Η Ελλάδα ξεμένει από χρήματα

Η Ελλάδα ξεμένει από επιλογές για να χρηματοδοτηθεί παρά την τετράμηνη παράταση του προγράμματος διάσωσης, αυξάνοντας την πίεση στην Αθήνα για να πραγματοποιήσει γρήγορα τις μεταρρυθμίσεις που έχει επίμονα απορρίψει ή να αποτύχει να πληρώσει τα χρέη της εντός λίγων εβδομάδων.

Οι πιστωτές στην ευρωζώνη και το ΔΝΤ έχουν δώσει στην Ελλάδα περιθώριο μέχρι το τέλος του Ιουνίου ώστε να ολοκληρώσει το πρόγραμμα διάσωσης και να λάβει τα εναπομένοντα 7,2 δισεκατομμύρια ευρώ, όμως δε θα της επιτραπεί καμία χρηματοδότηση έως τότε.

Αποκλεισμένη από την αγορά χρέους και αντιμετωπίζοντας μια μεγάλη μείωση στις εισπράξεις των φόρων, η Αθήνα αναμένεται να ξεμείνει από ρευστότητα έως τα μέσα ή το τέλος του Μαρτίου. Ο υπουργός Οικονομικών έχει προειδοποιήσει πως η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να αποπληρώσει τους πιστωτές της, ξεκινώντας με τη δόση των 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ προς το ΔΝΤ του Μαρτίου.

Η Αθήνα ψάχνει εύκολες λύσεις για να τα καταφέρει τις ερχόμενες εβδομάδες. Αναμένεται να πάρει το πράσινο φως στην αρχή της επόμενης εβδομάδας για φτηνή βοήθεια και χρηματοδοτική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη, που θα μπορούσε να ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, σύμφωνα με πηγές της τράπεζας.

Όμως αυτό μόνο δεν αρκεί για να καλύψει το κενό.

Οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης ελπίζουν πως η στενότητα ρευστότητας θα αναγκάσει τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και την κυβέρνησή του να συμφωνήσει σε σχέδια μεταρρυθμίσεων νωρίτερα από την προθεσμία του τέλους του Απριλίου που είχαν θέσει οι πιστωτές, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποδέσμευση της χρηματοδότησης στα πλαίσια της διάσωσης.

«Η στενότητα της ρευστότητας χρησιμοποιείται για να πιεστούν οι έλληνες να ξεκινήσουν σύντομα τις συζητήσεις για την επανεξέταση και να τις ολοκληρώσουν το συντομότερο δυνατό – χωρίς να περιμένουν το τέλος του Απριλίου» είπε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Οι άλλες επιλογές φαίνονται όλες να εμπεριέχουν προβλήματα. Η μία πιθανότητα – η μεταφορά των 1,9 δισεκατομμυρίων ευρώ κερδών που κρατά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ύστερα από αγορά ελληνικών ομολόγων – δε θα επιτραπεί έως ότου η Ελλάδα ολοκληρώσει το πρόγραμμα διάσωσης.

Η Ελλάδα ήλπιζε επίσης να πάρει τα σχεδόν 11 δισεκατομμύρια από τα υπολειπόμενα χρήματα στο ταμείο σταθεροποίησης των ελληνικών τραπεζών, όμως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έχουν αποφασίσει πως τα χρήματα θα επιστραφούν στο ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης στο Λουξεμβούργο.

Ενώ θα είναι ακόμη διαθέσιμα για τις ελληνικές τράπεζες, θα μπορούν να αποδεσμεύονται μόνο με την έγκριση της ΕΚΤ.

Η μόνη πηγή εύκολων μετρητών που απομένει στην κυβέρνηση του Τσίπρα αυτή τη στιγμή είναι η έκδοση έντοκων γραμματίων, ή βραχυπρόθεσμου χρέους με λήξη σε τρεις ή έξι μήνες. Οι πιστωτές της Αθήνας, ωστόσο, έχουν θέσει ένα όριο 15 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αυτού του είδους το χρέος και το έχει ήδη φτάσει.

Η ευρωζώνη έχει ως τώρα απορρίψει οποιαδήποτε αύξηση αυτού του ορίου, εν μέρει λόγω ανησυχιών πως αυτό θα ισοδυναμούσε με χρηματοδότηση κυβερνήσεων από κεντρικές τράπεζες. Και αυτό συμβαίνει γιατί οι ελληνικές τράπεζες έχουν χρησιμοποιήσει τα γραμμάτια ως εγγύηση για να λάβουν χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα και στη συνέχεια τα μετρητά για να επενδύσουν σε περισσότερα γραμμάτια, βοηθώντας το κράτος να καλύψει μεσοπρόθεσμες ανάγκες.

