Γιατί η Ιρλανδία τα κατάφερε και η Ελλάδα όχι;

Παραδόξως, οι χώρες που υπέφεραν περισσότερο κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους εμφανίζουν πολύ καλές αποδόσεις, με την αξιοσημείωτη εξαίρεση την Ελλάδα αναφέρει σε ειδική ανάλυση της η  FactSet.

Η Ιρλανδία ήταν η σούπερ σταρ το 2014, με αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 4,8%.  Οι οικονομίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, επίσης βελτιώθηκαν το 2014 και εξακολουθούν να αναπτύσσονται και το 2015, ενώ η Ιταλία φαίνεται να έχει μόλις ξεφύγει από την ύφεση. Κοιτώντας προς το μέλλον, οι προοπτικές είναι θετικές. Οι αναλυτές που ρωτήθηκαν από το FactSet αναμένουν η Ιρλανδική οικονομία να αυξηθεί κατά 3,5% το 2015, η Ισπανία με 2,5%, η Πορτογαλία με 1,5% και η Ιταλία με 0,5%, μετά το 2011. Παρ 'όλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα, πολλά προβλήματα για την Ελλάδα.

Βαρίδι το χρέος

Μετά από 18 διαδοχικά τρίμηνα ύφεσης, η ελληνική οικονομία σημείωσε αύξηση ΑΕΠ κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2014.

Στα τέλη του 2014, ωστόσο, η εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα τάραξε τις χρηματοπιστωτικές αγορές προκαλώντας ένα νέο κύμα της πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας.

Οι εκλογές έφεραν στην εξουσία τον ΣΥΡΙΖΑ ένα κόμμα που αύξησε την διεθνή καχυποψία για την τύχη της Ελλάδος.

Τον Ιανουάριο, του 2015 οι Έλληνες ψηφοφόροι έδωσαν μια αποφασιστική νίκη στον ΣΥΡΙΖΑ και στον Αλέξη Τσίπρα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ στήριξε την ρητορεία του στην επαναδιαπραγμάτευση των όρων διάσωσης αλλάζοντας τις πολιτικές που είχαν συμφωνηθεί.

Οι συχνά αμφιλεγόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των πιστωτών της, αρχίζουν να αποδίδουν ωστόσο ο χρόνος εξαντλείται για την Ελλάδα ενώ οι υποχρεώσεις της χώρας προς το ΔΝΤ πρέπει να πληρωθούν.

Η χώρα δεν είναι έξω από το ευρώ, αν και η κερδοσκοπία ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την ευρωζώνη που αναφέρεται ως Grexit έχει μειωθεί προς το παρόν.

Η ελληνική οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 25% από το 2007 και το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται ακριβώς κάτω από το 26%, πιέζοντας κατανάλωση και επιχειρηματικό κλίμα.

Οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις για το χρέος.

Η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε καθοδική πορεία, η οποία είτε θα παρασύρει προς τα κάτω το σύνολο της ζώνης του ευρώ ή θα οδηγήσει την Ελλάδα εκτός ευρώ.Το βασικό πρόβλημα της Ελλάδος είναι το χρέος και αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Οι διαφορές Ελλάδας - Ιρλανδίας

Aπό την πλευρά του ο Γερμανικός ασφαλιστικός όμιλος Allianz δίνει τη δική του εξήγηση γιατί η Ιρλανδία πέτυχε να ανακάμψει γρήγορα και η Ελλάδα έχει αποτύχει. Η ελληνική κυβέρνηση υπό τον ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει μια νέα συμφωνία από τους ευρωπαίους πιστωτές της, υποστηρίζοντας ότι το πρόγραμμα διάσωσης που παρέχεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει βυθίσει την Ελλάδα σε ένα φαύλο κύκλο  αποπληθωρισμού και  λιτότητας αναφέρει η Allianz και ο MichaelHeiseChiefEconomist του ασφαλιστικού ομίλου.

Ενώ κανείς δεν αμφισβητεί ότι τα πράγματα έχουν πάει στραβά στην Ελλάδα, το επιχείρημα ότι η δημοσιονομική εξυγίανση οδηγεί αναγκαστικά σε ατέρμονη ύφεση δεν επιβεβαιώνεται από τα γεγονότα.Αν εξετάσει κανείς την Ιρλανδία, η οποία ήταν μεταξύ των χωρών που επλήγησαν περισσότερο από την παγκόσμια οικονομική κρίση βγάζει ενδιαφέροντα συμπεράσματα.Η Ιρλανδική οικονομία υπερδιογκώθηκε προ της κρίσης του 2008, οι τράπεζες της Ιρλανδίας κατέρρευσαν λόγω των τεράστιων απωλειών από την φούσκα των ακινήτων. Για να αποφευχθεί ένα καταστροφικό bankrun, η κυβέρνηση της Ιρλανδίας εγγυήθηκε το σύνολο ανεξόφλητων υπολοίπων των καταθέσεων και υποχρεώσεων.Το δημόσιο χρέος της Ιρλανδίας αυξήθηκε από το 25% του ΑΕΠ το 2007 σε περισσότερο από 120% το 2013.

Προσθέστε και το ιδιωτικό χρέος και η ιρλανδική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα βουνό χρέους που ισοδυναμεί με  400% του ΑΕΠ.

Στην Ελλάδα, όπου το ιδιωτικό χρέος είναι πολύ χαμηλότερο, το συνολικό χρέος δημόσιο και ιδιωτικό ανέρχεται σε περίπου 285% με 300% του ΑΕΠ.Παρ 'όλα αυτά, η Ιρλανδία κατάφερε να αποκτήσει πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων στις αρχές του 2013 και οι επενδυτές εκτιμούν  τις προοπτικές της χώρας.

