Ποιός φοβᾶται τὴν... Ἀμφίπολη; - Του Σαράντου Καργάκου

Ἄς μή μάς παρασύρουν τά οἰκονομικά. Ἀπό ἀλλοῦ θά ἔλθουν τά δεινά. Καί μέ αὐτό ἐννοῶ ὅτι ὑπονομεύεται ὅ,τι σημαντικό ἀναδεικνύεται στήν Ἑλλάδα. Παλαιότερα εἶχα ἀκούσει ἀπό κάποιον ἐπίσημο ἐκπρόσωπο διεθνοῦς ὀργανισμοῦ ἐδῶ στήν Ἑλλάδα ὅτι οἱ ἔρευνες τοῦ καθηγητῆ Ἀνδρόνικου στή Βεργίνα καί οἱ σχετικές μέ τά εὑρήματα ἀπόψεις του συνιστοῦν ὄνειδος γιά τήν Ἑλλάδα!

Μέ εἰλικρινῆ θλίψη εἶδα πρόσφατα στήν ἐφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (17/5/2015) νά ἀναδημοσιεύεται ἀπόσπασμα ἀπό τόν ἀπολογισμό τῶν ἀρχαιολογικῶν ἐρευνῶν τοῦ 2014 πού ἔκανε ὁ ἀκαδημαϊκός καί γενικός γραμματέας τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας κ. Βασ. Πετράκος καί τό ὁποῖο ἀπόσπασμα ἀναφέρεται στίς θερινές ἀνασκαφές στήν Ἀμφίπολη. Θαυμάστε ὕφος καί ἦθος:

«Ἡ ἀνασκαφή στήν Ἀμφίπολη ἦταν μιά ἄτεχνα σκηνοθετημένη ἱστορία μέ σκοπό νά ἀποσπαστεῖ ἡ προσοχή τῶν Ἑλλήνων ἀπό αὐθαίρετα οἰκονομικά μέτρα. Τό μνημεῖο τό ἴδιο ἕως τώρα δέν προσέφερε κάτι νέο. Οἱ ἱστορικές πληροφορίες πού θά μποροῦσε νά δώσει ἡ ἀνασκαφή φαίνεται πώς χάθηκαν ἐξαιτίας τῆς διεξαγωγῆς της ἀπό πρόσωπα πού ἀγνοοῦν τήν ἐπιστήμη καί τή μέθοδό της»!

Κάτι ἀνάλογο εἶχε ὑποστηρίξει καί ὁ πανίσχυρος ἐπί δικτατορίας Σπυρ. Μαρινάτος, γιά νά καρπωθεῖ αὐτός τό εὕρημα νεαροῦ ἀρχαιολόγου. Ὁ γράφων, παρά τούς συνεπαγόμενους κινδύνους τῶν τότε καιρῶν, δέν εἶχε κανένα δισταγμό νά στιγματίσει σέ ἔντυπο τῆς ἐποχῆς τή συμπεριφορά τοῦ Μαρινάτου ἔναντι ἑνός συναδέλφου του. Καί διερωτῶμαι: εἶναι δημοκρατικά ἐπιτρεπτό ἡ συμπεριφορά Μαρινάτου, ἑνός καθ’ ὅλα ἀξιόλογου ἀρχαιολόγου, νά συνεχίζεται καί στόν παρόντα δημοκρατικό –ὑποτίθεται– καιρό;

Ἀλλ’ ἄς δοῦμε τό ζήτημα στίς βαθύτερες προεκτάσεις του. Εἶναι φυσικό καί πνευματικό δικαίωμα κάθε ἀνθρώπου πού ζῆ ἐντός τῆς πρός τό παρόν ὑπάρχουσας ἑλληνικῆς ἐπικράτειας νά πιστεύει ἤ νά ἐλπίζει ὅτι στό ἀνασκαφικό εὕρημα τῆς κ. Περιστέρη καί τῶν συνεργατῶν της κρύπτεται ἡ σορός τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου –ἴσως μάλιστα νά τό πιστεύει καί ἡ κ. Περιστέρη.

