Από την ψήφο της οργής στην πολιτική της ψυχραιμίας - Του Σαράντου Καργάκου

Μια αλλαγή κυβερνήσεως είναι μία πολύ λεπτή και ευαίσθητη κατάσταση από οικονομική κυρίως άποψη. Ακόμη και στην περίπτωση μιας ήπιας διαδοχής στην εξουσία, η προσωρινή νευρικότητα και ο πανικός των αγορών μπορεί να διογκώσουν τα υπάρχοντα προβλήματα και να χαντακώσουν τη νέα κυβέρνηση από την πρώτη κιόλας στιγμή.

Ο πρωθυπουργός, νέος ή παλαιός, πρέπει να χειρισθεί προσωπικά το μεγαλύτερο μέρος των επαφών με σημαντικούς οικονομικούς παράγοντες και να πραγματοποιήσει αλλεπάλληλα ταξίδια στο εξωτερικό για να συνομιλήσει με ομολόγους του, που σε ό,τι αφορά στη δανειακή πολιτική δεν θα του κάνουν κανένα «ψυχικό».

Ακόμη ένας άλλος σημαντικός στόχος του νέου πρωθυπουργού είναι το να κατευθύνει την ομάδα μεταβιβάσεως της εξουσίας. Μια νέα κυβέρνηση χρειάζεται ένα ισχυρό δυναμικό νέων ανθρώπων που θα διαδεχθεί το παλαιό. Αν πρόκειται για νέα κυβέρνηση, θα χρειασθεί μια άλλη «φρουρά», που μαζί με τα επιτελικά όργανα να ξεπερνά τα οκτακόσια άτομα. Πού θα βρεθούν; Ποια θα εξαιρεθούν; Από τις εξαιρέσεις θ’ αρχίσουν αμέσως οι πρώτες γκρίνιες: «Γιατί αυτός κι όχι εγώ;»

Στη χώρα μας - δυστυχώς - δεν έχει γίνει κατανοητό πως όταν μοιράζεται ένα πρόβλημα, διώχνεις το μισό από πάνω σου. Ποτέ, απ’ ό,τι ενθυμούμαι, στην πατρίδα μας πρωθυπουργός δεν κάλεσε αντίπαλό του και να του αναθέσει τη διευθέτηση ενός ζητήματος. Ποτέ δεν άκουσα πρωθυπουργό να ομολογεί ότι κάνει την πιο δύσκολη δουλειά στον κόσμο και γι’ αυτό να ζητεί συνδρομή του αντιπάλου για να την κάνει σωστά. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα και ελπίζουν ότι όλα θα πάνε καλά. Είναι όμως καλύτερο να ξέρεις κάτι καλά, παρά απλώς να ελπίζεις στο καλύτερο. Δυο μυαλά μπορούν να ξέρουν πιο καλά από το ένα. Το να καυχιέσαι για κάτι, δεν είναι το ίδιο με το να το πραγματοποιείς.

Θα ήθελα ν’ ακούσω από το στόμα του νέου πρωθυπουργού μια δήλωση απλή: Ελπίζουμε το καλύτερο και προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο. Αν τα πράγματα πάρουν κακή τροπή, ποιος θα ωφεληθεί από την κατάσταση αυτή; Λίγοι, που πιθανώς να μην τον ψήφισαν. Μια νέα κυβέρνηση - ακόμη κι αν έρχεται ως συνέχεια της παλιάς - έχει ανάγκη από νέο λειτουργικό συντονισμό. Να δει ο λαός ότι κάτι άλλαξε - φυσικά προς το καλύτερο. Να δοθεί στο κυβερνητικό σχήμα μια μορφή καλά γυμνασμένου μπαλλέτου που κινείται, επιβλητικά, αρμονικά, χωρίς κανέναν εμφανή δισταγμό και αμφιταλάντευση.