Άτομο με γνώση των σκέψεων στην ΕΚΤ είπε πως η επέκταση του ορίου των έντοκων γραμματίων είναι «μάλλον απίθανη». Ανώτερος έλληνας τραπεζίτης είπε πως αυτό που περιμένει η Αθήνα είναι πως η ΕΚΤ θα κάνει τελικά πίσω και θα δώσει κάποιο περιθώριο στα γραμμάτια.

«Το ελληνικό κράτος στηρίζει όλες τις ελπίδες του πως η ΕΚΤ θα επιτρέψει τον πλειστηριασμό περισσότερων έντοκων γραμματίων» είπε ο τραπεζίτης.

Η κυβέρνηση επίσης προσποιείται γενναιότητα σε σχέση με την κρίση χρηματοδότησης και επιμένει πως η έκδοση γραμματίων παραμένει μία επιλογή.

«Αυτή τη στιγμή η ελληνική οικονομία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησής της με τρόπους που δεν απαιτούν κανένα δάνειο» είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γαβριήλ Σακελλαρίδης σε τηλεοπτικό κανάλι. «Για παράδειγμα, με την αύξηση του επιπέδου των έντοκων γραμματίων που μπορεί να εκδώσει το ελληνικό κράτος. Αυτή είναι μία απόφαση που η ΕΚΤ πρέπει και μπορεί να πάρει.»

ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΚΡΙΣΗ

Είναι πλέον στο χέρι της Αθήνας να επισπεύσει τις μεταρρυθμίσεις και να αποδεσμεύσει την υπολειπόμενη βοήθεια.

Η κυβέρνηση έχει παραδώσει ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων στους πιστωτές που παραμερίζει τα πολιτικά επικίνδυνα μέτρα όπως οι μειώσεις των συντάξεων, οι αυξήσεις των φόρων και οι απολύσεις στον δημόσιο τομέα, που εμπεριέχονται στο υπάρχον πρόγραμμα.

Όμως παρά την αποδοχή του σχεδίου μεταρρυθμίσεων από την ευρωζώνη, έχει δεχτεί την κριτική δύο σημαντικών πιστωτών – της ΕΚΤ και του ΔΝΤ – για το γεγονός πως δεν είναι επαρκώς λεπτομερές και δεν είναι σαφές πόση ευελιξία έχει η Αθήνα να παρεκκλίνει από το αρχικό πρόγραμμα.

Οι μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν με την προηγούμενη κυβέρνηση θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν μέσα σε δύο ή τρεις εβδομάδες, σύμφωνα με άλλον αξιωματούχο της ευρωζώνης.

Όμως αυτό φαίνεται ιδιαίτερα απίθανο, δεδομένων των παραπόνων από τους επίσημους πιστωτές της Ελλάδας για την άγνοιά τους με ποιον να διαπραγματευτούν στην Αθήνα και τη διάθεση θυμού και δυσπιστίας για τα αντιφατικά μηνύματα σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις.

Για μία χρονική περίοδο, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποταμιεύσει χρήματα αναβάλλοντας τις πληρωμές προς τους προμηθευτές ή να προσπαθήσει να συγκεντρώσει μέχρι και 3 δισεκατομμύρια ευρώ δανειζόμενη από κρατικούς φορείς όπως συνταξιοδοτικά ταμεία, παρ’ ότι η κυβέρνηση μπορεί να έχει ήδη εξαντλήσει μέρος αυτών, λέει πηγή με γνώση του θέματος.

Σε κάθε περίπτωση αυτές οι επιλογές θα έδιναν μια ανάσα στην Αθήνα για μόλις λίγες εβδομάδες, καθώς έχει μηνιαίες ανάγκες ύψους 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένων 1,4 δισεκατομμυρίων για μισθούς και συντάξεις και 1 δισεκατομμύριο ευρώ για δαπάνες υγείας και κοινωνικής ασφάλισης.

Τα τελευταία στοιχεία προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο, εν τω μεταξύ, έδειξαν μία μείωση 1 δισεκατομμυρίων ευρώ σε εισπράξεις φόρων, αυξάνοντας τα προβλήματα της χώρας.

Ύστερα από τη δόση προς το ΔΝΤ του Μαρτίου, η Αθήνα έχει να πληρώσει 800 εκατομμύρια ευρώ σε τόκους τον Απρίλιο, ενώ το καλοκαίρι έχει να δώσει περίπου 8 δισεκατομμύρια ευρώ στους επίσημους πιστωτές, μεταξύ των οποίων 6,5 δισεκατομμύρια στην ΕΚΤ.

«Εν τέλει, δε θα έχουν καμία επιλογή από το να υιοθετήσουν τα μέτρα και να κινηθούν γρήγορα» είπε ο πρώτος αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Σοφοκλέους 10