Πιθανότητα 70% για κάλπες - Τα 3+2 βασικά μετεκλογικά σενάρια

Το ενδεχόμενο να «συγχωνευθούν» οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα με εκείνες για την προληπτική γραμμή στήριξης και να παραταθούν ως το Φεβρουάριο, πριν από την προεδρική εκλογή, θεωρεί ως πιθανό η επενδυτική τράπεζα Nomura σε έκθεσή της για την Ελλάδα με τίτλο: «Ελλάδα: Η επόμενη μέρα και ο Πρόεδρος».

Στην έκθεση αναφέρεται ότι υπάρχει ακόμα απόσταση μεταξύ της τρόικας και της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς και ότι το πιο σημαντικό θέμα γενικότερα είναι το είδος της εποπτείας που θα υπάρχει από το 2015, αλλά και το κατά πόσον η ελληνική πλευρά θα έχει την ευθύνη για το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στη συνέχεια.

Στο πλαίσιο αυτό, η Nomura θεωρεί πολύ πιθανό να δοθεί μια προσωρινή, τεχνική παράταση λίγων μηνών στο τρέχον πρόγραμμα, ίσως για μερικούς μήνες, έως ότου ολοκληρωθεί το πλήρες πακέτο της συμφωνίας, ενδεχομένως το Φεβρουάριο.

Ορόσημο η προεδρική θητεία

Οι συντάκτες της έκθεσης εκτιμούν ότι είναι πολιτικά πιο συμφέρον για την κυβέρνηση να συνάψει τη «συμφωνία πακέτο» αλλά να παραπέμψει την υπογραφή της για μετά την εκλογή προέδρου. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε, να περιλαμβάνει τα προαπαιτούμενα της επιθεώρησης της τρόικας, την προληπτική γραμμή στήριξης, μια χαλαρότερη συμμετοχή του ΔΝΤ καθώς και την ελάφρυνση του χρέους, και θα μπορούσε να συσπειρώσει 180 βουλευτές μετά την εκλογή προέδρου, σύμφωνα με τη Nomura. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να ανακοινωθεί στο συμβούλιο υπουργών της 12ης Φεβρουαρίου.

Η τρόικα και η φύση της συμφωνίας

Ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται για την επενδυτική τράπεζα η μορφή αλλά και η φύση της συμφωνίας που θα υπάρξει μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η εποπτεία και σε ποιον θα “ανήκουν” οι προωθούμενες μεταρρυθμίσεις. Σε περίπτωση που υπάρξει μία πιο χαλαρή εποπτεία αυτό θα προσφέρει στην ελληνική κυβέρνηση το περιθώριο καλύτερων ελιγμών, αν και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως “μεγάλη επιτυχία”, κυρίως γιατί υπάρχουν υπεραισιόδοξες προσδοκίες.

Επιπρόσθετα τονίζεται ότι ψηλά στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων με την τρόικα θα βρεθούν οι διαπραγματεύσεις για την εκτέλεση αλλά και τη “σύνθεση” του προϋπολογισμού του 2015, ειδικά σε περίπτωση που το δημοσιονομικό κενό βρεθεί πιο κοντά στις εκτιμήσεις που έχει δημοσιοποιήσει η τρόικα.

Για μία ακόμη φορά θα υπάρξουν ορισμένα “ευαίσθητα θέματα” σχετικά με τις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις. Κατά τη Nomura η προώθηση αλλαγών στο συνταξιοδοτικό σύστημα αποτελεί το πλέον ευαίσθητο σημείο για την ελληνική κυβέρνηση και θα μπορούσε να την οδηγήσει σε διαφωνίες.

Το ΔΝΤ και η προληπτική γραμμή

Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή του ΔΝΤ οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι το Ταμείο να έχει συμπληρωματική παρουσία στο ECCL, προσφέροντας μία “προληπτική γραμμή ρευστότητας” (Precautionary and Liquidity Line) που θα κυμανθεί μεταξύ 1 και 2 δισ. ευρώ.