Ἀπορῶ ὅμως μέ τή μανιακή ἀντίδραση κάποιων ὡς πρός αὐτό. Δέν νομίζω ὅτι πρόκειται γιά τήν εὐδοκιμοῦσα στή χώρα μας ἐπιστημονική ἀντιζηλία. Φρονῶ ὅτι κάτι βαθύτερο ὑπάρχει καί γι’ αὐτό ἐρωτῶ: γιατί φοβοῦνται μήπως στόν ἀνασκαπτόμενο λόφο ὑπάρχει κάτι σημαντικό καί μάλιστα κάτι πιό σημαντικό ἀπ’ ὅ,τι μέχρι τώρα ἔχει βρεθεῖ; Γιατί λοιδοροῦν, χλευάζουν ἀκόμη καί ἀπειλοῦν ὅσους –ἀφελῶς ἔστω– πιστεύουν σέ ὅ,τι πιστεύουν;

Θαρρῶ πώς εἶναι ἁπλό: κάποιοι νεκροζώντανοι τοῦ παρόντος φοβοῦνται τούς ἀεί ζῶντες τοῦ παρελθόντος. Ὅπως συχνά ἔχουμε γράψει, ὁ ἑλληνικός λαός σέ ἕνα μεγάλο ποσοστό ἔπαψε νά ἐλπίζει στους ἐν ζωῇ νεκρούς καί ἀντλεῖ ἐλπίδες ἀπό τούς ἐν τάφῳ ζωντανούς. Ἀπό τά κόκκαλα τῶν Τριακοσίων. Δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά. Σέ χρόνια δύσκολα ὁ λαός ἤξερε νά λέει: «Τοῦ ἀντρειωμένου ὁ θάνατος δίνει ζωή στή νιότη». Ποιός κατά ληξιαρχική πράξη ζωντανός –ἔστω κι ἄν εἶναι τεσσαρακοντούτης νεαρός (φράση τοῦ Ἰω. Συκουτρῆ)­– μπορεῖ μέ τή δική του πνοή νά δώσει ζωή στή νιότη;

Πρό χρόνων πολλῶν, ὅταν εἶχε προκύψει πάλι ζήτημα εὑρέσεως τοῦ τάφου τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου στήν ὄαση Σιάουα (Σίβα), ἐπιφανής πολιτικός –τότε ὐπουργός–, πού ἐπί δεκαετίες ταλανίζει τόν τόπο αὐτό μέ τίς ἀβελτηρίες του καί τή λεκτική χοντροκοπιά του, εἶχε δηλώσει σέ ὑπουργικό συμβούλιο (ἡ μαρτυρία ἀπό παρακαθήμενο ὑπουργό) ὅτι δέν συμφέρει ἡ εὕρεση τάφου του Μ. Ἀλεξάνδρου, διότι αὐτό θά ἐξάψει τόν ἐθνικισμό τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ!

Ἦταν ἡ ἐποχή πού ὁ Ἑλληνισμός ὅλης τῆς γῆς εἶχε ξεσηκωθεῖ μέ μιά κοινή ὁρμή ἐναντίον τοῦ σφετερισμοῦ τοῦ ὀνόματος Μακεδονία ἀπό τούς Σκοπιανούς. Λίγο μετά, ὕπουλα καί συστηματικά, ἄρχισε ἕνας ὑπνωτικός, ἀποχαυνωτικός καί φοβικός ἐμβολιασμός τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ. Χάθηκαν οἱ «κυράτσες» πού σέ κοσμικές ἐκδηλώσεις φόραγαν κάτι μακεδονικά σήματα σέ μέγεθος... πιάτου! Σταμάτησαν οἱ διαδηλώσεις. «SOS! Ρατσισμός»! Καί ἄρχισαν οἱ ἀντιδιαδηλώσεις καί οἱ ὕπουλες δηλώσεις καί οἱ βαρεῖς στιγματικοί χαρακτηρισμοί καί οἱ βάναυσοι ἀστεϊσμοί. Ἐνθυμοῦμαι τόν προαναφερθέντα βαναυσολογοῦντα ὑπουργό νά λέγει γιά μία κυρία πού ἀσκοῦσε τό «ἐπίμεμπτο» ἐπάγγελμα τοῦ ἐπιχειρηματία, ὅτι τοῦ παρεπονεῖτο γιά τά μέτρα πού εἶχαν τότε παρθεῖ ἀτελῶς κατά τῶν Σκοπιανῶν καί τά ὁποῖα ἔβλαπταν τήν ἐπιχειρηματική της δραστηριότητα. Καί ὁ ὑπουργός δήλωνε ἀπό τήν τηλοψία ὅτι τῆς ἀπάντησε καγχαστικά:

­–«Ποιός σᾶς εἶπε, κυρία μου, νά εἶστε μέ τόν Μεγαλέξανδρο;»