Συχνά διερωτάμαι: Γιατί πρέπει οι πολιτικοί μας να καλπάζουν προς τον γκρεμό; Γιατί συχνά τους φεύγει το πουλί των ευκαιριών μέσ’ από τα χέρια τους. Προσωπικά εδώ και καιρό έχω ξεγράψει από το μυαλό μου το κεφάλαιο των ιδεολογιών. Ένα ζητώ από τον πολιτικό: Να είναι καλός σ’ αυτό που αναλαμβάνει να κάνει. Δεν θέλω να είναι επηρμένος γι’ αυτό. Θέλω και ο ίδιος να το εκλαμβάνει απλώς σαν ένα γεγονός. Κι ακόμη τον θέλω να πιστεύει ότι τα πράγματα θα πάνε καλά, έστω κι αν όλα δείχνουν πως δεν υπάρχει περίπτωση να πάνε καλά. Γι’ αυτό απαιτείται σεβασμός στην παράδοση. Κάθε πρωθυπουργός - έστω κι αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό - οφείλει να ξέρει ότι τη χώρα αυτή κυβερνούν τα σύμβολα.

Ούτε πρέπει να αιφνιδιάζεται και να ζαρώνει σαν τον ποδοσφαιριστή που ακούει ξαφνικά το διαιτητή να σφυρίζει το πρώτο γκολ της αντίπαλης ομάδας. Πρέπει και ενώπιον των δυσχερειών να μένει ψύχραιμος.

Κυρίως αυτό που πρέπει να αποφευχθεί στον παρόντα καιρό είναι η παραπλάνηση. Ο ελληνικός λαός μέσα σε σαράντα χρόνια πέρασε από σαράντα κύματα διαψεύσεων. Ασφαλώς, οι πολιτικοί ξέρουν την ψυχολογία της μάζας. Όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, όποιο κοινωνικό υπόστρωμα κι αν αφορά, πάντα βρίσκουν ένα κόκκαλο να πετάξουν. Αλλ’ όποιος μάθει στο κόκκαλο, κάποτε θ’ αρχίσει να δαγκώνει...

Σήμερα τα προβλήματα στη χώρα μας έχουν φουντώσει σαν καιόμενο δάσος με πεύκα. Δεν μπορεί κανείς πρωθυπουργός - όσο κι αν είναι ικανός - με το σάλιο του να σβήσει την πύρινη κόλαση των οικονομικών, ηθικοβιολογικών, εκπαιδευτικών και εθνικών προβλημάτων. Δεν μπορεί με το «ντα» να εξαλείψει την πύρινη δράση του ιδεολογικοποιημένου εγκλήματος ή την εξάπλωση των ναρκωτικών, της διαφθοράς και της ξετσιπωσιάς. Η χυδαιοκρατία αντιμετωπίζεται από στιβαρή και αυστηρή δημοκρατία. Η νέα κυβέρνηση υπό τον κ. Τσίπρα, στον οποίο ολόψυχα ευχόμαστε καλή επιτυχία, οφείλει να εμπεδώσει ένα αίσθημα ασφαλείας. Να μην τρέμουν οι άνθρωποι να κυκλοφορήσουν μόλις πέσει η νύκτα, να μην τρέμουν όταν ακούν χτύπημα στην πόρτα.

Ασφαλώς η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε εντύπωση, σ’ όλο τον κόσμο. Υπάρχει τρόπος κι άλλος να καταπλήξουμε τον κόσμο. Όταν η νέα κυβέρνηση θα μάχεται στο εξωτερικό, να μη βάλλεται στο εσωτερικό από την αξιωματική αντιπολίτευση. Δεν είναι αναγκαία η συγκυβέρνηση· αναγκαία είναι η συναίνεση. Πρέπει όσο γίνεται με περισσότερα κόμματα να συμφωνήσουμε για το τι θα ζητήσουμε. Αλλά και πάλι θα πρέπει σε μεγαλύτερο εύρος να συμφωνήσουμε για το τι θα απαντήσουμε σε ό,τι θα μας ζητήσουνε. Ας διαψεύσουμε και μια φορά την ιστορία μας. Η διχόνοια δεν είναι κισμέτ, φυλετικό πεπρωμένο μας. Επί τέλους, οι Έλληνες μπορούν να συμφωνούν και όταν σε πάμπολλα θέματα διαφωνούν. Εδώ συμφώνησε ο Τσώρτσιλ με τον ορκισμένο εχθρό του, τον μπολσεβικισμό, προ της απειλής του Χίτλερ!