Εξετάζονται ακόμη τέσσερα σενάρια για τη μορφή που θα έχει η παρουσία του ΔΝΤ στην μετά μνημόνιο εποχή:

α. Η Ελλάδα αποστέλλει αίτημα μέσω του οποίου ζητά να μην υπάρχει καμία συμμετοχή του ΔΝΤ μετά το πέρας του προγράμματος, δηλαδή τον Μάρτιο του 2016. Σύμφωνα με τη Nomura αυτό είναι το λιγότερο πιθανό σενάριο.

β. Το ΔΝΤ διατηρεί τον σχετικά παθητικό ρόλο του “συμβούλου και ελεγκτή”, χωρίς να συμμετάσχει οικονομικά στην επόμενη ημέρα, όπως συνέβη στην περίπτωση της Ισπανίας. Όμως, προσθέτει η Nomura, η ισπανική κρίση ήταν διαφορετική, καθώς αφορούσε μόνο τον τραπεζικό τομέα και το ΔΝΤ δεν διαθέτει επίσημες “γραμμές βοήθειας” για τέτοιες περιπτώσεις. Προστίθεται ακόμη ότι αυτή η λύση θα ήταν απόλυτα επιθυμητή για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά το πιθανότερο είναι ότι δεν θα υλοποιηθεί.

γ. Το ΔΝΤ “συμπληρώνει” το ECCL με 1-2 δισ. ευρώ μέσω “Ελαστικής πιστωτικής γραμμής” (Flexible Credit Line). Ένα ακόμη σενάριο που δεν φαίνεται να υλοποιείται.

δ. Το ΔΝΤ συνεχίζει να συμμετάσχει με τη δική του γραμμή στήριξης έως το α' τρίμηνο του 2016. Ένα σενάριο διόλου επιθυμητό για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία επιθυμεί να απεγκλωβιστεί από το ΔΝΤ.

Πιθανότητα 70% για κάλπες - Τα 3+2 βασικά μετεκλογικά σενάρια

Στην έκθεση επίσης αναφέρεται ότι η πιθανότητα πρόωρων εκλογών είναι 70%, αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στην πορεία, ενώ γίνεται η εκτίμηση ότι με βάση τις δημοσκοπήσεις η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο πιθανή. Η Nomura εκτιμά ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν θα είναι το ίδιο φιλικό προς την αγορά όπως ήταν το αποτέλεσμα του 2012, αλλά την ίδια στιγμή τα «σενάρια πτώσης» θα είναι πιο διαχειρίσιμα αυτή τη φορά, λαμβανομένης υπ' όψιν της μετριοπαθούς στροφής του ΣΥΡΙΖΑ τα δύο τελευταία χρόνια.

Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει να ηγείται στις δημοσκοπήσεις, τα βασικά σενάρια για την επόμενη μέρα, στο ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, έχουν ως εξής:

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ επικρατεί εξασφαλίζοντας κοινοβουλευτική πλειοψηφία

Ένα τέτοιο αποτέλεσμα δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στο ΣΥΡΙΖΑ για να ξεδιπλώσει το πρόγραμμά του. A priori αυτό αυξάνει την πιθανότητα διενέξεων με τους δανειστές καθώς τίθενται εν αμφιβόλω οι μεταρρυθμίσεις που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Επίσης, ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν εγγυάται ομαλότερη διαδικασία λήψης αποφάσεων λόγω των ετερόκλητων συνιστωσών, και αυτό σημαίνει ότι ακόμη και ενδεχόμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εύθραυστη.