Ἔτσι, μέ τέτοιους πολιτικούς καί πνευματικούς ταγούς καί εὐώνητους δημοσιογράφους μπόρεσαν οἱ Σκοπιανοί νά μονοπωλήσουν τό ὄνομα καί νά νοσφισθοῦν καί τήν ἱστορία τῆς Μακεδονίας. Ἔχουν γεμίσει ὅλοι οἱ μεγάλοι ὁδικοί ἄξονες, οἱ πλατεῖες, τά πάρκα τοῦ γειτονικοῦ κρατιδίου μέ κακόγουστα –ἔστω– ἀγάλματα τοῦ Φιλίππου, τοῦ Ἀλεξάνδρου καί αὐτοῦ τοῦ Ἀρχελάου! Ἀντίθετα, ἡ δική μας νεολαία ἀγνοεῖ σέ συντριπτικό ποσοστό, ποιός ἦταν ὁ Ἀρχέλαος, ἐνῶ γιά τόν Ἀλέξανδρο γνωρίζει ὅσα τῆς πλασσάρονται ἀπό ἀργυρώνητα «μίντια», ἀπό καυσοκαλυβίτες καί καντηλοσβῆστες «δασκάλους» καί ἀπό μιμητές τοῦ Ἰούδα συγγραφεῖς, χωρίς τουλάχιστον νά ἔχουν τό φιλότιμο τοῦ Ἰούδα, πού, ἀφοῦ ἐπέστρεψε τά τριάκοντα ἀργύρια, «ἀπελθών ἀπήγξατο» (=πῆγε καί κρεμάστηκε).

Ἀπό τήν ἐποχή τῶν μάταιων ἀλλ’ ὄχι καί ἀδικαιολόγητων ξεσηκωμῶν, πού δέν συνοδεύονταν ἀπό δυναμικό πολιτικό ρεαλισμό, εἶχα τή βεβαιότητα ὅτι τό ὄνομα Μακεδονία γιά τήν Ἑλλάδα θά χαθεῖ καί διπλωματικά de facto ἀρχικά (τό de jure ἀργεῖ ἀκόμη) θά κατακυρωθεῖ ὑπέρ τῶν Σκοπιανῶν. Καί τό ἔγραψα αὐτό στήν τελευταία σελίδα τοῦ βιβλίου μου «Ἀπό τό Μακεδονικό Ζήτημα στήν Ἐμπλοκή τῶν Σκοπίων», πού κυκλοφορήθηκε τόν Ἰανουάριο τοῦ 1992 (ἐκδ. Gutenberg). Καί πού σήμερα ἔχει ἐξαφανιστεῖ. Παρότι ζητεῖται συνεχῶς.

Ἄς μή γελιόμαστε. Ἀπό τότε (ἀλλά μέ παλαιότερες καταβολές) ὑπῆρχε σχεδιασμός γιά τό διαμελισμό τῆς Ἑλλάδος, γιά τήν ἀποσύνδεση –ἱστορικά πρῶτα καί πολιτικά ὕστερα– τῆς Μακεδονίας ἀπό τή Νότια Ἑλλάδα. Τό ἔδαφος εἶχε καλλιεργηθεῖ ἀπό τόν φερόμενο σάν ἀθλητικό ἀλητικό φανατισμό τῶν γηπέδων. Ἀβυσσαλέο μῖσος ἀνάμεσα στό Βορρά καί στό Νότο. Τό σχέδιο ἀκολούθως τέθηκε σέ ἐφαρμογή μέ τήν οἰκονομική ἀποσύνδεση. Οὐσιαστικά ὅλοι οἱ παραγωγικοί τομεῖς τῆς Β. Ἑλλάδος ἔχουν μεταφερθεῖ στά Σκόπια, στή Βουλγαρία, στή Ρουμανία καί στήν Ἀλβανία. Τώρα γίνεται στροφή πρός τήν Τουρκία. Τά περισσότερα χρήματα τῶν κατοίκων τῆς Μακεδονίας διοχετεύονται πρός τίς αγορές καί τά «καζίνο» τῶν Σκοπίων καί τῆς Βουλγαρίας.

Καλλιεργεῖται ἐπίσης –μέσῳ δημοσιογραφικῶν ὀργάνων καί ἀνερμάτιστων πολιτικῶν– ἕνα ἄλλο μῖσος πρός τό ἀνύπαρκτο «Κράτος τῶν Ἀθηνῶν». Παρότι καί οἱ πέτρες γνωρίζουν ὅτι δημιουργός τοῦ κακοκράτους αὐτοῦ, πού ὑπῆρξε καταστροφή γιά τήν πόλη τῶν Ἀθηνῶν καί γιά ὅλη τήν Ἀττική, ἦταν ἕνας Μακεδών. Καί μάλιστα... ἐθνάρχης! Μέ ἐξαίρεση τόν Γ. Ράλλη ἡ Ἀθήνα μεταπολιτευτικά δέν ἔβγαλε κανέναν πρωθυπουργό. Ἀκόμη καί ὁ κ. Σημίτης δέν δήλωνε σάν τόπο καταγωγῆς τόν Πειραιᾶ ἀλλά τό Κορακοχῶρι Ἠλείας!

