μου κρατά το χέρι η αφή και άλλοτε η γνώση.

Συντίθεμαι ανα-γνώστης, από μυριάδες πράγματα που διάβασα ως τα τώρα και δεν είχα μπορέσει να βάλω σε τάξη. Ανα-γνώστης μιας σκέψης που διύλισε και ακόνισε η ποιητική άσκηση και καταγωγή.

Με συνοδεύει η ποίηση. Ξεδιπλώνει την διήγηση, άλλοτε σαν κινηματογραφικό καρέ κι άλλοτε σαν ξαφνικό αποσταγμένο στίχο.

Δεν θέλω να ξέρω «τι γίνεται μετά», θέλω να μάθω. Πορεύομαι και αλλοιώνομαι θετικά ακροπατώντας στη σιωπή που γεννά το λόγο.

Συνεχίζω…

Μια απόπειρα συνάντησης με τον Τρόφιμο…

Ποιος είναι τελικά ο Τρόφιμος;

Είναι άραγε απλά ένα μυθιστόρημα όπως ισχυρίζεται το εξώφυλλό του;

Τεχνικά, ναι.

Σε μια εσωτερική όμως κατανόηση, ο Τρόφιμος είναι 188 σελίδες αποσταγμένης σκέψης σφιχτά πλεγμένες σε μυθιστορηματική αφήγηση.

Ρυθμός ποιητικός.

Γραφή που ακροπατώντας στη σιωπή γεννά το Λόγο.

Απουσία θορύβου.

Ο συγγραφέας διαπραγματεύεται το Υπέρλογο, προσδιορίζοντας το στα ακρότατα όρια της λογικής.

Χωρίς σκοπιμότητα και επιτήδευση, χωρίς τα συνήθη «περιποιημένα» μέσα, με γλώσσα καθαρή και φωνή χαμηλή, η γραφή, ξεδιπλώνεται άλλοτε σαν κινηματογραφικό καρέ κι άλλοτε σαν αιφνίδιος στίχος, παρασύροντας μας αργά και οριστικά στα βάθη και στο βάθος ενός εσώτερου κόσμου επίγνωσης.

Ο Τρόφιμος δεν θυμάται και δεν γνωρίζει φαινομενικά τίποτα, κατέχοντας παράλληλα όλη τη γνώση, αφού η σκέψη του έχει απαλλαγεί από κάθε τι το περιττό.

Η συνάντησή του με την Γυναίκα, αποτυπώνεται μέσα στην αυτονοησία των αισθημάτων και των αισθήσεων. Σαν να πραγματεύεται με τον πιο πειστικό τρόπο τη δυνατότητα του αδύνατου. Όλα κυοφορούνται μα και υπάρχουν στην αφετηρία του «πάντα». Οι στιγμές διαστέλλονται, καταργώντας το χρόνο. Η ένωση αρσενικού και θηλυκού παίρνει διαστάσεις μυθολογικές, υπερβατικές, σαν να μας αποκαλύπτει ο συγγραφέας την οντολογική ροή του ενός φύλου μέσα στο άλλο.

Η σχέση τού Τρόφιμου με τα άλλα ανδρικά πρόσωπα πραγματοποιείται σαν συνάντηση μέσα στην ουσία της σιωπής. Κανείς δεν μιλά «τσαλαπατώντας» τη σκέψη του άλλου. Ο Τρόφιμος, ο μικρός γιατρός και ο προφορικός συγγραφέας-που αποτελεί ένα εκπληκτικό εύρημα του Φ. Θεοφίλου- είναι ένα ανδρικό τρίπτυχο που προσωποποιεί την λογική, το συναίσθημα και την ολοκλήρωση μιας ανδρικής προσωπικότητας στην εθελούσια έξοδο της προς την ελευθερία.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο και γύρω του, σαν μικρά αστεράκια τρυφερότητας ή σαν σταγόνες ξεθυμασμένης πίκρας, ο έξω κόσμος, το παρελθόν, η σχέση με τα ζώα, η φύση, η μουσική, οι ανθρώπινες αδυναμίες, τα πάθη, οι παιδικές μνήμες… κάθε τι που μπορεί να διυλίζει η δυνατή ποιητική ματιά αποκαλύπτοντάς μας την πρότερη μα και αρχική του αλήθεια.

Ο Τρόφιμος δεν είναι ένας έγκλειστος, είναι ένας άλλος. Είναι η φωνή όσων γεννήθηκαν ηττημένοι και η συνείδηση όσων παραμένουν ελεύθεροι.

Η συνάντηση μαζί του καθορίζει το πριν και το μετά της οπτικής μας απέναντι στους μυθιστορηματικούς ήρωες.