2. Ο ΣΥΡΙΖΑ σχηματίζει συνασπισμό με:

-Τα κεντροαριστερά κόμματα ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι

Πρόκειται για ένα πιο φιλικό για την αγορά αποτέλεσμα, σημειώνει ο οίκος, τονίζοντας πάντως ότι δεν διασφαλίζεται η ομαλή διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ωστόσο, τα εν λόγω κόμματα έχουν την προοπτική να μετριάσουν τις επιθετικές πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ. Ιδίως το ΠΑΣΟΚ μπορεί να λειτουργήσει ως διασφαλιστής της συνέχειας του κράτους, μεταξύ των πολιτικών της τρόικα και μιας νέας κυβέρνησης υπό τον ΣΥΡΙΖΑ.

- Τους Ανεξάρτητους Έλληνες

Είναι το πιο δύσκολο σενάριο για τις αγορές, σημειώνει ο οίκος, τονίζοντας ότι οι ΑΝΕΛ είναι τόσο αντιμνημονιακοί, όσο οι πιο ακραίες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και ως εκ τούτου θα λειτουργήσουν υποστηρικτικά σε ακραίες θέσεις. Ωστόσο, τα δύο κόμματα αν και ταυτίζονται στην αντιμνημονιακή ρητορική τους διαφωνούν σε μια σειρά θεμάτων (όπως αυτά της εξωτερικής πολιτικής και της μετανάστευσης). Επιπλέον, πολλά στελέχη εντός του ΣΥΡΙΖΑ διαφωνούν με πιθανή σύμπραξη λόγω του χαρακτήρα λαϊκής δεξιάς των ΑΝΕΛ, κάτι που καθιστά το σενάριο συνασπισμού των δύο κομμάτων πιο απίθανο από ό,τι θα φανταζόταν κανείς εάν επικεντρωνόταν μόνο στην αντιμνημονιακή διάσταση.

- Τη Νέα Δημοκρατία

Ένας "μεγάλος συνασπισμός" στην Ελλάδα θα εξαφάνιζε τις ανησυχίες για το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα, καθώς θα αποτελούσε την απαρχή μιας εθνικής συναίνεσης στα στρατηγικά θέματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η χώρα μετά την κρίση. Ωστόσο, στην παρούσα φάση είναι ιδιαίτερα απίθανο ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δεδομένης της σημαντικής απόκλισης μεταξύ των θέσεων των δύο κομμάτων και του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι τόσο κοντά σε αυτοδυναμία, που μια συμμαχία με μικρότερο κόμμα δείχνει να του αρκεί.

3. Δεν σχηματίζεται συνασπισμός και η χώρα οδεύει σε νέες εκλογές

Δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό σενάριο, τονίζει η Nomura, δεδομένου ότι υπάρχει αλλαγή στάσης από την κοινή γνώμη που δείχνει να προτιμά κυβερνήσεις συνασπισμού. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενδέχεται να το επιδιώξει εάν πιστέψει ότι είναι πολύ κοντά σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά μια τέτοια εξέλιξη ενδέχεται να γυρίσει μπούμερανγκ εάν ο το κόμμα προσπαθήσει να επιβάλει την πλειοψηφία μέσω της παρατεταμένης πολιτικής αβεβαιότητας.

Σε γενικές γραμμές, καταλήγει ο οίκος, φαίνεται ότι το αποτέλεσμα ενδεχόμενων εθνικών εκλογών στην Ελλάδα δεν θα είναι τόσο φιλικό στις αγορές όσο αυτό του Ιουνίου του 2012. Την ίδια στιγμή ωστόσο, τα πτωτικά σενάρια σε περίπτωση επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ είναι πιο διαχειρίσιμα αυτήν τη φορά, δεδομένου ότι η αξιωματική αντιπολίτευση έχει μετριάσει τη ρητορική της την τελευταία διετία.

Ως εκ τούτου, αφενός τα ελληνικά ομόλογα δεν αναμένεται να ξαναδοκιμάσουν τα χαμηλά εκείνης της περιόδου, αφετέρου η ελληνική αγορά δεν αποτιμά επαρκώς επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ στην παρούσα φάση.

Σοφοκλέους 10