Αὐτό πού θέλω νά πῶ μέ πᾶσαν εἰλικρίνεια εἶναι τοῦτο τό δυσοίωνο: ὑπάρχει ἀπό δεκαετίες σχεδιασμός γιά τή δημιουργία μακεδονικοῦ κράτους καί σάν δόλωμα προσφέρεται στούς κατοίκους τῆς Μακεδονίας τό ὅραμα μιᾶς Θεσσαλονίκης σάν πρωτεύουσας, πού τότε θά «φάει» πληθυσμιακά καί οἰκονομικά τή μισητή Ἀθήνα. Μόνο πού τό ὄνομα –πρός διευκόλυνση τῶν νέων ὑπηκόων– θά συντομευθεῖ. Ἀπό Θεσσαλονίκη θά γίνει... Σολούν καί ἠ Φλώρινα... Λερίν! Καί μόνο πού τό σκέπτεται κανείς, κινδυνεύει νά λερωθεῖ.

Στό μεθοδικά σχεδιαζόμενο αὐτό κράτος θά περιληφθεῖ ἡ ἐπικράτεια τῶν Σκοπίων, ἡ ὁποία θά ἔχει τόν κυρίαρχο ρόλο. Φυσικά, στό σχέδιο αὐτό «τιτοϊκῆς» καί παλαιοβουλγαρικῆς κοπῆς περιλαμβάνεται σάν τμῆμα τῆς Μείζονος Μακεδονίας καί ἡ «Μακεδονία τοῦ Πιρίν» (τό σωστό εἶναι Πυρήν –ῆνος· πρόκειται γιά τόν Ὄρβηλο). Βέβαια ὅλα αὐτά προϋποθέτουν εἰδικοῦ τύπου ἰδεολογική ζύμωση. Ἀλλά οἱ ἔκγονοι αὐτῶν πού πῆραν ἀπό τόν Κάλτσεφ τήν «Κάρτα Λίτσνα», οἱ ἔκγονοι τῶν «Ρουμανιστῶν» καί τῶν «Παιδιῶν τῆς Λύκαινας», οἱ ἔκγονοι τῶν κάθε λογῆς δωσιλόγων ἔχουν πιάσει γερά πόστα μέσα στόν κρατικό μηχανισμό, στά πανεπιστήμια, στή δημοσιογραφία καί στήν καλλιτεχνική μας μασκαράτα.

Ὅταν ὡριμάσουν οἱ συνθῆκες, θά ἐπακολουθήσουν ἀνατροπές με συνεπαγόμενες σφαγές, διωγμοί καί κατατρεγμοί καί ὅλα τά συναφῆ πού εἴδαμε στήν πρώην Γιουγκοσλαβία, στή Λιβύη καί βλέπουμε τώρα στή Συρία. Ἀλλ’ ἔτσι βγαίνουν τά πολλά λεφτά. Τό αἷμα μετριέται σάν οἰκονομικό μέγεθος.

Καί ἡ Ἑλλάς; Χάρη στούς νάνους πολιτικούς, πνευματικούς καί θρησκευτικούς ταγούς της, χάρη στήν ξενοδίαιτη δημοσιογραφία πού κάνει συστηματικά στό λαό ἐνέσεις πολιτικῆς καί πνευματικῆς βλακείας, θά περιοριστεῖ –ἄν ἐγκαίρως δέν ἀφυπνιστεῖ– κάπου ἐκεῖ στόν Ἁλιάκμονα, ὅπως τό προέβλεπε ἡ Συνθήκη τοῦ Ἁγίου Στεφάνου (1778). Ἀμφιβάλλω, ὅμως, ἄν τῆς μείνουν τό Δίον καί ἡ Βεργίνα. Ὅσο γιά τίς ἀνασκαφές, αὐτές φοβᾶμαι ὅτι θά κατεβαίνουν, ὅπως εἶχε πεῖ κάποτε ὁ Μαρινάτος στόν σπουδαῖο Φώτη Πέτσα, διαρκῶς ὅλο καί πιό κάτω. Πόσες άνασκαφές κατά τήν μεταπολιτευτική περίοδο ἔγιναν στό νομό τῆς Φλώρινας; Κι ὅποιος περνᾶ ἀπό τόν ἀφύλακτο οὐσιαστικά νεολιθικό οἰκισμό τῆς λίμνης τῶν Πετρῶν, παίρνει καί μιά πέτρα, ἔτσι πού ὁ χῶρος (τουλάχιστον ὥς πρόσφατα) θύμιζε γιδομάντρι! Πόσο προβάλλονται οἱ ἀρχαιολογικοί θησαυροί τῆς Αἰανῆς ἤ τά ἀνασκαφικά εὑρήματα τοῦ Δισπηλιοῦ; Ἄς μή μιλήσουμε γιά τούς παλαιούς καί πρόσφατους ἀρχαιολογικούς θησαυρούς τῆς Θράκης, πού μερικούς, τούς πιό ἐντυπωσιακούς, γιά νά τούς ἐπισκεφθεῖς, χρειάζεσαι τοπικούς ὁδηγούς καί εἰδικά ὑποδήματα, ἄν τυχόν ἔχει βρέξει.