Πράγματι, η οικονομία της Ιρλανδίας αναπτύσσεται με έντονους ρυθμούς, η ανεργία είναι κάτω από το μέσο όρο της ευρωζώνης και το κόστος δανεισμού της Ιρλανδίας είναι 1% χαμηλότερο από το αντίστοιχο του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.

Η Ιρλανδία έχει αποδείξει ότι ακόμη και σε μια σοβαρή κρίση, η αποφασιστική εξυγίανση και οι μεταρρυθμίσεις  μπορούν  να σταθεροποιήσουν γρήγορα την οικονομία και να προετοιμάσουν το έδαφος για την επιστροφή στην ανάπτυξη.

Στο αποκορύφωμα της κρίσης, η κυβέρνηση της Ιρλανδίας περιέκοψε τους μισθούς του δημόσιου τομέα και τις συντάξεις, αύξησε τα όρια συνταξιοδότησης (στα 68 έτη από το 2028), περιέκοψε κοινωνικές παροχές και  αύξηση τον φόρο προστιθέμενης αξίας.

Τα διδάγματα

Φυσικά, τονίζει η Allianz, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της Ιρλανδίας και την Ελλάδα. Η λιτότητα έπληξε την ελληνική οικονομία μια άκαμπτη οικονομία – είναι από τις λιγότερο ευέλικτες στην Ευρώπη - πολύ περισσότερο από ότι στην Ιρλανδία, όπου η ευέλικτη αγορά εργασίας και προϊόντων επέτρεψε μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας σε τράπεζες και κατασκευές οι οποίες όμως αντισταθμίστηκαν σταδιακά από την αύξηση των θέσεων εργασίας σε άλλους τομείς.

Η ιρλανδική οικονομία ωφελήθηκε επίσης από τον εξαγωγικό της προσανατολισμό και τους στενούς δεσμούς με τις οικονομίες της Μ. Βρετανίας και των ΗΠΑ.

Αλλά η Ιρλανδία συνεχίζει να προσφέρει σημαντικά και σοβαρά διδάγματα στην Ελλάδα - αρχής γενομένης με την ανάγκη να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Με ένα σταθερό πρόγραμμα που τήρησε απαρέγκλιτα τόσο στα δημόσια οικονομικά όσο και στις τράπεζες επέτρεψαν στην Ιρλανδία να βγει από το πρόγραμμα στήριξης 67,5 δισεκ. ευρώ, όπως έχει προγραμματιστεί στο τέλος του 2013.

Επιπλέον, η απόδοση των δεκαετών ιρλανδικών ομολόγων, από  15% στα μέσα του 2011, έχει υποχωρήσει κάτω από 1% (0,75%).

Ως μέτρο σύγκρισης αναφέρεται ότι η Ελλάδα δανείζεται την τρέχουσα περίοδο στην 2ετία στο 25,5%.

Αν και το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ συνέβαλε στη μείωση των αποδόσεων των ομολόγων, η επιτυχία της ιρλανδικής κυβέρνησης να επιστρέψει στην αγορά κεφαλαίων, χωρίς την ασφάλεια μιας προληπτικής πιστωτικής γραμμής δεν θα πρέπει κανείς να παραβλέπει.

Μόλις επέστρεψε η εμπιστοσύνη των επενδυτών, ξεκίνησε ένας ενάρετος κύκλος για την Ιρλανδική οικονομία.

Για παράδειγμα, η Ιρλανδία ήταν σε θέση να εξοφλήσει τα 12,5 δισεκ. στο ΔΝΤ καθώς μπορούσε να βρει κεφάλαια από τις αγορές.Η εμπιστοσύνη των αγορών έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη.

Αφού η οικονομία της Ιρλανδίας είχε συρρικνωθεί έως και -6% το 2009, ξεπέρασε  τις άλλες χώρες που διασώθηκαν ήδη από το 2011.

Το 2014 η Ιρλανδία σημείωσε αύξηση 4,8% στο ΑΕΠ  που ήταν  μακράν το υψηλότερο στην ευρωζώνη ενώ για το 2015 εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 3% θα είναι δηλαδή διπλάσιο του μέσου όρου της ευρωζώνης.

Πώς προήλθε η αύξηση του ΑΕΠ της Ιρλανδίας;

Οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί σημαντικά ενώ αυξήθηκε η  παραγωγικότητα και βελτιώθηκε η ανταγωνιστικότητα, μέσω των εξαγωγών.

Την τρέχουσα περίοδο οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και η πτώση 5% της ανεργίας ενισχύουν την κατανάλωση, ενώ η ανάκαμψη επεκτείνεται και σε άλλους τομείς.

Εν ολίγοις, η Ιρλανδία κατάφερε να ανακτήσει την αξιοπιστία της  μέσω μιας αποφασιστικής δημοσιονομικής πολιτικής και προγράμματος μεταρρυθμίσεων.

Όλα αυτά οδήγησαν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, διευκολύνοντας την επιστροφή στην ανάπτυξη και συνεπώς, τη δημοσιονομική εξυγίανση.

Φυσικά, η ακριβής προσέγγιση της πολιτικής που ακολούθησε η Ιρλανδία δεν μπορεί να υιοθετηθεί παντού.

Όμως, το επιτυχημένο ιρλανδικό πείραμα μπορεί να χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης για την Ελλάδα και άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Σοφοκλέους 10