Πιστός σε μια αρχή, που τηρώ επί δεκαετίες τώρα, για διάστημα 100 ημερών δεν θα είμαι επικριτικός έναντι της νέας κυβερνήσεως. Μπορεί ίσως - αν πρέπει - να είμαι και επαινετικός. Κρίσεις και υποδείξεις από τη στήλη θα γίνουν. Οι επικρίσεις θα αποφευχθούν. Κι εύχομαι να αποφευχθούν και μετά το εκατονταήμερο. Οφείλω πάντως στον αναγνώστη, που μου κάνει την τιμή να με διαβάζει, μια εξήγηση:

Ανήκω στην κατηγορία των «βαρυκαρδισμένων» πολιτών, δηλαδή των ψηφοφόρων που ψήφισαν, ό,τι κι αν ψήφισαν, με βαριά καρδιά. Γνωρίζαμε - και γνωρίζουμε καλά - ότι η επιλογή μας κυμαινόταν ανάμεσα σε κόμματα και πρόσωπα χαμηλής στάθμης. Γνωρίζαμε και γνωρίζουμε ότι η επιλογή που κάναμε χθες, θα καθορίσει την πορεία του αύριο. Όπως και οι επιλογές που κάναμε προχθές μας κάνουν αυτό που είμαστε σήμερα.

Πάντως οι πολιτικοί του χθες, πρόσφατου και απώτατου, έκαναν το παν για να διαψεύσουν τις ελπίδες και τις προσδοκίες μας. Εύχομαι ολόψυχα να διαψεύσουν σήμερα και αύριο τις αμφιβολίες ημών των «Βαρυκαρδισμένων», να διαλύσουν τις αγωνίες μας και να μας προσφέρουν μια πολιτική αρμονίας. Η αρμονία δημιουργείται από τη σύνθεση των αντιθέσεων. Όμως στην τελευτήσασα τον βίον βουλή δεν υπήρχαν αντιθέσεις. Υπήρχε αβυσσαλέο μίσος τεράστιας εκρηκτικής ισχύος. Αν το μίσος αυτό αναφλεγεί, η χώρα θα καταστραφεί. Δεν θέλω μια πολιτική που να παραπέμπει στο 1945. Θέλω μια πολιτική που να παραπέμπει στο 2025, που πιθανώς να μη το ζήσω, αλλά ελπίζω ότι η Ελλάς ως τότε θα ορθοποδήσει και θα πρωτοπορήσει και σε θέματα οικονομίας και σε θέματα ευγενείας.

Αυτό που θέλω να θυμίσω στους νέους, οι οποίοι τώρα θα μπουν στη Βουλή, είναι τούτο το πολύ απλό που έλεγε κάποτε ο λαός, όταν είχε - αντί πιτυρίδας -στο κεφάλι του μυαλό: «Ένας κόμπος δεν λύνεται τραβώντας τα άκρα». Ούτε κόβεται με το ξίφος του Αλεξάνδρου. Υπάρχει κίνδυνος με το ξίφος να κόψουμε το λαιμό μας!

Και θέλω να κλείσω με την υπενθύμιση. Το πρόβλημα δεν είναι το πρόβλημα, αλλά η λύση του προβλήματος. Ούτε είναι σοβαρό πρόβλημα το αν και πώς ένα κόμμα θα νικήσει. Πρόβλημα - και μάλιστα σοβαρό - είναι το αν και πώς θα μπορέσει τα προβλήματα να λύσει. Μια εκλογική νίκη - όσο ευρεία - δεν αποτελεί λύση των προβλημάτων. Κι όσοι πολιτικοί με είχαν δάσκαλο ή διάβαζαν τα βιβλία μου παλιά, ας μην ξεχνούν αυτό που δίδασκα και έγραφα: «Από δύο πέτρες βγαίνει τ’ αλεύρι».

Δεν διαθέτω ακτίνες Χ στην όραση να δω το τι θα μας ξημερώσει. Πάντως, θα ήθελα στο νέο πρωθυπουργό να δώσω μια καλοπροαίρετη συμβουλή: Την Κυριακή, προτού διαβάσει τον ημερήσιο Τύπο, ας διαβάσει το ποίημα «Μάρτιαι ειδοί» του Κωνσταντίνου Καβάφη. Αν το κάνει, γρήγορα θα αισθανθεί την ανάγκη να το ξαναδιαβάσει.

Πηγή:  Ἑστία

Ημερομηνία:  30/01/2015

Σαράντος Ι. Καργάκος