Ἤμουν σίγουρος ἀπό τό περσινό θέρος ὅτι οἱ ἀνασκαφές στήν Ἀμφίπολη μέ διάφορα προσχήματα θά τερματισθοῦν ἀπό τό φόβο μήπως καί ἄλλα βρεθοῦν πού θά χαλάσουν τήν ἑτοιμαζόμενη «πολιτική σοῦπα». Ἤ, κι ἄν κάτι σημαντικό ἔχει ἤδη βρεθεῖ, δέν πρόκειται νά ἀποκαλυφθεῖ. Σέ κάποιους ἐρευνητές θά βάλουν... φίμωτρο. Θά μιλοῦν μόνο κάποιες καμπάνες πού, ὅπως τό λέει ὁ Σολωμός, ὅταν εἶναι πληρωμένες, κάνουνε σάν... «βουρλισμένες»!

Ὅσο γιά τόν χαράσσοντα αὐτές τίς γραμμές ὅσα ἔγραψε συχνά ἐδῶ καί χρόνια πολλά καί πού ἐπαναλαμβάνονται γιά πολλοστή φορά στήν ἐπανέκδοση τοῦ βιβλίου του «Μέγας Ἀλέξανδρος: ὁ Ἄνθρωπος Φαινόμενο» (ἐκδ. Περί Τεχνῶν, Νικαίας 10, Ἀθήνα, τηλ. 210-8826392), περί τάφου ἤ κενοταφίου τοῦ Ἀλεξάνδρου στήν Ἀμφίπολη, δέν σχετίζονται μέ τά ἀνασκαφικά εὑρήματα τῆς κ. Κατερίνας Περιστέρη. Σχετίζονται μέ τόν λεγόμενο Λέοντα τῆς Ἀμφιπόλεως. Φαίνεται ὅμως ὅτι δέν ἦλθε ἡ ὥρα τοῦ Λέοντος νά μιλήσει.

Λαύριο 15 Ἀπριλίου 2015

Υ.Γ. Μιλώντας στή γενέτειρά μου τό Γύθειο στίς 19 Ἀπριλίου περί Ἀλεξάνδρου καί Ἀμφιπόλεως, διατύπωσα καί τούς παραπάνω ἐνδοιασμούς ἤ ὑποψίες μου. Ἀλλά καθησύχασα τούς συμπολίτες μου λέγοντας τό ἀπόφθεγμα: «Ὁ ὀρύσσων βόθρον ἐν αὐτῷ ἐμπεσεῖται». Καί προσέθεσα ὅτι ἐντός τῶν ἡμερῶν οἱ Σκοπιανοί θά δεχθοῦν τήν ἐπίθεση τῶν Ἀλβανῶν. Καί πρίν ἀλέκτορα φωνῆσαι ἅπαξ, ξέσπασαν τά αἱματηρά ἐπεισόδια, τά ὁποῖα ὁ ἀνεκδιήγητος Γκρουέφσκη ἔσπευσε νά ἀποδώσει σέ ἑλληνική –ἄκουσον, ἄκουσον!– ὑποκίνηση. Ὅταν ἡ Ἑλλάς δέν μπορεῖ νά περιμαζέψει τά κοινωνικά παρασαρκώματα πού βεβηλώνουν τά μνημεῖα καί γεμίζουν μέ ρυπαρές ἐπιγραφές τήν Ἀρχαιολογική Ἑταιρεία καί τή λαμαρινόφρακτη Ἀκαδημία, πού, ὅπως εἶπε ὁ Σουρῆς, «γιά λοῦσο μᾶς τήν ἔφτιαξε ὁ μακαρίτης Σίνας»!

Σαράντος Καργάκος